Centre de la Gravure et de l'image imprimée in La Louvière is uniek als verzamelpunt, studiecentrum, promotor en tentoonstellingsruimte voor alle mogelijke vormen van actuele grafiek en gedrukte beelden.
In augustus 2014 toonde Waterschoenen u nog de weg naar een tentoonstelling van Lismonde en begin 2012 stelden we u het drieluik 'Centre de la Gravure - Centre Daily Bul - Musée Ianchelevici' voor, allemaal op wandelafstand in het centrum van La Louvière.
André Balthazar (zie ook Daily Bul) stond mee aan de wieg van Centre de la Gravure en was er tot 1994 de eerste directeur van. Sindsdien runt Catherine De Braekeleer met een enthousiaste ploeg dit centrum.
In de marge van de huidige tentoonstelling krijgt André Balthazar een kleine herdenkingspresentatie n.a.v. zijn recente overlijden.
Bovendien loopt op de hoogste verdieping de tentoonstelling met werk van geselecteerden uit de 'Prix de la Gravure 2014'.
Daarover volgt morgen een apart artikel in Waterschoenen.
Maar uiteraard zijn we gekomen voor de centrale tentoonstelling rond het werk dat meester-drukker Franck BORDAS de voorbije 35 jaar samen met verschillende kunstenaars in zijn Parijse Atelier / Studio realiseerde.
Ik had het genoegen met hem te mogen meewandelen door de afwisselende en schitterende presentatie. Stellen dat deze man met het nodige enthousiasme over zijn werk kan spreken, is een understatement van belang. Hij ademt métier en benadrukt keer op keer het belang van samenwerking tussen de kunstenaar en het drukkersteam voor de realisatie van grafiek.
Misschien moeten we eerst maar eens de titel van deze tentoonstelling ontleden.
DE LA PIERRE A L'ECRAN, te vertalen als 'van steen tot scherm' of DE LA LITHOGRAPHIE A L'IMPRESSION NUMERIQUE, te vertalen als 'van de lithografie tot de digitale druk', maakt de evolutie van Atelier tot Studio Franck Bordas meteen duidelijk.
Het aloude procedé van de lithografie of steendruk vormt de basis van zijn ambachtelijke drukkerspraktijk, die hij reeds op jonge leeftijd ontdekte in het atelier van zijn grootvader Fernand Mourlot. Daar leerde hij, naast de knepen van het vak als lithograaf, ook kunstenaars van het kaliber Chagall of Miro kennen.
In 1978, amper 19 jaar oud, opende hij zijn eigen atelier in Parijs. Voortaan was Franck Bordas drukker en uitgever. Hij vertoefde nog volop in het 'steentijdperk', maar de tocht naar het 'digitale tijdperk' lag in het verschiet.
Pierre Alechinsky, Trois marches, 1985 - Paysage déplié, 1995,
L'eau de la lucarne, 1985, lithographie, Collection Centre de la Gravure
Jean Dubuffet, Avènement, 1984, Edition Galerie Jeanne Bucher -
Stenogramme, 1984 - Libre cours, 1984, Collection Franck Bordas, lithographies
Tot rond de eeuwwisseling was de steendruk of de lithografie zijn medium. Nadien begon de digitale benadering stilaan door te dringen. Aanvankelijk stond Bordas wat weigerig, maar mede onder impuls van kunstenaars als Mark di Suvero raakte hij overtuigd van de nieuwe mogelijkheden en stapte definitief het digitale tijdperk in. Sinds 2005 is het voormalige lithografische atelier een studio voor digitale druk geworden.
De tentoonstelling belicht die evolutie met schitterende voorbeelden uit de beide technieken. Verdeeld over twee verdiepingen ontvouwt zich de wereld van Franck Bordas en de kunstenaars die met hem samenwerk(t)en.
In de hal op de eerste verdieping zullen twee korte videopresentaties u wegwijs maken in de boeiende wereld van de grafiek. U ziet en hoort er, naast een piepjonge Franck Bordas, ook Pierre Alechinsky.
Maar diezelfde Pierre Alechinsky hebben we al in de benedenzaal ontmoet. Samen met Roberto Matta en Jean Dubuffet vormt hij het basistrio dat door Franck Bordas met veel respect 'Mon noyau central' genoemd wordt (de kern van waaruit zijn verdere activiteiten gestuurd worden).
Met Matta maakte hij de eerste grote litho's, de toen al tachtigjarige Dubuffet kon hij toch nog overtuigen om litho's te maken en met Alechinsky startte hij een langdurige samenwerking.
Keith Haring, Sans titre (issu du portfolio Stones), 1989, Edition Nicole Fauche -
The King, 1989 - Sans titre (issu du portfolio Stones), 1989, Collection Franck Bordas,
lithographies
De monumentale drukpers uit de 19de eeuw die hij in 1985 restaureerde, liet afdrukken op groot formaat toe (120 x 160 cm) en Alechinsky was de eerste die daaraan meewerkte.
Een paar jaar later restaureerde Bordas een nog veel grotere en oudere drukpers.
In de presentatie op het gelijkvloers duiken verder namen op als Keith Haring, Antoni Tapies, Joan Mitchell, Jean-Charles Blais (met o.a. de opmerkelijke litho's op rubber - 'Panoply 1 & 2'), naast heel wat anderen.
Op de eerste verdieping staan we allereerst voor twee digitale afdrukken van lithografische stenen, een werk van Philippe Gonon op basis van foto's. Voor Franck Bordas is dit de perfecte illustratie voor de overgang van het 'steentijdperk' naar het 'digitale tijdperk'. De lithografische stenen zijn als het ware fossielen geworden.
Deze beide werken sieren overigens ook het voor- en achterplat van de catalogus. Noem het gerust een hommage aan de lithografie.
Vlakbij staat een kijkkast met een kleine drukpers, een reisexemplaar dat Bordas speciaal maakte voor Gilles Ailland, waarmee ze samen naar Kenia reisden voor de realisatie van een dierenencyclopedie.
Philippe Baudelocque, Univers I, 2014, tirage numérique sur toile,
Collection de l'artiste
Hervé Bordas, Whisky, 1987, lithographie, Collection Franck Bordas
Verder in deze zaal wachten u tal van ontdekkingen uit het digitale tijdperk van Studio Bordas.
Ik wijs u graag op het grote werk van Philippe Baudelocque, de kleurrijke, geometrisch getinte realisatie van Pierre Mabille, ontworpen voor de kapel in het museum van Clermont-Ferrand (als een hedendaagse Matisse), de grote en kleurrijke 'Carte du tendre perpétuel' van Paul Cox waar luxe, calme et volupté aangevuld worden met désir, tendresse, espoir... en bovendien geflankeerd door de ellenlange tijdlijn van diezelfde kunstenaar.
Noteer ook Martin Parr met zijn cassette 'Knokke', Moebius met zijn gigantische, stripachtige wereld, de flink uitvergrote 'geste paint' van Najia Mehadji of één van de vrouwenfiguren uit de serie 'Extases' van Ernest Pignon.
Paul Cox, Carte du tendre perpétuel, 1999,
installation lithographique modulable, detail,
Collection Franck Bordas
&
Le temps suspendu, 2014,
tirage numérique pigmentaire
De kalkstenen zijn definitief vervangen door computerschermen, de drukpersen door plotters en tatami's. Grafiek is voortaan digitale pigmentdruk. De inkt bestaat uit pigmenten in plaats van kleurstoffen.
Waar de evolutie van de druktechnieken verder naartoe gaat is onduidelijk, maar Franck Bordas heeft alvast begrepen dat vasthouden aan het oude geen optie was. Stilstaan is achteruitgaan.
De nieuwe digitale techniek zorgt ook voor een nieuwe benadering van het begrip oplage. Tijdens deze tentoonstelling wordt een speciale editie aangeboden. Philippe Baudelocque creëerde 'La Louve' in samenwerking met Studio Franck Bordas.
Het is een 'open editie' (exclusief voor Centre de la Gravure) die zal genummerd en getekend worden naar gelang de vraag van de bezoekers aan de tentoonstelling.
La Louve, 2014 - estampe numérique pigmentaire
de format 30 x 40 cm tirée sur papier pur coton
photorag Hahnemühle 308g
Studio Bordas imprimeur, éditeur
DE LA PIERRE A L'ECRAN
Studio Franck Bordas
tot 11 januari 2015
in
Centre de la Gravure
10, rue des Amours
7100 La Louvière
dinsdag tot zondag: 10 - 18 uur
gesloten op 24, 25, 31 december 2014 en 1 januari 2015
© Art Spotter voor WATERSCHOENEN
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.