Kennismaking met Yves Velter naar aanleiding van een atelierbezoek in Oostende

In 'Waterschoenen' zag U de naam Yves VELTER (°1967) de voorbije maanden reeds een paar keer verschijnen. Een eerste keer gingen we op bezoek in 'Salon Blanc', een kunstinitiatief in het woonhuis van Yves Velter en Els Wuyts in de Romestraat te Oostende. Even later ontdekten we zijn werk in de tentoonstelling 'La part des anges' bij Villa De Olmen in Wieze.

Een paar korte gesprekken met de kunstenaar en het contact met zijn enigmatische werken, deden ons naar meer verlangen.

Tijdens een tentoonstelling leer je via bepaalde werken een deel van de kunstenaar kennen. In het atelier word je geconfronteerd met het omvattende en evoluerende oeuvre en kan je rondlopen in de artistieke leefwereld van de kunstenaar. Hier ontstaan werken, kunnen ze tot maturiteit komen en wachten tot ze uitgekozen worden voor een tentoonstelling.

Sommige werken verdwijnen dan wellicht naar de huizen van verzamelaars, andere keren terug naar het atelier, dat dan ook depot wordt of zelfs een privaat museum, waarin je de evolutie van de betrokken kunstenaar kan volgen.

Yves Velter beschikt in Oostende over een schitterende ruimte met heel veel daglicht in een voormalig industrieel pand. Hij betrekt er de bovenverdieping, gecentraliseerd rond een atrium. Rond de centrale open ruimte staan heel wat schilderijen netjes naast en achter elkaar. Enkele grote werken staan open en bloot en nemen je meteen mee in de sobere, menselijke wereld van de kunstenaar.

Zijn 'kunstbeeld' is inderdaad de weergave van zijn 'mensbeeld': "Hoe goed kennen we de mensen waarmee we in contact komen of zelfs waarmee we samenleven? Soms stel je vast dat ze in relatie met anderen heel anders zijn of reageren dan je zou veronderstellen en dan is het (soms) even schrikken. Want zelf zitten we uiteraard (mede in hoofde van onze bekenden en partners) op dezelfde manier in elkaar. En... bovendien, hoe goed kennen we onszelf?"

Deze uitgangspunten ademen doorheen zijn werk. Vertrekkend vanuit zelfreflectie houdt hij de toeschouwer (soms letterlijk) een spiegel voor. Door het gebruik van een uiterst sobere, uitgezuiverde schildertechniek weet  hij zijn onderwerpen nog eens (puur figuurlijk) extra in de verf te zetten.

(c) Yves Velter

De 'goudkotsende dame' laat in haar grote gulheid het goud uit haar mond stromen. Dit is geen daad van agressie of vulgariteit, maar van altruïsme. De heren op het grote schilderij daarachter zullen rond hun grote vergadertafel niet meteen tot een gesprek komen. Ze zitten allemaal teruggetrokken op hun eigen, kleine eilandje.Hun gezichten zijn spiegels, waardoor we onszelf in de plaats kunnen stellen. In de lucht boven de tafel zweven rode bolletjes die hun (onze) angsten en verlangens symboliseren. Dit is een werk dat als reflectiebord thuishoort in de directiekamer van beleidsmakers op diverse terreinen (... meer dan ooit in deze turbulente, 'beslissende' tijden).

Yves Velter creëert figuren (dikwijls alleen en soms 'alleen' in groep) die in de onmogelijkheid verkeren om met de buitenwereld of met elkaar te communiceren. Ze hebben geen gezicht, geen mond, geen ogen... alhoewel ogen soms wel eens ingevuld worden met stukje onleesbare tekst. Hiermee verwijst hij naar de brieven van zijn autistische tante, die in haar gesloten wereld een eigen, onleesbare taal ontworpen had. Maar daarover straks meer...

Ik moet bij de werken van Yves Velter ook onvermijdelijk denken aan de sculpturen van Sofie Muller, waar het meestal ook over de in zichzelf gekeerde mens gaat. Bij haar worden de ogen letterlijk dicht gewreven.

(c) Yves Velter

Yves Velter is eveneens als beeldhouwer actief. Ook daar blijft zijn mensbeeld overeind, maar in de uitvoering gaat hij over en weer van puur lichamelijke naar meer conceptuele benaderingen. In Wieze zagen we in de tentoonstelling 'La part des anges' onder andere zijn 'La lettre volée', een kistje met aarde uit de tuin van zijn ouders. In zijn atelier werkt hij aan twee figuurtjes, waarvan het ene bekleed wordt met diezelfde aarde en het andere (als kind van de zee) met zand.

(c) Yves Velter

Een andere keer trekt hij een volledige figuur op uit de rode bolletjes die we ook op sommige schilderijen zien verschijnen als symbool voor angsten en verlangens. In het Boeverbos bij het Provinciehuis in Brugge staat een groot werk naar analogie met het detail op bovenstaande foto.

In de periferie van het atelier vind je uiteraard veel meer sporen van actueel en vroeger werk. Tussendoor ontdek ik verschillende vreemdsoortige meubels, het resultaat van een tentoonstellingsproject uit 2001: Private language. Hier reconstrueerde hij de ontoegankelijke leefwereld van zijn autistische tante Trees, aan de hand van meubels uit haar ouderlijk huis en bekleed met haar achtergebleven kledingstukken. De muren werden behangen met haar onleesbare brieven.

De tante was en is voor Velter een grote bron van inspiratie, maar in zijn werk gaat het niet zozeer om haar autisme, dan wel over de (on)mogelijkheid tot communicatie. Tot op zekere hoogte zijn we allemaal een beetje (of meer) autistisch.

(c) Yves Velter

De kunst van Velter is confronterend, snijdt diep in het vel. Hij werkt tegelijk als een anatoom en een psycholoog. Hij zoekt (soms heel letterlijk) naar wat er onderhuids bij de mens te vinden is. Daarbij stuit hij telkens weer op de angsten en verlangens die mensen trachten te verbergen achter een masker. In tegenstelling tot de maskers van zijn historische stadsgenoot James Ensor zijn die bij hem gereduceerd tot lege gezichten. Zijn figuren zijn naamloos, maar toch telkens gebaseerd op bestaande figuren. Soms kan je in een houding hemzelf of zijn onmiddellijke nabestaanden zien opduiken, maar in wezen zijn ze universeel.

Yves Velter is een (althans uiterlijk) rustige man, luisterbereid en zeer communicatief over zijn werk, maar evenzeer klaar om je autonoom zijn artistieke wereld te laten verkennen.

Dat communicatieve aspect en luisterend oor heeft hij trouwens in de buurt van zijn huis in de Romestraat (vlakbij MuZEE) in een sculpturale installatie verwerkt.

In 'Whisper trees' zijn tientallen oortjes in verchroomd brons op de oude bomen van het Filip van Maestrichtplein bevestigd. De oortjes kunnen luisteren naar de culturele verschillen in de buurt. Uiteindelijk zullen de oortjes vergroeien met de bomen en de verschillende culturen met elkaar...

Mensen uit de buurt krijgen overigens de kans om een eigen symbolisch oortje op hun gevel te laten plaatsen.

'Gaze of solitude' (c) Yves Velter

Deze zomer kan je werk van Yves Velter gaan bekijken in twee belangrijke groepstentoonstellingen, waarin poëzie en beeldende kunst hand in hand gaan.

Tijdens See*Point in Koksijde toont hij ondermeer het schitterende 'Gaze of solitude' als samenvatting van zijn artistiek-psychologisch onderzoek.

Bovendien duikt hij (niet voor het eerst) op in Watou, waar U hem in het Blauwhuys terug zal vinden. Als besluit van mijn bezoek kreeg ik overigens een preview van de werken voor Watou. Ze ontdekken laat ik aan U over. Ik kan U alvast verklappen dat er, naast schilderijen, ook een hele zak 'oortjes' naar Watou vertrokken is.

Niet alleen het oog, maar ook het oor wil wat !

Een verslag van See*Point en Watou 2011 bezorgen we U in deze blog na 15 juli...