Wanneer Christine Callebaut zowat een jaar geleden de kunstenaars Paul RENIERE en Martine DEPLA (http://www.reniere-depla.be/) uitnodigde voor een solotentoonstelling in haar Villa De Olmen, zal ze uiteraard een totaal ander resultaat voor ogen gehad hebben. Toen het kunstenaarspaar RENIERE&DEPLA de villa bezocht, groeide bij hen echter de gedachte aan een groepstentoonstelling.
Sinds vorige zondag bieden ze met 'LA PART DES ANGES' het resultaat van hun zoektocht in de wereld van kunst en kunstenaars, hun geëngageerde wandelingen door ateliers. Doorheen de jaren kwamen ze op talloze tentoonstellingen en bij verschillende kunstenaars. Met het oog op het huidige project gingen ze gedurende de afgelopen maanden, vanuit die verzamelde contacten of herinneringen, langs bij de kunstenaars die ze wilden voorstellen. Uiteindelijk groeide de groep aan tot twintig mensen, henzelf inbegrepen.
Vanuit de hall zie je de salon in tegenlicht
De huidige tentoonstelling is een mengeling van herinneringen, confrontatie met de omgeving, met de collega-kunstenaars en uiteindelijk met de bezoekers. Zij sluit ongewild aan bij de tentoonstelling 'Werken in gesprek' die hier in september van vorig jaar doorging.
*
De enigmatische titel 'La part des anges' vraagt uiteraard enige duiding alvorens we ons op weg begeven door de vele kamers van dit huis, waar we mogen doordringen in de intimiteit van een vervlogen periode.
'La part des anges' is het deel van de alcohol die verdampt tijdens het verouderingsproces van bijvoorbeeld armagnac of cognac in vaten. De oorsprong van de uitdrukking ligt in de alchemie, waar het verwijst naar de vluchtige bestanddelen die vrijkwamen tijdens de chemische experimenten van de alchemisten, onder andere bij hun (nutteloze) pogingen tot het maken van goud of andere edele metalen.
*
Reniere&Depla hebben zich tijdens hun artistieke reizen en bezoeken ontwikkeld tot ar(t)cheologen, zoekend en speurend in de oeuvres en ateliers van andere kunstenaars. Ze hebben de 'damp' van de ontmoetingen als het ware weer opgevangen, geconcretiseerd in de gekozen werken en gekruid met hun eigen kunstwerken en ervaringen.
Als tijdelijke verzamelaars hebben ze zowat 80 werken naar dit huis gebracht (dat klinkt als veel, maar verdeeld over zoveel kamers levert dat een sereen beeld op). Vervolgens zijn ze dagenlang aan de slag geweest om voor elk werk de juiste locatie te zoeken. Tenslotte hebben ze zich teruggetrokken. Nu is het de beurt aan de bezoekers. Het plannetje bij de tentoonstelling helpt U door de opeenvolging van kamers en verdiepingen.
Doorkijk naar de hall met werk van (c) Tamara Van San
Het is een 'klassieke' tentoonstelling geworden, geen 'show'! De werken worden zodanig met de ruimte en met elkaar geconfronteerd, dat niemand de eer alleen voor zichzelf kan opeisen. Vanzelfsprekend zullen bepaalde werken bij U of anderen beter blijven 'hangen', maar de accrochage is in elk geval gericht op respect voor elk werk.
*
Daar staan we dan in de grote HALL.
In de vitrinekast rechts hebben Reniere&Depla een aantal voorwerpen ondergebracht die ze hier in huis gevonden hebben: vergeten herinneringen of relieken uit een ver verleden.
Links van de kast hangt 'Nivea', een schilderij van Piet POLLET. U herkent ongetwijfeld Sneeuwwitje. Welkom in sprookjesland, waar op de tegenoverliggende muur Tamara VAN SAN zich in kleur en vorm straffeloos affirmeert, maar tegelijk ruimte laat voor de 'duistere' herinneringen van Carole VANDERLINDEN.
De soberheid van de ophanging tegenover de zwart-witte dambordvloer en het heldere tegenlicht vanuit de tuin, zorgen voor een mooie ontvangst in 'het land van de engelen'.
(c) Yves Velter: La lettre volée, 2003
In de STUDIEKAMER waar de houten lambrizeringen, de schouw met de 'Delftse' tegels en de spreuk 'In Godes zegen is alles gelegen' volop aan een lang vervlogen tijd herinneren, hebben RENIERE&DEPLA als curatoren een evenwicht tussen toenmalige en huidige tijdsgeest gezocht. Met hun eigen werk meteen links, maar vooral met de reeks 'Topografische resonanties' van Bruno VAN DIJCK evoceren ze de donkere kracht van een kleurenpalet à la Permeke.
Yves VELTER introduceert op een totaal andere manier de aarde zelf (uit de tuin van zijn ouders) gekoppeld aan een briefomslag van een 'autistische tante': 'La lettre volée'.
Tamara VAN SAN gooit de spreekwoordelijke knuppel in het hoenderhok en Marc VANDERLEENEN zorgt voor een gespiegeld evenwicht.
Weerspiegeling met (c) Bert De Beule, 1991
De SALON met het overvloedige natuurlijke licht heeft alles van een klassieke uitstraling met inbegrip van de kroonluchter en de schouw met de grote spiegel. De centraal geplaatste tafel, een ontwerp van Le Corbusier en Charlotte Perriand uit 1928/29 is vreemd genoeg een tijdgenoot van dit huis (1926).
De vier vroege werken van Bert DE BEUL aan de linkerkant en de architecturale, historisch beladen tekeningen van Peter DE KONINCK links en rechts van de schouw zorgen hier voor weerspiegeling, gemanipuleerd realisme en dramatiek (zowel Tuymans, de Chirico als Kiefer kijken hier mee...)
Marc VANDERLEENEN en RENIERE&DEPLA zorgen met kleine sculpturen respectievelijk voor ernstig en speels tegengewicht.
(c) Reniere &Depla: Woody Woodpeckermeisje, 1998, in de salon
De WITTE KAMER, een voormalige garage, is eigenlijk de enige ruimte in dit huis die het meest de 'white cube' van een galerie benadert. Het eerste wat me hier opvalt is een schilderij van RENIERE&DEPLA, schitterend (laag) opgehangen in samenspraak met de oneffenheden in de muur en de grote olievlekken op de betonnen vloer. Je moet het maar durven...
(c) Franky Michielsen
Op de hoge tafels tegen de buitenwand liggen de tekeningen, gouaches op bladen uit encyclopedieën van Franky MICHIELSEN, schitterende combinaties... (die me ook herinneren aan de dagboeknotities van Arpaïs Du Bois).
Met 'Taking The Air Out Of A Room' (2010) speelt Yves VELTER een heel letterlijk spel met geheimzinnigheid en aantrekking op het eerste plan, naast afstoting en gruwel op het achterliggende niveau.
Marc VANDERLEENEN met zijn 'witte eendje' en Tamara VAN SAN met haar 'rode hoed' zorgen voor de finishing touch.
(c) Reniere&Depla en (c) Peter Buggenhout
De SPEELKAMER is eveneens een voormalige garage. Ook hier is een sobere, efficiënte presentatie cruciaal. Peter DE CONINCK zorgt tegenover de keldertrap voor een geometrische schaduw-overgang, maar in de speelkamer zelf zijn het vooral vegetatieve elementen die met elkaar in gesprek gaan. Met 'Pati natae' (2001) presenteert Peter BUGGENHOUT een van zijn darmsculpturen. Deze torso is gemaakt met dierlijke ingewanden, in lagen over een beeldhouwtechnische kern. De confrontatie met het schilderij 'Hôpital des Roses' (2011) van RENIERE&DEPLA (met het raampje tussenin) is verbluffend.
Aan de overkant kijken de 'feestelijke' bloemen van Carole VANDERLINDEN goedkeurend toe.
*
We duiken (voorzichtig) de KELDER in. Vlak voor ons krijgen we een eerste confrontatie met Johan CLARYSSE. Oog in oog met zijn 'Hidden agenda' maken we ons (in een mengeling van benieuwdheid en benauwdheid) uit de voeten.
In tegenstelling tot de overigens schitterende installatie van Mario De Brabandere tijdens 'Werken in gesprek', is nu gekozen voor een minimale accrochage.
Meteen rechts maakt Karl MECHNIG met drie werken een diepe indruk. De ophanging van het kleine schilderijtje 'Grondfluisteren' met het ter plekke gevonden bankje ervoor en in combinatie met 'Home' in de hoek daarachter zet de picturale waarde van de betrokken werken extra in de verf.
(c) Karl Mechnig: Home, 2011 & Grondfluisteren, 2010
In de tegenoverliggende hoek lijkt Johan CLARYSSE, in hoofde van de curatoren, met 'Alle Lust will Ewigkeit' een illustratie te geven van het aloude spreekwoord "Als de wijn is in de man, is de wijsheid in de kan".
Yves VELTER heeft in de uiterst linkse hoek aandacht voor de dag waarop het menselijke genoom (het totale beeld van de DNA-structuur) in beeld gebracht is. Maar... of daarmee de cirkel rond is, blijft nog een open vraag.
*
De FRIGOKELDER confronteert twee minimale werken: Tamara VAN SAN met een duidelijk gemuteerde 'Wandering wombat' en daarachter het titelloze maar veellagige schilderijtje van Franky MICHIELSEN.
*
In de ZWARTE KELDER mag Yves VELTER zijn oor te luisteren leggen (hier zal hij wel heel andere signalen opvangen dan in de bomen op het pleintje in Oostende). Zijn 'Aide mémoire' grijpt terug naar de talloze brieven die zijn 'autistische tante' in haar geheel eigen taal schreef.
(c) Berlinde De Bruyckere: San Sebastian, 2010-2011 in spiegelbeeld
Even diep ademhalen, want er wacht ons nog een volledige eerste verdieping...
Bij het begin van de trap hangen twee schitterende, duistere (letterlijk en figuurlijk) werken van Peter DE KONINCK. De link met de nazistische architectuur is hier wel heel nadrukkelijk aanwezig.
'Je m'occupe du ciel', vertrouwt Piet POLLET ons halverwege de trap toe. Eenmaal boven verdwijnen we meteen rechts in het gangetje naar de badkamer. Daar laat Jean DE GROOTE de lichaamsvochten de vrije loop in overigens schitterende aquarellen. Berlinde DE BRUYCKERE krijgt de badkamer ter beschikking voor een recente aquarel 'San Sebastian' als gevoelige illustratie van haar beeldtaal en een vroege (1988) kijkkast met vormelijke assemblage.
Terug in de gang staan we oog in oog met het aandoenlijke meisje in de 'Yellow dress' van Piet POLLET, perfect op haar plaats tussen de twee rode deuren. Rechts, naast de zwarte kast, worden we meegenomen in de (aan Goya refererende) schilderijen van Karl MECHNIG.
In de GROTE KAMER worden we in eerste instantie getroffen door de kleine, donkere portretstudie van Piet POLLET, links tussen de spiegelkast en het bed: een perfecte setting ! Maar ook Céline BUTAYE heeft ons met haar twee kleine 'landschappen ' meteen te pakken. Gery DE SMET serveert ondermeer een exemplaar uit zijn serie 'Boze engelen'. (Hebben ze misschien hun 'part des anges' niet gekregen ?).
Met een speelse 'Urinerende koe' blijft Jean DE GROOTE in de sfeer van zijn vorige werken.
Het woord 'struweel' neemt U wellicht niet vaak in de mond als U het over struikgewas hebt. RENIERE&DEPLA stellen bovendien zonder omwegen: 'Rood struweel is niet zomaar struikgewas'...
(c) Jan Van Imschoot: Het geheugen van het ongekende...,2000
In de SPIEGELKAMER neemt Jan VAN IMSCHOOT de macabere centrale plaats in tussen de twee spiegelkasten: 'Het geheugen van het onbekende... (la défloration de la mort)' of... wit is (niet) altijd schoon en het is (niet altijd) de boer die sterft.
De hele kamer ademt herinnering, familiaal geheugen en een tijdsgewricht dat onherroepelijk voorbij is.
Karl MECHNIG heeft zich in het hoekje naast de kast verscholen en Céline BUTAYE voedt met veel bravoure de nostalgische gevoelens.
*
In de kleine BLAUWE KAMER heerst, los van het bloemetjesbehang, de opperste eenvoud. Hier heeft Eleen DEPREZ zich met een klein televisietoestel teruggetrokken. Haar video toont de 'eeuwigdurende' activiteit van het papier vouwen. Vreemd genoeg werd in deze kamer het geplooide tijdschrift, dat op het kastje ligt, teruggevonden. Blijkbaar had zich hier vroeger al eens iemand met gelijklopende activiteiten beziggehouden.
Let ook op het paardenhaar op de pannen net buiten het raampje: het mythische paard Pegasus heeft het hier bij zijn vlucht achtergelaten.
*
In de gang, rechts van de deur naar de groene kamer hangt het grote schilderij 'Dans ce lieu sombre I' van RENIERE&DEPLA. We zagen het onlangs ook in de witte ruimte van Salon Blanc in Oostende, maar hier voegt de wisselwerking tussen het werk en de omgeving een extra dimensie toe.
(c) Carole Vanderlinden: Iceberg, 2010 (linksboven)
De GROENE KAMER is geheel ontdaan van meubilair en alle ballast. Enkel de kleurrijke Tomadorekjes benadrukken nog de geest van de jaren '60. (... en de glazen pot met knikkers op de vensterband...)
Carole VANDERLINDEN mag de kleuren vangen in haar kleine schilderijen.
Gery DE SMET serveert ons aan de overkant nog een 'Boze engel'. Het wordt opletten geblazen, maar gelukkig zijn we bijna rond...
Bruno VAN DIJCK houdt hen, vanuit West Portholland, gezelschap.
*
Onze wandeling zit erop.
*
'La part des anges'
tot 5 juni 2011
in Villa De Olmen
Nieuwstraat 83
9280 WIEZE
zaterdag en zondag: 11 tot 18 uur
en na afspraak
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.