Midden juni mocht ik in Garage Neven (Ninove) getuige zijn van een even wonderbaarlijke als onverwachte tentoonstelling.
Rik De Boe (samen met Erik Neven de gangmaker achter het tentoonstellingsconcept 'Garage Neven') was er na lang aandringen in geslaagd Wim BOUCIQUÉ naar Ninove te halen met een niet zo gewoon project.
De twee kenden elkaar vroeger al in een relatie leerkracht - student en later inviteerde Rik De Boe de kunstenaar reeds voor deelname aan groepstentoonstellingen in het initiatief VOORKAMER, dat hij jarenlang samen met Peter Morrens in Lier beheerde.
Wim BOUCIQUÉ in zijn eentje uit de comfortzone van zijn huis, annex atelier halen, bleek nog wel andere koek. Dat heeft uiteraard alles te maken met de artistieke en persoonlijke instelling van de kunstenaar.
Garage Neven kondigde de tentoonstelling als volgt aan:
Wim Bouciqué maakt gedetailleerde en verfijnde tekeningen, voornamelijk van natuurlijke objecten. Slechts enkele vierkante centimeters van het papier worden gebruikt en toch voelen de tekeningen krachtig, levendig en gevoelig aan. Hoe minder er getekend is, hoe meer elk onderdeel van de tekening en het papier tot hun recht komen.
Een sfeer van stilte, puurheid en schoonheid is altijd aanwezig.
Een nieuwe richting is het bundelen van de tekeningen in handgemaakte boeken. Waarbij ook nieuwe onderwerpen aan bod komen zoals architectuur, interieur, natuur en sexualiteit. Alternatieve fotografische technieken worden gebruikt om de tekeningen te reproduceren om zo boeken in edities te realiseren.
Toen het dan eindelijk zover was, stond ik die zaterdag om 19 uur als één van de eersten in Ninove.
Nieuwsgierigheid maakte al snel plaats voor verwondering en vervolgens voor bewondering.
Op FB postte ik zondagmorgen 16 juni het volgende bericht:
"Gisteren mocht ik in Garage Neven (Vestbarm +50 - 9400 Ninove) kennismaken met het onvoorstelbare werk van Wim BOUCIQUÉ. Enkel vandaag (zondag) kunt U er nog terecht van 13 tot 19 uur. ZEKER DOEN !"
Een artikel voor 'Waterschoenen' zou dan enkele weken later volgen. Een titel drong zich meteen op en die heeft tot vandaag stand gehouden. Het artikel zelf kwam er onder druk van allerlei onvoorziene omstandigheden niet.
Misschien was dat maar goed ook, want het werk en de leefwereld van Wim Bouciqué zijn evenzeer van een weloverwogen traagheid doortrokken.
Bezinning was dus ook voor mij een niet te verwaarlozen factor.
Uiteindelijk was het een onvoorziene, schijnbaar banale ontmoeting op een zuiders eiland die me plots weer op het spoor zette. Op een plein langs de kust botste ik op een 'bellenblazer' die met grote stokken en touw zeepbellen door de lucht liet vliegen.
Was het de perfectie van de dansende, kleurige, doorschijnende zeepbellen die elkaar de loef afsteken in afgelegde afstand, in snelheid of traagheid, alvorens onherroepelijk uit elkaar te spatten? Was het de passie van de uitvoerder om telkens met dezelfde beperkte middelen, als in een soort mantra, een beter, mooier resultaat te bereiken? (Alvast één groot verschil met de zeepbellen: het werk van Wim Bouciqué spat niet uit elkaar.)
Misschien was het een beetje van dat alles, maar de 'klik' met het steeds herhaalde perfectionisme van Wim Bouciqué was gelegd.
Klein zelfportret van de kunstenaar
in zijn perfectionistische stijl
We keren bijgevolg terug naar 15 juni 2019.
Opnieuw stap ik binnen in de artistieke woon- en leefomgeving van een kunstenaar die zijn leven 'regisseert' vanuit een intense bezinning over wat voor hem echt belangrijk is.
Als regisseur van zijn eigen bestaan heeft Wim Bouciqué verschillende scènes van zijn woon- en werkomgeving in de open ruimte van Garage Neven opgesteld.
Gaande van de denkruimte met de bibliotheek over het 'materiaalbord' in de tegenoverliggende hoek, gekoppeld aan enkele tentoonstellingswanden en -tafels, ontdek ik pas laat de kleine tekentafel, die ondanks haar centrale opstelling aanvankelijk aan mijn aandacht ontsnapt. Uiteraard spelen de eindeloze prikkels langs de wanden een belangrijke rol, maar misschien is de achterliggende gedachte: Stel iets zo open en bloot op dat het 'onzichtbaar' wordt. Op die manier bescherm je de plek waar de werken ontstaan.
Of heeft de kunstenaar, nu hij toch beslist heeft zich 'kwetsbaar' op te stellen, toch maar meteen voor het centrum gekozen ?
Het moet hoe dan ook voor hem een vreemde ervaring zijn om de geborgenheid van zijn huis/atelier zomaar te kijk te zetten voor een publiek.
Voor de bezoeker valt er wel een overvloed aan impulsen te rapen.
Welkom in een wereld waarin onthechting, passie en discipline elkaar ontmoeten en tot tastbare, poëtische resultaten leiden.
Drawn towards books
In de tentoonstellingstitel 'Drawn towards books' klinkt voor mij een dubbele betekenis. Dat de kunstenaar zich aangetrokken voelt tot boeken blijkt duidelijk uit de hier aanwezige boekencollectie, die we straks even van nabij gaan bekijken. Een tweede betekenis zie ik in zijn manier van werken. Hij maakt heel wat werk 'towards books', m.a.w. om ze in boeken te bundelen.
Dat laatste is, gezien de aard van zijn methode, een werk van lange adem.
Hij tekent keien, wilgenbladeren of takjes op een manier die het normale waarnemingstekenen in zeer hoge mate overstijgt, maar de eindfase vormt in een periode van bezinning en die ik als 'contemplatief waarnemingstekenen' wil bestempelen.
"Toon mij uw boekenkast en ik zal zeggen wie u bent."
Wim Bouciqué laat hier volop in zijn kaarten kijken.
Ik noteer slechts een handvol titels:
- The art of the Japanese Book - Japanese Buddhist Prints - Zen ink paintings - Zen Mind. Beginner's Mind - en talrijke andere titels rond Boedisme, Zen,...
Daarnaast zien we ook:
- Vlaamse miniaturen - Goya - Great drawings of all times - Iconen - A century of Artists Books - Beautiful Bookbindings - Het ideale boek ...
Een 'kinky' element in een sobere omgeving
De denkwereld van het 'Boeddhisme/Zen' vormt zonder meer een belangrijk uitgangspunt voor dit bijzondere oeuvre: meditatie, overtuiging, concentratie.
'Bergen verzet je door elke dag één kei te verplaatsen.'
Francis Alys liet in 2002 in Peru zelfs een zandduin 'verplaatsen'.
(When faith moves mountains)
Wim Bouciqué ziet het minder spectaculair, meer ingetogen, maar benadert de kei (als belangrijk symbool in de wereld van Zen) als een meditatief object dat hij in (1/1) potloodtekeningen tot in de allerkleinste details weergeeft.
Close up van een kei, grafiet
Ik probeer mij voor te stellen hoe hij aan zijn kleine werktafel geconcentreerd zit te tekenen, hoe hij telkens weer probeert de chaos te ordenen door te focussen op die ene steen, dat ene blad, dat ene takje en die ene tekening.
Bouciqué is méér dan de monnik in een middeleeuws scriptorium die de teksten keer op keer herschreef of de beginletters in miniaturen omzette. De intensiteit gaat dieper.
Ik kan niet in zijn hoofd kijken, ik kan zijn gedachten niet lezen.
Misschien zijn deze tekeningen nevelvlekken tussen de wereld waarin hij leeft en diegene die hij in gedachten heeft. Het is alvast een zoektocht die in het 'gewone' leven quasi ongrijpbaar is.
Onderstaande tekst op een kaartje in de tentoonstelling is alvast duidelijk:
"Whenever I'm sad
I go back tot the stone
stillness returns at once"
De centraal opgestelde werktafel
Heel wat kunstenaars willen de realiteit abstraheren om tot een eigen 'kunstwerk' te komen. Wim Bouciqué concentreert zich zodanig op een realistische weergave van die kleine voorwerpen, dat het resultaat in twee dimensies een eigen leven gaat leiden.
Met zijn kleine landschappen waarin de toren van de Sint-Maartenskerk uit zijn thuisstad Kortrijk centraal staat, zoekt hij aansluiting bij het verfijnde werk van de Vlaamse Primitieven. Het zachte grafiet en de intieme detaillering blijven zijn handelsmerk.
Het materiaalbord van de kunstenaar/ambachtsman
Terwijl ik rondwandel in zijn wereld, tussen zijn meubels, boeken, objecten en kunstwerken, voel ik mij toch ook een beetje 'voyeur'.
Een kunstenaar die zijn werk toont, laat je per definitie een deel van zichzelf zien, maar hier is de confrontatie zo indringend dat ik een zekere terughoudendheid probeer in te bouwen.
Deze kennismaking met het werk en de leefwereld van Wim Bouciqué blijft voor mij dan ook een voorzichtig aftasten, tussen nieuwsgierigheid, verwondering, bewondering en schroom.
Voor een fotografisch beeld van de tentoonstelling... ZIE:
en voor een volledig overzicht van zijn werk van 2003 tot nu...
op de website van de kunstenaar:
©Art Spotter / Waterschoenen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.