Wie werk van Berlinde DE BRUYCKERE (°1964) dichter bij huis wil zien, kan nog steeds in WATOU terecht. In de verduisterde bovenzaal van het voormalige gemeentehuis voert ze een dialoog met Peter Verhelst (beeld versus woord).
In het Belgisch paviljoen in Venetië is de duisternis nog veel intenser en zorgt de (horizontale) monumentaliteit van het werk voor een immense spanning met de ruimte waarin het zich bevindt. Ook hier is de dialoog tussen beeld en woord een bepalende factor, gezien de inspirerende, 'afstands-relatie' met de schrijver J.M. Coetzee gedurende het hele werkproces.
Exact 10 jaar geleden zag ik Berlinde De Bruyckere in de centrale tentoonstelling van de 50ste biënnale in de Giardini opduiken met één van haar 'paarden' en 'Hanne' (2003), de vrouw die zich probeert te verschuilen in haar lange haren ... beelden die op mijn netvlies bleven plakken.
In het Belgisch paviljoen in Venetië is de duisternis nog veel intenser en zorgt de (horizontale) monumentaliteit van het werk voor een immense spanning met de ruimte waarin het zich bevindt. Ook hier is de dialoog tussen beeld en woord een bepalende factor, gezien de inspirerende, 'afstands-relatie' met de schrijver J.M. Coetzee gedurende het hele werkproces.
Exact 10 jaar geleden zag ik Berlinde De Bruyckere in de centrale tentoonstelling van de 50ste biënnale in de Giardini opduiken met één van haar 'paarden' en 'Hanne' (2003), de vrouw die zich probeert te verschuilen in haar lange haren ... beelden die op mijn netvlies bleven plakken.
Belgisch paviljoen in de Giardini
Nu vertegenwoordigt ze dus met 'Kreupelhout - Cripplewood' de Vlaamse Gemeenschap in Venetië. In deze merkwaardige presentatie etaleert ze haar hele artistieke vocabularium en grammatica.
Een galeriste die we in Venetië ontmoetten, noemde het met veel respect de (voorlopige) bekroning van 25 jaar artistieke volharding.
De Bruyckere pakt hier niet uit met expliciet menselijke figuren of paarden, maar met een monumentale olm ... en nee, niet de echte boom, maar een aaneenschakeling van afgietsels in was (haar geliefkoosde materie). Toch blijkt de menselijke aanwezigheid prominent in de 'menselijke', gekleurde wassen 'huid' van de objecten.
De monumentale 'takkenbos' ligt als kreupelhout samengebonden met kleurrijke doeken en wordt zorgzaam, beschermend ondersteund met kussens.
Berlinde De Bruyckere, Kreupelhout - Cripplewood, 2012 - 2013
© Myriam Devriendt
Het werk van Berlinde De Bruyckere is geen vrolijke kunst. Ze kruipt quasi letterlijk onder de huid van haar onderwerpen. Ze beschouwt haar artistieke activiteiten telkens weer als een opdracht, die ze in overleg met haar team van medewerkers met uiterste zorg en precisie ten uitvoer brengt.
Toen ze in september 2012 de opdracht voor Venetië toegewezen kreeg, zag ze zich verplicht haar gebruikelijke team tijdelijk flink uit te breiden om een en ander tijdig gerealiseerd te krijgen.
De keuze voor de Zuidafrikaanse, maar in Australië wonende schrijver en Nobelprijswinnaar J.M. COETZEE als curator voor dit project, was vanuit haar standpunt geenszins onverwacht, gezien hun wederzijdse bewondering voor elkaars werk en de inhoudelijke parallellen.
Vorig jaar werkten ze samen aan een project voor het literaire tijdschift DW B (Dietsche Warande & Belfort). Onder de titel 'We are all Flesh' is dit nu ook als boek beschikbaar in een dialoog tussen fragmenten uit haar beeldend werk en zijn teksten.
Het ongewone curatorschap van Coetzee vertaalt zich in een tekst van hem, naast berichten en beschijvingen over en weer tussen beide kunstenaars. Zij 'cirkelden' met woorden rond het beeld dat gaandeweg ontstond. De neerslag van deze geprekken staat in de begeleidende catalogus.
Co-curator Philippe VAN CAUTEREN, directeur van het S.M.A.K., volgde de evolutie in het atelier en de installatie ter plaatse in Venetië letterlijk als bevoorrechte getuige.
Berlinde De Bruyckere, Kreupelhout - Cripplewood, 2012 - 2013
© Myriam Devriendt
Berlinde De Bruyckere heeft de behoefte om de ruimte waar haar werk moet komen, te voelen of te ervaren. Dus bracht ze diverse bezoeken aan Venetië en het Belgisch paviljoen.
Bovendien wilde ze in de stad peilen naar de figuur van Sint-Sebastiaan, de heilige die immuun bleek voor de steeds terugkerende Zwarte Dood (de pest).
Gebonden aan een boom en met pijlen doorzeefd, overleefde hij alle beproevingen.
De Bruyckere incorporeerde deze figuur en gedachte in haar liggende, gekwetste boom. Sint-Sebastiaan is één geworden met de boom, die met kussens en dekens ondersteund wordt.
In de duisternis van het paviljoen wordt de toeschouwer 'verplicht' om stil te staan bij de enorme liggende sculptuur en de thematiek beetje bij beetje te laten doordringen.
Dit is geen plek voor de snelle toerist die de Venetiaanse zon op de zogenaamde 'highlights' van de stad wil zien, maar voor de echte meerwaardezoeker die bereid is om de duistere, vertragende achtergrond in dit paviljoen een rol te laten spelen in de zoektocht naar intieme, troostende schoonheid.
Geen nood voor wie toch niet meer in Venetië geraakt... in 2014 wordt 'Kreupelhout - Cripplewood' in het S.M.A.K. gepresenteerd.
Wij houden u op de hoogte !
J.M. Coetzee © Basso Cannarsa
"I have long admired the work of Berlinde De Bruyckere. More importantly, I have been touched (aangeraak) by her work in ways that are often obscure to me. I would not wish it otherwise. Her sculptures explore life and death - death in life, life in death, life before life, death before death - in the most intimate and most disturbing way. They bring illumination, but the illumination is as dark as it is profound.
It was an important affirmation for me when I learned, a few years ago, that Berlinde had been similarly touched by my work, and had found echos in it of what she was doing.
Since that date she and I have collaborated to bring out a book, Allen Vlees, consisting of images of hers and texts of mine.
The exhibit at the Venice Biennale will, of course, consist of Berlinde's work. My role as a curator will be to discuss plans and projects with her, and, if the gods are on our side, to guide and be guided by her in her explorations."
J.M. Coetzee
January 25, 2013
Philippe Van Cauteren © Anna Drijbooms
Tot 24 november 2013, elke dag (behalve maandag) van 10 tot 18 uur
© Art Spotter voor Waterschoenen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.