Netwerk herbergt momenteel twee aparte kunstenaars met een uiteenlopend artistiek discours. Terwijl de ene ons laat meespelen in zijn ironisch-poëtische beeldentuin, dompelt de andere ons zonder pardon onder in de nachtelijke angstbeelden van de menselijke geest.
De waarnemingservaring en het daaruit voortvloeiende reflectievermogen worden door die tegengestelde benaderingen geïntensifieerd.
Met zijn ensemble 'L'inconnu' neemt Nikolaas DEMOEN (°1965) het gelijkvloers voor zijn rekening. De titel refereert aan het onbekende, de anonieme en de vergetene. Hiermee legt hij bewust de link naar het selectieve geheugen dat de kunstgeschiedenis ons nalaat. Voor elke tot de 'canon' verheven kunstenaar, verdwijnen ettelijke anderen moeiteloos in de plooien van de vergetelheid.
Nikolaas Demoen, Walking sculpture, woord, rubber,
insulation foam, pink rope (2010)
Foto: Artspotter
In de collectie van het SMAK zit een installatie van Braco Dimitrijevic (°1948), 'About two artists' (1976) dat deze vaststelling perfect in beeld brengt. Het is gebaseerd op een verhaal van Dimitrijevic zelf, over twee schilders die ergens ver weg van de stad wonen. Op een dag komt de koning, op zoek naar zijn verloren hond, terecht in de tuin van één van die schilders. Hij ziet zijn werk en neemt hem mee naar het kasteel. Die schilder was Leonardo da Vinci. De andere verdween simpelweg uit het geheugen van de mensen.
Met het jeugdportret van 'Jan de kapper' bewandelt Nikolaas Demoen een paralelle weg. Hij geeft de (al jaren overleden) voormalige kapper uit de Aalsterse Pontstraat (de roots van Demoen liggen ook in Aalst) een gezicht, maar niettemin blijft die man voor ons 'l'inconnu'.
Nikolaas Demoen, L'inconnu, rubber and shoes, 2011
Foto: Artspotter
Ook het beeld van onze persoonlijke bekenden wordt na hun dood door de tijd vervormd en vervaagt stilaan. Het verglijden van de tijd leert ons steeds weer door een andere bril te kijken. Ook bij leven passen we die techniek al dan niet bewust toe om de werkelijkheid aan te passen. De kunstenaar kiest hier voor deze aanpak om, met ogenschijnlijk simpele middelen, een geheel nieuwe beeldtaal te ontwikkelen, te beginnen met de kijk op zichzelf (via de maskers in de diaprojectie), naar analogie met de uitspraak van Arthur Rimbaud: "Je est un autre".
De grote galerie herbergt de beeldentuin van Nikolaas Demoen. Hier stelt hij de 'acteurs' voor die in de afgesloten videoruimte ernaast een rol spelen in vier simultane projecties.
De beeldentuin bevat een tiental objecten, sculpturen, ready-mades of hoe je ze ook maar noemen wil, gaande van een grote houten 'Spie', een 'Walking Sculpture' of zelfs een verre voorloper van onze WATERSCHOENEN, waarmee L'inconnu (zo heet ook het object) zich beter niet op het wateroppervlak begeeft.
Nikolaas Demoen, Playground, video installation, detail still, 2010
Foto: Artspotter
In de 'Playground' (de videoruimte) worden sommige objecten via animatie tot leven gewekt op de grens tussen het absurde en het poëtische, maar steeds vanuit een instelling als homo ludens. Belangrijk gegeven is ook de handelbare, niet-monumentale schaal van al de objecten.
*
Op de eerste verdieping is de verduisterde STUDIO het terrein voor de 'Nachtkoorts' van filosoof, beeldend kunstenaar en filmmaker Frank THEYS (°1963).
De filmische installatie 'Nachtkoorts zorgt, met of ondanks de relatieve soberheid van de opstelling, voor een maximale indringendheid: een soort tunnel met een bankje in het midden en geprojecteerde beelden op de doorzichtige zijwanden en het plafond.
Frank Theys, Nachtkoorts, video installatie, detail still, 2011
Foto: Artspotter
Hoofdpersonage in 'Nachtkoorts' is een man met een paniekstoornis. De angst regeert in het nachtelijke decor. De hoodpersoon denkt dat hij midden in de nacht een hartaanval krijgt, slaat in paniek en ontvlucht de beklemmende onrust van zijn interieur op zoek naar verlossing in de quasi verlaten straat van de grootstad. Maar tegelijk slaagt hij er niet in aan de angsten in zijn hoofd te ontsnappen.
Als toeschouwer kan je je helemaal onderdompelen in het gegeven door midden in de tunnel te gaan staan of zitten, maar er wordt ook een kans geboden om enige afstand te bewaren en rond de projectiewanden heen te lopen.
De geluidsband met de innerlijke monoloog is uiteraard in grote mate mede bepalend voor de intensiteit van de ervaring. Uiteindelijk gaat het hier over de meest existentiële twijfel: de angst voor de dood.
Frank Theys, Nachtkoorts, video installatie detail still, 2011
Foto: Artspotter
In een ruimere context staat de installatie symbool voor de steeds dominantere rol die angst in de wereld lijkt te spelen. Angst dirigeert het economisch en financieel bestel. Dreigingen omtrent ziekte, ellende, oorlog, terrorisme of natuurrampen worden via diverse mediakanalen in een niet aflatende stroom op ons losgelaten.
*
Op de tweede verdieping kan je nog het project 'Sound Image Culture' (Poetics of Observation) bekijken. Je krijgt er een overzicht van wat deze kunstenwerkplaats met residentie in Netwerk sinds 2007 realiseerde. Kunstenaars, filmmakers en sociale wetenschappers ontwikkelen projecten die zich op het kruispunt van antropologie, documentaire en beeldende kunst bevinden.
Tot 20 november 2011
NETWERK kunstencentrum
Houtkaai z/n
9300 AALST
dinsdag t.e.m. zondag: 14 - 18 uur
(c) Tekst en foto's: Artspotter voor Waterschoenen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.