Bijna twee jaar geleden was Vincent MEESSEN (°1971) te gast in NETWERK (Aalst) met de tentoonstelling 'My last life', een totaalinstallatie waarin hij onderzoek voerde naar de figuur van Roland Barthes (auteur, filosoof, criticus,...).
Net zoals Barthes onderzoekt Vincent Meessen BETEKENISSEN in beeld en taal.
Heel specifiek verwees Meessen hier naar de mogelijke interpretaties van een koloniaal vocabularium dat Barthes reeds behandelde in zijn 'Mythologies' (1957) en waarin hij verwees naar een nummer van Paris Match uit 1955 met op de cover een 'kindsoldaat' die de Franse vlag groet.
Die verwijzing naar het koloniale discours en het 'zwarte' continent keert nu onverminderd, maar op een andere wijze terug in de tentoonstelling ...
PATTERNS FOR (RE) CONSTRUCTION
Net zoals Barthes onderzoekt Vincent Meessen BETEKENISSEN in beeld en taal.
Heel specifiek verwees Meessen hier naar de mogelijke interpretaties van een koloniaal vocabularium dat Barthes reeds behandelde in zijn 'Mythologies' (1957) en waarin hij verwees naar een nummer van Paris Match uit 1955 met op de cover een 'kindsoldaat' die de Franse vlag groet.
Die verwijzing naar het koloniale discours en het 'zwarte' continent keert nu onverminderd, maar op een andere wijze terug in de tentoonstelling ...
PATTERNS FOR (RE) CONSTRUCTION
KIOSK
Toch is hier het 'herkenningspatroon' meer letterlijk aanwezig, zowel in de dialoog met het werk van de Afrikaanse kunstenaar TSHYELA NTENDU (ca. 1890 - ca. 1960) als met de tentoonstellingsruimte zelf.
Gekoppeld aan een modulaire constructie die Vincent Meessen in samenwerking met de architect Kris Kimpe ontwikkelde, krijgt het tentoonstellingsconcept een allesomvattend kader, een 'Pattern for (re)cognition'.
Aan één kant ligt het uitgangspunt bij de Congolese kunstenaar Tsyela Ntendu, van wie de werken met kleurrijke, abstracte patronen in elke kamer opduiken. Deze kunstenaar tekende zijn werk echter met wel 40 varianten van die naam, waaronder Djilatendo.
Onder impuls van een jonge Belgische koloniaal, Georges Thiry, raakte hij rond 1930 zlefs even in België en Europa geïntroduceerd. Bij gebrek aan commerciële respons verdween hij echter snel opnieuw in de anonimiteit.
De raakpunten tussen de werken van Tshyela Ntendu en de westerse abstractie zijn onmiskenbaar. Je hoeft bijvoorbeeld maar naar Paul Klee te gaan kijken. Maar aan de andere kant is er aan westerse kant ook een 'onvermijdelijk' theoretisch discours.
Vincent Meessen, Triadic Interposition, 2013, Oregon pine, laminated wood,
Each module 200 x 240 cm (partial view)
Projection: Kohs Block Design Test, Extract from "The Mental Level of Black Folk", 1953,
by Robert Maistriaux, 16 mm colour film in loop, Courtesy RMCA, Tervuren
Vincent Meessen trekt de lijn van de abstractie door in het 'decor' dat hij samen met Kris Kimpe ontwierp. De staande constructie in de grote zaal en de tafel met spiegels in de laatste kamer doen dienst als projectieruimte of presentatietafel, maar zijn tegelijk ook volwaardige partners in de gehele tentoonstelling.
De keuze van de gepresenteerde boeken en films maakt een koloniale visie op de 'Congolezen' duidelijk. Uiteraard zijn dit documenten met een tijdsgebonden wetenschappelijke achtergrond.
Boeken als 'L'exploration de la mentalité des Noirs Congolais au moyen d'une épreuve projective' of 'Etude psychologique des Noirs...' vormen de schriftelijke neerslag van onderzoek dat de Franse psycholoog André Ombredane onder andere in Belgisch-Congo voerde.
De films die in de grote zaal op het 'decor' geprojecteerd worden, geven een beeld van de tests en experimenten voor het 'meten van het mentale niveau van de zwarten'.
Uitgerekend gisteren las ik in de krant dat ... "Uit een enquête blijkt dat 32 procent van de Belgen denkt dat sommige 'rassen' verstandiger zijn dan andere"...
tshielatende, Untitled, ca. 1930, Painting on paper, 55,5 x 126 cm
Collection Pierre Loos, Brussels
Uiteindelijk gaat deze tentoonstelling over kijken en bekeken worden, oordelen en beoordeeld worden, erkenning en herkenning, begrip en onbegrip, de confrontatie van (warme, kleurrijke) abstractie met Afrikaanse roots en (koele, strakke) abstractie met westerse inslag.
Heel dit opzet graaft dieper dan uiterlijke verschijningsvormen.
Interactie tussen modulair 'decor' en omgeving
Patterns for (re)cognition
tot 17 november 2013
in
KIOSK
Louis Pasteurlaan 2
(Bijlokesite)
9000 GENT
dinsdag tot vrijdag: 14 - 18 uur
zaterdag en zondag: 11 - 18 uur
© Art Spotter voor WATERSCHOENEN
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.