RIERA I ARAGO in de FONDATION FOLON (La Hulpe)

Het werk van de Catalaanse kunstenaar RIERA I ARAGO staat al meer dan twintig jaar op mijn netvlies gebrand. Ik ontdekte het ooit in de Aalsterse galerie Denise Van de Velde. De kunstenaar keerde er regelmatig terug. Later zag ik het ook nog in zijn thuisstad Barcelona.
Nu hij te gast is bij de Fondation/Stichting Folon in La Hulpe/Terhulpen kon ik de kans op een hernieuwde kennismaking niet laten voorbijgaan.

Enkele dagen geleden waren we met Lismonde nog in de faciliteitengemeente Linkebeek en in het Waalse La Louvière. Nu staan we met met één voet over de taalgrens, alweer ten zuiden van Brussel, in de achtertuin van Hoeilaart en Overijse, terwijl iets meer naar het zuidwesten de heuvel van Waterloo staat te pronken.

 Links naar de Fondation Folon - Rechts naar het kasteel

De FONDATION FOLON kunt u van verschillende kanten bereiken. Volgt u het officiële adres 'Drève de la Ramée', dan wacht u vanaf de parking nog een kleine wandeling naar de kasteelhoeve waar de stichting gevestigd is. Komt u via de 'Chaussée de Bruxelles', dan hebt u nog een flinke uitstap (1,2 km) door het schitterende Solvaypark te goed en krijgt u er het uitzicht op het imposante Château de la Hulpe bovenop.

Enkel de tentoonstelling van Riera i Arago bezoeken is een optie. Met de opstelling binnen en de grote sculpturen in het Solvaypark bent u een tijdje zoet. Maar een combinatie van het parcours FOLON met dat van de Catalaanse kunstenaar zorgt voor een grote meerwaarde en een mix van twee poëtische dromers.

Een kleine filmische introductie in de wereld van de Stichting Folon en het werk van de kunstenaar krijgt u op de openingspagina van de website via de melding VIRTUELE RONDLEIDING in de rechterbovenhoek.

Echt binnenstappen in de wereld van Jean-Michel Folon doen we letterlijk door een opengaand boek, via een magische, getekende formule van de kunstenaar zelf.

Op het einde van de eerste vleugel worden we opgewacht door het 'regenmannetje' van Folon. In mijn geval kwam daar ook nog eens echte regen aan te pas. Maar geen nood, want via het hekje steken we het straatje over en stappen (nu dankzij een numerieke code) een nieuwe vleugel van de hoeve binnen.

Naar het Onthaal van de Fondation Folon

 

Hier wacht ons enerzijds de sculpturale activiteit van Folon, maar ook de tijdelijke tentoonstelling van RIERA I ARAGO: Explorations.

"Ik bouw antropomorfe vliegmachines,

ik herschep vormen om ze menselijkheid te verlenen."

Josep Riera i Arago

Josep RIERA I ARAGO (Barcelona, 1954) heeft een heel eigen vocabularium ontwikkeld, waarin het vliegtuig (avió) een 'stabiele' plaats inneemt. Het is een beetje zoals bij Panamarenko, maar dan in een vormentaal die meer aansluit bij die andere beroemde Catalaan, Joan Miro.

  

De grote zolder met de centrale installatie van 111 'vliegtuigen' is tegelijk overweldigend en geruststellend. Alles is tot de essentie herleid en creëert een wereld van rust, weg van de dagelijkse hectiek van het bestaan. Het thema van het 'wegvliegen' is hier echt voelbaar en net als bij Folon presenteert Riera i Arago uitgangspunten voor de fantasie.

In de kamer achteraan rechts stelen twee hangende 'sculpturen', samengesteld uit honderden kleine, kleurrijke elementen (vliegtuigen en onderzeeërs) de show. Ze zijn opgehangen aan minuscule draden en lijken in het niets te zweven.

Hopelijk zijn de weergoden u genadig zodat u ook de grote sculpturen in het park kunt ontdekken.

Riera i Arago, 111 Avions 1984-2010 (detail)

Op de benedenverdieping van de tijdelijke expositieruimte komt de beeldhouwer Jean-Michel Folon aan bod. Temidden van een atelier-evocatie geeft hij zelf in een aantal filmbeelden uitleg over deze activiteiten. Frappant detail is zijn uitspraak over hoe hij pas, werkend aan sculpturen, de kleine en grote geheimen van het beeldhouwersvak leerde kennen.

Ik moet hier ook denken aan zijn sculptuur 'Hommage à Pessoa', die sinds 2008 vóór het geboortehuis van de dichter in Lissabon staat (Lago de São Carlos) tegenover het Teatro Nacional de São Carlos en in de buurt van Museu do Chiado (Rua Serpa Pinto). De dichter staat er met zijn hoofd als (in) een boek.

Jean-Michel FOLON (1934 - 2005) verliet ooit de architectuuropleiding in La Cambre (Brussel) om zich in Bougival (bij Parijs) aan het tekenen te wijden. Zijn eerste bekendheid kreeg hij pas via de Verenigde Staten met covers voor magazines als Esquire en The New Yorker. Hij was eindelijk vertrokken voor een indrukwekkende internationale carrière.

In de loop der jaren bouwde hij bovendien een uitgebreide collectie van zijn eigen werk op, ruim 500 werken die hij in 2000 onderbracht in de Fondation Folon.

  

Reconstructie beeldhouwatelier Folon @ Fondation Folon

Een onderkomen voor deze collectie vond hij, in samenwerking met het Waalse Gewest, in de kasteelhoeve van La Hulpe, een domein dat hij uit zijn jeugd kende als de toen nog ontoegankelijke 'tuin met de 1000 rododendrons'.

Cultuur en natuur gingen hier dankzij Folon een schitterend huwelijk aan.

Klein detail: de nu gerestaureerde vierkantshoeve dateert uit 1833 en is een ontwerp van architect Jean-Pierre Cluysenaar die ook de Brusselse Sint-Hubertusgalerij (en een reeks spoorwegstations, waaronder dat van Aalst) ontwierp.

Jean-Michel FOLON heeft ongetwijfeld een heel eigen stempel gedrukt op het artistiek gebeuren van de twintigste eeuw. Zijn poëtische benadering van sociale, culturele en ethische kwesties zoals mensenrechten, mentale gezondheid en bescherming van het milieu zorgde voor een gevoelige, betrokken, maar doortastende uitbeelding van deze thema's. Telkens zorgde hij vanuit zijn eigen verwondering voor een verwonderende 'ontsnappingsroute'...

Zelf drukte hij het eenvoudig als volgt uit:

"Je suis seulement le premier spectateur

de mon travaIl

et s'il est un point de départ

à l'imagination 

de celui qui le regarde 

il trouve son sens."

FOLON

Riera i Arago, Avió hélix groga, 2014 © Sara Riera, 2014

RIERA I ARAGO in de FONDATION FOLON

 tot 9 november 2014

Drève de Ramée, 6A

1310 LA HULPE

dinsdag tot vrijdag: 9 - 17 uur

weekend en feestdagen: 10 - 18 uur

Voorbereidende kennismaking via:

www.fondationfolon.be

© Art Spotter voor WATERSCHOENEN