Een heel eind voor je veertigste een overzichtstentoonstelling krijgen in een museum als het SMAK is niet voor iedereen weggelegd. Koen van den Broek (°1973) is dan ook niet de eerste de beste, want hij heeft de afgelopen tien jaar een indrukwekkend oeuvre bij elkaar geschilderd en een imposante internationale reputatie opgebouwd.
Koen van den Broek doorliep een lange opleidingsperiode. Aanvankelijk leek hij voorbestemd om ingenieur-architect te worden, maar na de bachelor-opleiding stapte hij in 1993 over naar de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen, met vervolgopleidingen in Breda en het HISK.
De White Cube Gallery in Londen werd al snel een toegangspoort tot zijn internationale doorbraak. Intussen was Koen van den Broek 'on the road', op weg als een reiziger en verzamelaar van fotografische beelden (zoals de vroegere kunstenaars er met hun schetsboeken op uit trokken).
In tegenstelling tot de Amerikaanse auteur Jack Kerouac in zijn hoofdzakelijk autobiografische boek 'On the road' (1957), lijkt van den Broek enkel op zoek naar omgevingen en niet naar ontmoetingen met mensen. De menselijke afwezigheid in zijn schilderijen is opmerkelijk!
(c) Koen van den Broek & SMAK
Koen van den Broek liet en laat zich verrassen door weidse (Amerikaanse) landschappen met een soms hoog 'western'-gehalte, maar ook door het (alweer dikwijls Amerikaanse) stedelijk landschap met vooral de details die door de doorsnee kijker over het hoofd gezien worden: stoepen en stoepranden, schaduwen, scheuren in het wegdek, roosters,...
(Pierre Alechinsky ging ooit de straat op om gietijzeren deksels van rioleringen en andere nutsvoorzieningen op grote bladen over te tekenen en ze nadien in zijn werk op te nemen.)
Met zijn fotografisch basismateriaal gaat Koen van den Broek als een 'ruimtelijk schilder' aan de slag. Want ruimtelijkheid is wel een absoluut kenmerk van zijn werk, per definitie in de weidse landschappen, maar even sterk in de weergave van de detailstudies (van bijvoorbeeld stoepranden). Daar weet hij door de consequente toepassing van (meestal schuin oplopende)
vertikalen het ruimtelijk gevoel naar een hoogtepunt te jagen.
Laten we onszelf niets wijsmaken... dit is schilderkunst en dus per definitie een 'bedrieglijke' driedimensionale weergave op een plat vlak. Maar, in wat er misschien uitziet als terloops geborstelde doeken, ligt het métier van de kunstenaar hier zomaar voor het rapen.
Voor deze tentoonstelling hebben de curatoren, Andrew Renton (Goldsmith College, Londen) en Thibaut Verhoeven (SMAK, Gent) gekozen voor werk uit de periode 1999-2009. Thematisch verdeeld over zes kleine zalen en de grote centrale ruimte op de eerste verdieping is deze tentoonstelling helder en verhelderend.
*
We starten de wandeling achteraan rechts met een zaaltje vol 'Cracks & Traces', gescheurde straten in een opeenvolging van grijs-wit-zwarte puzzels.
(c) Koen van den Broek & SMAK
In een volgende zaal komen we terecht in een wereld van 'stedelijke landschappen' met o.a. deze 'Blue Sky Red Church' (2000) of beelden uit de Bronx.
(c) Koen van den Broek & SMAK
De weidse Amerikaans landschappen van de volgende zaal hebben een hoog 'on the road'-gehalte. Zo is er bijvoorbeeld de 'Ghost truck' (1999) die hier overigens vanuit verschillende standpunten bekeken wordt.
(c) Koen van den Broek & SMAK
De overgang naar de grote centrale zaal brengt ons langs dit buitenbeentje, een apart 'pastoraal' landschap: 'Farm' (2001).
(c) Koen van den Broek & SMAK
In de grote zaal wordt met een minimaal aantal werken een maximale spankracht bereikt. Het grote 'Viaduct' (2002) is hier met zijn massieve horizontaliteit zeker de centrale gast, maar wordt op schitterende wijze bijgestaan door de gele vertikaliteit van de 'Yellow Border' (2003) en gaat bovendien een stevige dialoog op afstand aan met de gigantische muurschildering in de hal van het museum. Deze twee werken staan hier, met een verdieping verschil, a.h.w. rug aan rug.
Of de sculpturen van 'borders' iets wezenlijks toevoegen aan het werk van Koen van den Broek is een vraag die mij nog steeds bezighoudt.
*
In de kleinere zalen aan de overkant vinden we meteen links de 'Broken Yellow Border' (2003) die als uithangbord voor deze tentoonstelling fungeert.
(c) Koen van den Broek & SMAK
In de volgende zaal bepalen rode stoepranden onze kijkrichting en tenslotte worden we in de laatste zaal ondergedompeld in de schaduwen van objecten (gebouwen, auto's,...) die zelf grotendeels of geheel buiten beeld blijven.
Doorheen de tentoonstelling ontmoeten we ook enkele door van den Broek beschilderde foto's van John Baldessari uit het samenwerkingsproject 'This an Example of That!'.
Tentoonstelling
Tentoonstelling
tot 16 mei 2010
in het SMAK
Citadelpark
9000 GENT
di t/m zo: 10 - 18 uur
Geen opmerkingen:
Een reactie posten