Dat ik de afspraak voor de persvoorstelling van 'MONOCULTURE' op een foute dag genoteerd had, zorgde er vanzelfsprekend voor dat ik heel wat deskundige uitleg moest missen, maar leverde mij dan wel het voordeel op dat ik later alle hoekjes van het museum op eigen snelheid kon ontdekken.
Het werd dus zeker niet alleen 'Monoculture', maar een mix van vaste collectiestukken, de boeiende wereld van Nicole Van Goethem, 'Slapend in een andere dimensie' met Basim Magdy, de duistere schimmenwereld van Ekatarina Muromtseva, kunstenaarsboeken van Rein Dufait en Dieter Roth,... en tussendoor nog ander fraais.
M HKA
'Welkom in ons museum, we zijn blij dat u er bent."Zo begint de kleine museumgids die u bij het begin van de collectiepresentatie kan meenemen.
In 1982 werd door de Vlaamse Overheid beslist tot de oprichting van het M HKA en in 1987 kon het museum in haar eigen gebouwen voor het eerst uitpakken met een tentoonstelling uit die startcollectie.
Sindsdien werd het gebouw stelselmatig uitgebreid in functie van de activiteiten.
Grondplan M HKA
Onze eerste afspraak maken we met de collectiepresentatie.
Belgische en internationale kunstenaars houden er elkaar gezelschap in een sterke mix van iconische werken. Het zijn uiteraard niet de minsten die hier een plek gekregen hebben.
We laten ons in eerste instantie bekoren door de 'pijnlijke' dromen van Jan Fabre, terwijl Jef Geys vanuit de verte in zijn 'zwarte overall' toekijkt.
Tussen die twee houdt Otobong Nkanga zich perfect staande in een kwetsbare wereld.
Je blik wordt hier aangezogen door verschillende hotspots.
Let maar op de interactie tussen de deuren van Gordon Matta-Clark en Ilya & Emilia Kabakov.
Luc Tuymans schittert met zijn 'Vlaams dorp' en onderzoekt de schraalheid in 'Hotelkamer'.
Michelangelo Pistoletto verruimt met zijn spiegel de blik op de kijker en de omgeving.
Noteer ook Marlene Dumas, Cindy Sherman, Dirk Braekman,... en laat u bij het buitengaan begeleiden door de minimalistische lichtsculptuur van Dan Flavin.
Maar er is meer...
Uit de Permanente Collectie
Jan Fabre, Ik aan het dromen
Op de achtergrond:
Jef Geys, Zwarte overall
***
De ronde zaal is gereserveerd voor een eerbetoon aan Nicole van Goethem (1941-2000), die voor haar korte tekenfilm 'Een Griekse tragedie' in 1987 (als enige Belgische ooit) een Oscar won.
Beeld uit 'Een Griekse Tragedie'
Nicole van Goethem
In die film toont Van Goethem met zachte humor begrip voor de menselijke zwakheden: drie kariatiden ondersteunen al eeuwenlang een tempel en doen al het mogelijke om het gebouw stabiel te houden, maar de verder afbrokkelende tempel maakt hun werk steeds zinlozer.
Maar haar werk omvatte veel meer dan deze film. We krijgen hier een schitterend overzicht van haar bijzonder geëngageerd tekenwerk in cartoons, ontwerpen voor affiches, e.a.
Nicole van Goethem
Met thema’s als feminisme, activisme, sociale zekerheid, pensioenen en kinderrechten is Van Goethem's maatschappijkritisch en humoristisch werk nog bijzonder hedendaags en actueel. Maar twintig jaar na haar overlijden blijft haar artistieke praktijk onbekend bij het grote publiek. Daar hopen de organisatoren verandering in te brengen.
Overzicht Nicole Van Goethem
in de ronde zaal
***
Welkom in de 'grot van Plato', met dank aan Ekatarina Muromtseva.
"Ekaterina Muromtseva (Moskou, 1990) studeerde filosofie en volgde vervolgens een schilder- en tekenopleiding aan de Rodchenko Art School, waarna ze ook de documentaire richting binnen de fotografie en videokunst doorliep.
De kern van haar oeuvre zijn de schimmen uit het verleden die Muromtseva een plaats tracht te geven in het heden. Ze onderzoekt het donkere verleden van de Sovjetunie om het nieuwe heden van Rusland te belichten.
Ekaterina Muromtseva’s werk
Quarter to twelve is een zaalvullende installatie waarin met behulp van projectieapparatuur en gloeilampen tekeningen op transparanten worden geprojecteerd op drie muren. Zo wordt een schaduwtheater gecreëerd met bewegende beelden van een reeks figuren, mechanismen en dieren. De figuren overlappen elkaar of vloeien in elkaar over, en vormen zo een aaneenschakeling van scènes over het leven. De afgebeelde parade is constant in beweging, en cirkelt samen met het sociale ritme en het ritme van de geschiedenis op ‘de muziek van de revolutie’. Doorheen dit alles hoort men als een echo uit het verleden het gedicht De twaalf van de Russische dichter Aleksandr Blok, het eerste Russische literaire werk over de periode na de revoluties in het begin van de twintigste eeuw. Quarter to twelve vertelt over het gevoel van collectieve verwachting en permanente veranderingscyclus. De revolutie verandert van een radicale in een progressieve beweging, en van een postindustriële samenleving gaan we over naar een netwerksamenleving."
(Tekst M HKA)
Art Spotter meets Ekatarina Muromtseva
@ Quarter to Twelve
***
We stappen nu naar het andere uiteinde van het museum voor de presentatie van Bassim Magdy: Slapend in een andere dimensie.
Basim Magdy's veelzijdige praktijk - die zowel video, schilderkunst, fotografie als tekst omvat - presenteert een hallucinant en satirisch universum, waarin noties van het verleden, het heden en de toekomst zich binnen één en hetzelfde gebied bewegen. Zijn voorstellingen van droomscenario's verbeelden alternatieve realiteiten die veelal een reflectie zijn op dogma's en autoritarisme. Met deze eerder bonte buitenwereldse taferelen weerspiegelt Magdy's oeuvre gebeurtenissen en ontwikkelingen in onze eigen wereld, ongeacht of dit nu diplomatieke, burgerlijke, technologische of rituele aangelegenheden zijn. De beelden zijn noch utopisch, noch dystopisch en situeren zich op een of andere manier binnen een meer dubbelzinnig domein. Ze vertellen ons over het letterlijke onvermogen van de menselijke psyche om nieuwe wegen naar de toekomst te openen, waarbij steeds opnieuw dezelfde ideeën en fouten worden herhaald in een banale, maar gewelddadige cyclus van actie en mislukking.
Zijn solotentoonstelling in het M HKA, getiteld Asleep in Another Dimension, beschouwt het menselijk gedrag, in het bijzonder dat van individuen, maar ook van samenlevingen, van binnenuit. De verzameling van werken omvat Magdy's recente film New Acid (2019) als centraal element, samen met twee wandteksten en een selectie van nieuwe en recente schilderijen die een uitbreiding vormen op de ideeën van de film. Dieren die in New Acid voorkomen gaan een abstracte dialoog aan, stellen vragen, reflecteren over hun bestaan en het menselijk gedrag, maar ook over meer intrinsieke kwesties zoals menselijke constructies als racisme, nationalisme en traditie. Voor Magdy staan deze sterke krachten centraal in de tentoonstelling, temidden van een groep figuren die gekenmerkt worden door broosheid en ontgoocheling.
Basim Magdy nodigt je uit voor een samenwerking: transformeer de foto's en video's die je van het werk in deze tentoonstelling maakt. Creëer je eigen verhalen, parodieën, sms-conversaties, vertel hoe het werk aanvoelde, of voeg gewoon filters, stickers of digitale doodles toe.
Klaar? Deel je creaties op Instagram met de hashtag #DearBasim en de vermelding @mhkamuseum en @Basim.Magdy
(Tekst: M HKA)
Bassim Magdy@In Situ ruimte
***
Vlakbij zit ook de thuisbasis van het CKV (Centrum Kunstarchieven Vlaanderen), dat zich toelegt op de zorg voor hedendaagse kunstarchieven in Vlaanderen. Maar dat is misschien stof voor een toekomstige bijdrage in Waterschoenen.
Op naar 'Monoculture'
"De tentoonstelling MONOCULTURE – Een recent verhaal gaat uit van het idee dat elk begrip van 'multicultuur', een analyse van 'monocultuur' impliceert. Het maatschappelijk concept van monocultuur kan worden gedefinieerd als de homogene uitdrukking van de cultuur van één enkele sociale of etnische groep."
"Het project wil het begrip monocultuur met een open blik benaderen. Veeleer dan een antithese te poneren wil het streven naar een analyse van wat monocultuur is, en dit onderwerp niet alleen vanuit een historisch, sociaal, cultureel en ideologisch perspectief benaderen, maar ook vanuit een filosofisch, linguïstisch en zelfs agrarisch oogpunt."
Monoculture... Afrika
"MONOCULTURE wil verkennende configuraties rond kunst, ideeën en propaganda formuleren. Naast verschillende bestaande voorbeelden van door natiestaten gesanctioneerde officiële cultuur, was een van de meest opvallende historische voorbeelden van ideologische monocultuur binnen het culturele domein de beruchte Entartete Kunst-tentoonstelling die in nazi-Duitsland werd gehouden. Het nazisme stelde de modernistische avant-garde als een aberratie voor en zocht in plaats daarvan naar een resoluut etnocentrische opvatting van de cultuur, geïnspireerd op een Grieks-Romeinse beeldtaal. "
(Tekstfragmenten: M HKA)
Monoculture
Kerry James Marshall, Untitled, 1998-1999
Collectie M HKA
Houtsnede in 12 panelen
Monoculture
Andy Warhol, I Like America and America Likes Me, 1974
VERDEC Collection
Monoculture
Mladen Stililinovic
An Artist Xho Cannot Speak English Is NO Artist, 1992
Courtesy Galerie Martin Janda
MONOCULTURE – Een recent verhaal maakt deel uit van 'Our Many Europes', een project van de confederatie 'L'Internationale', gesubsidieerd door de Europese Unie.
In ons artikel 'Artists in Quarantaine' (Waterschoenen 23 april 2020) kwam de confederatie L'INTERNATIONALE, waarvan M HKA deel uitmaakt reeds ter sprake.
TOT 24 JANUARI 2021
***
We gaan nog een verdieping hoger en komen in de cafetaria voorbij de muurschildering die Keith Haring in 1987, vlak voor de opening van het museum maakte.
***
Nog een verdieping hoger worden we vergast op de kunstenaarsboeken van Rein DUFAIT en Dieter ROTH.
Dit overzicht is nog even verlengd tot 5 november 2020.
Rein Dufait & Dieter Roth
@ INBOX
***
Lukt het om nog één trapje hoger te komen, dan krijgt u er tot 8 november nog een extraatje bij.
© Kohei Yoshiyuki
CCINQ is een ruimte voor beeldende kunst waar twee individuele kunstenaarspraktijken tegenover elkaar worden gesteld. De toeschouwer wordt direct geconfronteerd met een radicale, strakke en eenvoudige opstelling: een confrontatie die telkens één werk van iedere kunstenaar samenbrengt. Uit dit "duel" ontstaat uitwisseling en actie. Deze twee artistieke standpunten richten zich niet alleen op elkaar, maar laten ook toe dat er een dialoog plaatsvindt.
Kunstenaars:
Shigeko Kubota & Patrick Carpentier
Kohei Yoshiyuki & Nicolas Leroy
***
M HKA
Museum voor Hedendaagse Kunst Antwerpen
Leuvenstraat 32
2000 ANTWERPEN
Art Spotter / Waterschoenen
