Patrick Van Caeckenbergh in Museum M te Leuven

Sinds de opening in september 2009 heeft het Leuvense Museum M zich een aparte, hoogwaardige stek verworven in het Belgische museumlandschap. De hedendaagse architectuur van Stéphane Beel in combinatie met de oude architecturale elementen en gebouwd rond een oude eik op het binnenplein, vormt een ideaal decor voor een vaste collectie die artistieke hoogtepunten uit verschillende periodes omvat, met de nadruk op een laatgotische schilderijen- en beeldenverzameling, naast een 19de-eeuwse component met onder andere Constantin Meunier, Jef Lambeaux en Georges Minne.

Koppel deze vaste collectie aan een hedendaags tentoonstellingsbeleid en je krijgt een mix met schitterende referentiepunten aan beide zijden van het spectrum.

Museum M tussen oud en nieuw

Vandaag loopt hier ondermeer de tentoonstelling 'La ruine fructueuse' van Patrick VAN CAECKENBERGH (Aalst, °1960), voorwaar een 'vruchtbare' ervaring.

Bij de ingang van de tentoonstelling op de eerste verdieping heten twee 'wachters' links en rechts ons welkom. Ze zijn (uiteraard niet toevallig) samengesteld uit soepketels en -lepels. Een half geopend fluwelen gordijn gunt ons een blik op een helverlichte gang.

Welkom in het beeldend laboratium, het sprookjeskasteel of de 'Wunderkammer' van Patrick Van Caeckenbergh.

Welkom in de wondere wereld van Patrick Van Caeckenbergh

De tentoonstelling biedt een overzicht van dertig jaar ordenend denken dat uitmondt in artistieke verbeelding. Het is alweer een hele tijd geleden dat Van Caeckenbergh in eigen land nog eens tentoonstelde. Vorig jaar mochten we hem wel in 'Kunst & Zwalm' begroeten met de installatie 'Les Loques de chagrin (deel 1: 1990-2009)'.

In vier zalen van Museum M creëert hij vijf kamers waarin hij een overzicht van zijn 'bevreemdende' beeldende wereld onderbrengt: collages, maquettes, sculpturen, tekeningen, installaties. Maar uiteindelijk zijn al deze voorwerpen slechts het resultaat van zijn 'wetenschappelijk' onderzoek.

Een inleidende tekst  op de muur en een mooi boekje als bezoekersgids

Meteen in de gang toont hij ons met zijn mixed-media-sculptuur 'Psychopompe' (Be-geleider van de zielen) zijn zielsverwantschap met denkers, wetenschappers, schrijvers, kunstenaars uit de geschiedenis. Vreemd genoeg zijn daar opmerkelijk weinig beeldende kunstenaars bij. Toch lijkt mij de aanwezigheid van Marcel Duchamp veelbetekenend, vermits deze vernieuwer en 'vernietiger' zich op een bepaald ogenblik uit de kunst terugtrok om zich terug te plooien op het 'leven'. Ook voor Van Caeckenbergh is de kunst een alibi om zich te concentreren op zijn leven en zijn omgeving.

In die 'Psychopompe' zitten veel meer schrijvers van alle tijden: Cervantes, Mann, Beckett, Aesopus, Elsschot, de gebroeders Grimm,... naast wetenschappers met (vanzelfsprekend) Darwin.

*

In de eerste zaal (23) staat een levensgrote reconstructie van het 'sigarenkistje', zijn werkruimte als symbool voor de wetenschapper-verzamelaar-kunstenaar. Het doet me denken aan Jules Verne, aan een soort kajuit uit 20.000 mijlen onder zee. Hier zit de kunstenaar veilig, ongestoord temidden van zijn bronnen. En het spijsverteringsstelsel (de letterlijke en figuurlijke motor bij Van Caeckenbergh) kan ook gevoed worden met de stevige ham en de droge worsten aan het plafond.

Het paard (1985-1986), een assemblage met een tafel, borden en glazen potten met ingemaakte groenten, lijkt hier als bewaker te fungeren.

Een compleet uitgebouwde vitrinehoek bevat tientallen maquettes als resultaat van zijn onderzoek. Ook het 'sigarenkistje' staat er tussen en even verder de kabouters met de Caran d' Ache kleurpotlodendoos op de schouders (symbool voor overleden kunstenaars als Beuys, Duchamp, Magritte,...). Verder ontdekken we de kunstenaar zelf met de megafoon, het tapijt en de 'Chapeau' of met de 'Berceau'.

Tussenlicht

In de volgende zaal (24) stelen diezelfde 'Chapeau' (1988-1989) en 'Berceau (1999-2009) op ware grootte de show. De fameuze hoed zag ik voor het eerst tijdens een overzichtstentoonstelling (1992) in het Brusselse Paleis voor Schone Kunsten (BOZAR). 'Chapeau' maakte toen (en ook nu) een bijzonder diepe indruk en is sindsdien im mijn geheugen blijven 'plakken'. De hoed met zijn ontelbare vakjes binnenin staat overigens symbool voor de onbegrensde mogelijkheden van het menselijk geheugen.

In diezelfde Brusselse tentoonstelling ontdekte ik twintig jaar geleden ook zijn 'Living Box', de primitieve wooneenheid van spaanplaat die hij als academiestudent in zijn 'fabriekje' bouwde en die tenslotte (noodgedwongen) als eindwerk fungeerde en tegelijk voor zijn intrede in het Gentse museum voor hedendaagse kunst zorgde. 

Van Caeckenbergh Patrick

"Den Kakenberg IV"

('The Mountain') ('La Montagne')

1993

170,0 x 190,0 x 4,5 cm

PVC 1993 22

Foto: Dirk Pauwels

Het achterste gedeelte van zaal 24 staat in het teken van de 'spijsvertering', het kerngegeven in het werk en de methode van Patrick Van Caeckenbergh.

In het verwerven van kennis om die te verwerken, te ordenen, te elimineren en te conserveren, ziet hij hetzelfde proces als bij onze voedselverwerking.

'Het kaartenhuisje' (1993) of de voedselpyramide is een treffende illustratie, maar let U toch ook op de collage 'De Kakenberg' (een algemeen plan van de huishouding), waarin de kunstenaar zelf een rol speelt als huisdier.

Centraal in de zaal staat 'De Paravent', een afgesloten ruimte waar de kunstenaar op geregelde tijdstippen zelfgemaakte soep zal serveren. Hier zal de spijsvertering letterlijk in gang gezet worden. Bovendien is samen eten een perfecte manier van samenleven.

De overgang naar zaal 25 bevat met de zwarte gordijnen een soort grens. In vergelijking met de vorige zalen komen we hier in een presentatie waar het minimalisme overheerst. Van Caeckenbergh is aan het werk geweest als een conceptuele, knippende, plakkende verzamelaar (tot zover toepasselijk op AL zijn werk), maar in deze installatie concentreert hij zich op het bij elkaar brengen van abstracte stukjes (papieren) huid, waardoor elke associatie met echte lichamen totaal opzij geschoven wordt.

Toch blijft ook hier de link met de 'spijsvertering' aanwezig via de centrale sculptuur van de 'Buikspreker'.

*

Zaal 26 neemt ons mee naar zijn 'Ouden van Dagen', de tekeningen van bomen die hij sinds 2010 maakt.

De band met het dorp Sint-Kornelis-Horebeke, waar hij sedert 1998 woont, weerspiegelt zich ondermeer in de lange baldakijn die hij voor de processie maakte.

*

De bezoekersgids is voor 1 Euro beschikbaar bij het begin van de tentoonstelling

tot 22 april in Museum M

L. Vanderkelenstraat 28

3000 LEUVEN

maandag, dinsdag, vrijdag, zaterdag, zondag: 11 - 18 uur

donderdag: 11 - 22 uur

woensdag gesloten

Patrick Van Caeckenbergh wordt vertegenwoordigd door Galerie Zeno X.

Meer foto's van werken en tentoonstellingsgegevens op:

http://www.zeno-x.com/artists/patrick_van_caeckenbergh.htm

Een eerste uitgebreide monografie over het werk van Patrick Van Caeckenbergh, van de jaren tachtig tot nu.

Patrick Van Caeckenbergh. La ruine fructueuse. Atlas des idéations

Drietalig (NL / FR / ENG), met teksten van Natacha Puget, Sofie Van Loo en Eva Wittockx

208 pagina's, full color / Uitg. Lannoo / ISNB 978 94 014 0053 4 / 55 EURO / Te koop in de M-shop

*

Speciaal voor Museum M maakte Patrick Van Caeckenbergh een kunsteditie met een boom uit zijn 'Ouden van Dagen': Das Augenspiel.

Beschikbaar in de M-shop.

150 exemplaren / 100 x 84 cm / 2011 / Papyrus Opti white 135 gram met glanzende vernis / 80 EURO

www.mleuven.be

De ingehouden uitbundigheid van Stéphanie Leblon

Vorig jaar was Stéphanie LEBLON (°1970) met haar 'Kings of sleep' te gast bij Galerie Jan Dhaese en in december was ze ook vertegenwoordigd in de verjaardagstentoonstelling '10 jaar NUCLEO: De Connectie'.

Dat laatste was uiteraard geen toeval, aangezien ze een atelier van Nucleo betrekt in het voormalige begijnhof van de Lange Violettenstraat in Gent (waar overigens ook de vzw Nucleo gevestigd is).

Stéphanie Leblon studeerde schilderkunst in het Gentse Sint-Lucas en volgde aansluitend een post-academische opleiding in het HISK (toen nog in Antwerpen).

Stéphanie Leblon, uit de tentoonstelling 'Kings of sleep', 2011

Een paar weken geleden bezochten we haar atelier, waar ze momenteel werkt aan een reeks schilderijen, waarvoor ze vorig jaar van begin september tot einde november inspiratie zocht tijdens een studieverblijf in de Cité des Arts in Parijs. Daar verdiepte ze zich in de GOTIEK en dat weerspiegelt zich nu al duidelijk in haar atelier. Alleen al in de verhoudingen en het formaat van de doeken laat zich dat voelen.

Maar ook in de onderwerpen duiken elementen uit bijvoorbeeld de gotische architectuur op.

Stilaan groeit een serie werken, die in november 2012 in het Neues Kunstforum van Keulen tentoongesteld worden, samen met werk van Hedwig Brouckaert en Colin Waeghe (curator: Peter Lodemeyer).

We maakten alvast een afspraak om in oktober het eindresultaat in haar atelier te gaan bekijken.

Intussen komt U 'alles' over Stéphanie Leblon te weten op haar website:

www.leblon.be

3 X anders in La Louvière: Centre de la gravure, Centre Daily Bul & Co, Musée Ianchelevici

La Louvière is 'Métropole Culture 2012'.

 Het is de hoogste tijd om U even mee te nemen naar drie artistieke instellingen die een bezoek aan de stad meer dan de moeite waard maken. Bovendien liggen ze alledrie in het stadscentrum en op wandelafstand van elkaar.

Wie met de auto komt, kan terecht op een centraal punt als de stationsparking. Daar tegenover stond de gigantische fabriekssite van de ooit zo belangrijke, maar intussen failliete faïenceproducent 'Royal Boch'.

De restanten van een faïencefabriek

Laat me toe hier even een link te leggen met kunstenares Anna BOCH (1848-1936), een kind van deze industriële familie. Ze was o.a. lid van de kunstenaarsgroep 'Les Vingt', waarvan haar oom Octave Maus de secretaris en drijvende kracht was. Dankzij haar gefortuneerde afkomst kon ze zich ook als mecenas en verzamelaar waarmaken. Zo werd ze bijvoorbeeld eigenares van het enige schilderij dat Vincent Van Gogh ooit tijdens zijn leven verkocht.

Paul Bury, Le capteur de ciel

Een andere, meer recente kunstenaar met roots in La Louvière is Pol BURY (1922-2005), aanvankelijk actief als schilder, maar vanaf de jaren '50 als beeldhouwer en meer bepaald als voortrekker van de kinetische kunst. Op de rotonde vlakbij het station staat zijn 'Le capteur de ciel'.

We zijn nu op weg naar de Rue des Amours (what's in a name?), waar we op nummer 10 het 'Centre de la Gravure et de l'image imprimée' vinden. Op het einde van de straat zie je alweer een glanzende sculptuur van Pol Bury.

10, Rue des Amours

'Centre de la Gravure...' werd in 1986 opgericht en is hier sinds 1988 actief als promotor van het gedrukte beeld. Dat gedrukte beeld omvat een ruime waaier: affiches, boeken (met uiteraard aandacht voor typografie), stripverhalen,... naast alle mogelijke grafische technieken die ook zuiver artistiek aangewend worden.

Dit centrum bekleedt een unieke plaats in het Belgsiche artistiek-museale landschap.

Ongetwijfeld is de museale functie met de jaren en de groei van de collectie steeds groter geworden. Een blik op de namen van de vertegenwoordigde kunstenaars zegt voldoende over de internationale relevantie: Pierre Alechinsky, Marcel Broodthaers, Pol Bury, Eduardo Chillida, Sol Le Witt, Juan Miro, Robert Rauschenberg, Antoni Tapies, Jean Tinguely, Karel Appel,...

Uiteraard worden die werken slechts gedeeltelijk en tijdelijk tentoongesteld.

Het 'Centre de la Gravure' blijft vooral een levendige instelling met oog voor haar initiële doelstelling: de bekendmaking van het gedrukte beeld en druktechnieken bij een jong en volwassen publiek.

De educatieve dienst, de jaarlijkse 'Prix de la Gravure', stages voor volwassenen, de bibliotheek- en documentatieafdeling, de opeenvolging van tentoonstellingen binnen en buiten de muren zijn stuk voor stuk middelen om die doelstelling waar te maken.

http://www.centredelagravure.be/

Het logo van Centre Daily Bul & Co

Dan wacht ons nu 'Centre Daily Bul & Co' in de Rue de la Loi (nr. 14). Aan de basis van dit Centrum ligt de 'Daily Bul' gedachte die door Pol BURY en André BALTHAZAR (°1934) in 1955 in het leven geroepen werd. Een precieze omschrijving van 'Dail Bul' is moeilijk te geven, temeer daar de stichters zelf het hadden over...'per definitie ondefineerbaar'. Laten we het houden bij artistieke, maatschappelijke, desoriënterende,... ingrepen via taal en beeld.

Maar 'what you see is not always what you get', want Marcel HAVRENNE stelde het zelfs zo: "De Bul-gedachte is niet altijd wat men denkt dat ze is. Ze is in bepaalde gevallen zelfs het tegengestelde."

Daily Bul: medewerkers door de jaren heen

Daily Bul kreeg in de loop der jaren de medewerking van zowat achthonderd kunstenaars, dichters, filosofen, waaronder Alechinsky (het logo van de slak is overigens van hem), Arman, Bury, Calder, Christo, Roel D'Haese, Folon, Mariën, Miro, Paik, Tapiès,...

Enkele Bul-gedachten kunnen misschien toch een idee geven van de toon tussen ernst en luim, gevoed door een milde anarchie.

"En avant, y a pas d'avance!" (Pierre Alechinsky)

"Quoi que vous fassiez, vous êtes ridicule."

"Il ne s'agit pas de gouverner et moins encore de l'être." (Marcel Havrenne)

Vandaag herbergt 'Centre Daily Bul' onder andere de door André Balthazar en zijn echtgenote meticuleus bijgehouden archieven van 'Daily Bul' sinds het prille begin. Maar daarnaast is er ook ruimte voor tijdelijke tentoonstellingen die de geest van 'Daily Bul' levend houden.

www.dailybulandco.be/

Idel Ianchelevici in Musée Ianchelevici

Vlakbij, op de hoek van de Rue de la Loi en de Place Communale, ligt 'Musée Ianchelevici'.

Idel IANCHELEVICI (1909-1994), geboren in Roemenië, kwam als twintigjarige studeren in de Luikse academie en verwierf in 1945 de Belgische nationaliteit. In 1950 verhuisde hij naar Frankrijk, waar hij tot zijn dood bleef wonen.

Idel Ianchelevici in Musée Ianchelevici

Het museum schept uiteraard ruimte voor de vaste collectie van Ianchelevici, naast tijdelijke tentoonstellingen en een stevige educatieve werking.

www.musee.ianchelevici.be

*

'Trois lieux, quatre expositions'

is de uitnodiging waarmee de drie artistieke sites van La Louvière momenteel onze aandacht vragen.

In Centre de la Gravure...

tot 29 april 2012 (dinsdag tot zondag: 10 - 18 uur)

L'ESTAMPE, UN ART POUR TOUS: een overzicht van 30 jaar Grafiek, vanaf 1967 uitgegeven door Jacques en Catherine Putman (met werk van Alechinsky, Arman, Baselitz, Jorn, Reinhoud, Niki de Saint-Phalle,...)

CAP 40 ANS: overzicht van een groep, CAP (Centre d'Art Prospectif) met o.a. Jacques Lizène, Jacques Lennep,...

In Centre Daily Bul & Co

tot 29 april 2012 (dinsdag tot zondag: 13 - 17 uur)

ESCARGOTS A GOGO !: Gastéropodes en mots et en images. De Daily-Bul gedachte met de slak als symbool.

In Musée Ianchelevici

tot 17 maart 2012 (dinsdag tot zondag: 14 - 18 uur)

TRACES: werk van Emile DESMEDT, Michel FRANCOIS en Anne JONES naar aanleiding van hun werk in de publieke ruimte van de stad La Louvière, die al enige tijd een flinke transformatie ondergaat. Sporen van heden en verleden stromen samen in de stad en in het werk van deze kunstenaars.

De drie musea zijn gesloten op maandagen, op 18 en 20 maart 2012 (carnaval).

3 instellingen in La Louvière nodigen uit...

Cy Twombly in Bozar

Jawel, de vorig jaar overleden Amerikaanse schilder Cy Twombly kon ongetwijfeld ook goed overweg met een fototoestel, zo bewijst zijn indrukwekkende collectie polaroids, nu te bewonderen in Bozar in Brussel. De tentoonstelling Cy Twombly. Photographs 1951-2010 omvat meer dan 100 kopieën van polaroids die Twombly maakte volgens het procedé van de dryprint. De kunstenaar selecteerde ze zelf, vlak voor zijn dood op 5 juli 2011.

Cy Twombly, Tulpen (Rome, 1985)

Breek deze roos niet af, opdat de ergste stilte niet wordt gebracht

Cy Twombly, Bladeren (Lexington, 2005)

Cy Twombly begon in de jaren '50 te fotograferen. Eerst een Tafel, stoel en tafelkleed (1951), bloemen, planten, bladeren, kolen en  citroenen, later ook sfeervolle zuiderse landschappen, bossen, vlooienmarkten en kleine intieme momentopnamen van zijn studio in Lexington (2009): een werktafel, een bos penselen. Stillevens vol stilte.

Samenhang van chaos stug gedrongen aan de kant bijeen 

als tussen antieke voetstukken van zuilen het gemompeld monumentale

de niet te duiden stilte

het wazige dat een opgeveegd vergeten is

in zijn donkere kamer

ruimen de dingen voor vermoeden plaats

(Roland Jooris, Cy Twombly: studio)

Cy Twombly, Citroenen (Gaeta, 2008)

De fotografie van Cy Twombly is gebaseerd op de kunst van het licht. Zijn foto's dragen licht. Stilte. En tijd ook. Ze tonen ons het ongrijpbare, de leegte, het moment net vóór en net na, het-was-nu. Zoals de reeks Woud (2000): drie subtiele foto's van een bos, gehuld in mist, stijl David Lynch.

Elke Twombly-foto is een momentopname, mijmerend en weifelend, tussen het zichtbare en het onzichtbare. Een moment van onmiddellijkheid zonder duidelijkheid. Blinde vlekken op ons geheugen, vage herinneringen, vervliegende beelden en flarden van een droom. Cy Twombly's foto's beroeren door hun wazigheid, hun blindheid of blankheid, zoals Twombly het zelf in de catalogus omschrijft.

Fotografie als grote verdwijntruc. Er zijn maar toch niet (meer). Here is always somewhere else.

 

Cy Twombly, Vlooienmarkt (Lexington, 2008)

Expo Cy Twombly. Photographs 1951-2010 nog tot en met 29 april (dinsdag tot zondag 10-18u) in Bozar, Paleis voor Schone Kunsten, Ravensteinstraat, 1000 Brussel, http://www.bozar.be/

Cy Twombly, Penselen (Lexington, 2005)

(c) Veerle De Saeger voor Waterschoenen

Van SMAK naar TRACK in Gent

Barkoud was het toen we op 2 februari 2012 in de late namiddag met zijn allen vóór het SMAK stonden. Daar werden de laatste 100 dagen in de aanloop naar 'TRACK' in een stijlvolle, verrassende presentatie ingeluid.

(Met dank aan de organisatoren voor het ter beschikking stellen van dekentjes voor koukleumen zoals ik, en aan E.W. in het bijzonder om mij letterlijk uit de wind te zetten)

TRACK is het artistieke, stedelijke zomerproject van het SMAK, in de uitgangspunten (het TRACK- manifest) geformuleerd als: "Een tentoonstelling en een aanzet tot handelen, denken, ontdekken, openbaren, ervaren, tegenspreken en beleven van de stad, de kunst en de openbare ruimte".

Elk van de 13 punten uit dat TRACK-manifest werd, ondanks de bittere kou, op hartverwarmende wijze door verschillende, 'bekende' en 'gewone' sprekers naar voor gebracht.

Van SMAK naar TRACK

Tijdens de goed geregisseerde voorstelling was ook de kampvuurgedachte (zowel letterlijk als figuurlijk) nooit ver weg. Wellicht mede door de ijzige koude werd het groepsgevoel bijzonder reëel.

'TRACK - A Contemporary City Conversation' wil, aldus de initiatiefnemers, op ruime schaal die ontmoetings- en participatiegedachte aanwakkeren: dialoog tussen kunst(enaars) en stad, tussen verschillende gemeenschappen, tussen stadswijken en hun bewoners en de bezoekers uit binnen- en buitenland.

De tentoonstelling met externe en interne locaties zal zich in de stad concentreren op zes clusters of wijken: Blandijn, Centrum, Citadel, Macharius, Tolhuis en Tondelier.

De kampvuurgedachte

Tot slot van de voorstelling konden de curatoren, Mirjam VARADINIS (curator en verantwoordelijke hedendaagse kunst van Kunsthaus Zurich) en Philippe VAN CAUTEREN (artistiek directeur van het SMAK) de eerste 25 namen van deelnemende kunstenaars bekendmaken.

We noteren alvast Bart LODEWIJKS, Benjamin VERDONCK, Lawrence WEINER, Mark MANDERS, Mekhitar GARABEDIAN, Michël BORREMANS, Peter BUGGENHOUT, Sven AUGUSTIJNEN,...

Meer info over deze en andere deelnemers en de rest van het gebeuren staat op...

www.track.be

Als orgelpunt werd het nieuwe opschift 'TRACK' hoog op de gevel van het SMAK in de schijnwerpers gezet. 'SMAK' is voor enige tijd naar het depot verwezen, maar of dat ook rust betekent voor de medewerkers van het museum durf ik stevig te betwijfelen.

Voor wie het nog niet zeker wist... TRACK is de naam !

TRACK is nu echt op de sporen gezet. Achter de schermen wordt vast hard gewerkt om de wissels tussen de verschillende sporen (wijken, kunstenaars, toeschouwers, bewoners,...) goed te onderhouden.

TRACK start op 12 mei 2012 en dendert tot 16 september 2012 door de stad.

Als we de eindzin van alle sprekers op de voorstelling mogen geloven, wordt het FANTASTISCH !

Wie zijn wij om daaraan te twijfelen...

Gent gaat een warme zomer tegemoet !

(c) Tekst en foto's: Artspotter

Elke Andreas Boon bij MX7 Gallery in Antwerpen

Vorig jaar liep Elke Andreas BOON uitgebreid in de artistieke kijker met werk in Deurle (MDD), Watou en een groot overzicht in het Antwerpse Fotografiemuseum.

Zowel wat beeldende technieken als zuivere beeldvorming betreft liet ze ons haar enorme veelzijdigheid zien: foto's, tekeningen, video, installatie,...

Inhoudelijk slingert ze (ons) telkens over en weer tussen schuld en onschuld, uitdaging en medelijden, durf en angst, kwetsbaarheid en afstandelijkheid, beschadiging en schoonheid,...

Elke Andreas Boon is een intrigerende persoonlijkheid. De 'onberispelijke dame' wedijvert met de 'twijfelzaaier' en de 'rebel'. Grenzen zijn er om afgetast en zonodig overschreden te worden.

Naast beeldend kunstenaar in ruime betekenis is ze ook actief als componiste en performer in de muzieksector, met haar groep 'Mary & Me'.

(c) Elke Andreas Boon, 2012

De manier waarop ze nu in de kleine ruimte van MX7 Gallery is neergestreken, vormt een onverwacht maar schitterend voorbeeld van de dualiteit in haar werk, zoals we die hierboven reeds aanhaalden.

In het zand heeft de 'archeologe' Elke Andreas Boon zopas het skelet van een engel teruggevonden. Engelen zijn, niet alleen in het christendom, boodschappers tussen het goddelijke en het menselijke niveau. Bovendien zijn ze onsterfelijk en beperkt hun verschijningsvorm zich tot een 'engelachtig wezen met vleugels'.

Hier is dus duidelijk een en ander (bewust) misgelopen. De draad met het goddelijke is doorgesneden. De hemelse 'parachute' is een mythe. Zelfs de engelen blijken slechts sterfelijke wezens en van de vleugels is al helemaal geen sprake meer.

Ook de duif op de foto achteraan in de galerie is dood en dus vleugellam. Als symbool van de Heilige Geest in het christelijk geloof is de combinatie met de gevallen engel duidelijk: de mens kan alleen nog op zichzelf terugvallen in de bepaling van normen en waarden. Dat zorgt voor een grote vrijheid, maar tegelijk voor een evenredige verantwoordelijkheid.

(c) Elke Andreas Boon, 2012

Die combinatie is voor een kunstenaar misschien wel hét uitgangspunt voor de opbouw van een overtuigend oeuvre als bijdrage aan een betere wereld, zonder daarbij in nieuwe onderdrukkende dogma's te vervallen.

Ik ben er van overtuigd dat Elke Boon ook zonder de toevoeging 'Andreas' haar mannetje kan staan. Uiteraard is het zo dat je als kunstenaar nog harder moet knokken om je artistieke en menselijke vrijdheid en onafhankelijkheid te bewaren in een maatschappij die voor het grootste deel niet wakker ligt van je activiteiten.

Bovenaan de trap krijg je nog een kleine fotografische staalkaart van deze dame.

Elke Andreas Boon

tot 3 maart 2012

in MX7 Gallery

Marnixplaats 7

2000 ANTWERPEN

donderdag tot zaterdag: 14 - 18 uur

www.mx7gallery.com

http://www.elkeandreasboon.com/

Arpaïs du bois en YAMAMOTO MASAO bij Fifty One Gallery in Antwerpen

Onlangs stond in de krant een artikel over de boekenverkoop in Vlaanderen. Kookboeken vormen de absolute top (maar dat had U natuurlijk al geraden). De verkoopcijfers voor poëzie daarentegen zijn tot een absoluut dieptepunt gedaald (maar ook dat is niet echt nieuws).

Zijn we, in onze gemediatiseerde beeldcultuur dan toch de taal naar de achtergrond aan het schuiven ten voordele van het beeld? Op de openingsavond van de tentoonstelling 'Where they met' was er alvast geen gebrek aan belangstelling voor de 'beeldende poëzie' van Arpaïs Du Bois (België, 1973) in dialoog met de gevoelige fotografie van Yamamoto Masao (Japan, 1957). Toch wil ik ook vermelden dat Arpaïs Du Bois haar tekeningen met geschreven taal lardeert.

De artistieke dialoog tussen beide kunstenaars was al langer aan de gang en resulteerde vorig jaar in de uitgave van het schitterende boek 'Where we met' door uitgeverij Lannoo.

De huidige tentoonstelling is een voortzetting van die beeldende gesprekken tussen twee kunstenaars die elk een aparte plaats binnen hun genre bekleden.

Arpaïs Du Bois leerde U begin vorig jaar in Waterschoenen kennen naar aanleiding van haar tentoonstelling in Galerie Van Der Mieden. We wezen U toen op haar getekende dagboeknotities en legden een link naar haar BLOG waar U van dag tot dag haar artistieke universum kan meevolgen.

Arpaïs Du Bois & Yamamoto Masao, Where they met, 2012

Met een minimum aan middelen (inkt, verf, aquarel,...) zet ze een gevoelig, al dan niet realiteitsgerelateerd beeldenarsenaal neer in kleurtonaliteiten met een hoog 'relativerend' gehalte: intimiteit zonder intimidatie.

In deze tentoonstelling zijn de tekeningen in kleine clusters aan de muur bevestigd, in combinatie met één of meer (even kleine tot minuscule) foto's van Yamamoto Masao. Deze Japanse fotograaf met schilderkunstige roots en met internationale faam is vooral bekend om zijn kleine foto's die soms ogenschijnlijk onbelangrijke details uit de realiteit plukken om ze tot delicate, gevoelige beelden om te buigen.

Arpaïs Du Bois & Yamamoto Masao, Where they met, 2012

Deze tentoonstelling vraagt dan ook om een rustige wandeling met oog voor detail en samenhang in de dubbelpresentatie.

Fifty One Gallery verruimt verder de blik op het medium fotografie in relatie tot andere artistieke benaderingen.

'Where they met'

an ongoing dialogue

Yamamoto Masao & Arpaïs Du Bois

tot 10 maart 2012

dinsdag tot zaterdag: 13 - 18 uur

FIFTY ONE fine art photography

Zirkstraat 20

2000 ANTWERPEN

(Uiteraard is ook het boek hier beschikbaar)

www.gallery51.com

Sofie Muller met 'The rest is silence' bij Geukens & De Vil in Antwerpen

Toen ik onlangs bij Galerie Geukens & De Vil binnenkwam, was de confrontatie met de sculpturen van Sofie Muller veeleer een weerzien dan een eerste kennismaking. Toen ik U in april van vorig jaar meenam naar haar atelier leerde ik deze sculpturen reeds grotendeels kennen. Sommige waren nog in volle opbouw of aan wijzigingen onderhevig, terwijl andere hun boetseerfase reeds achter de rug hadden.

Met de 'hangjongen' kreeg U toen overigens (door het deurtje) een fotografische blik op 'Jonas', die nu in zijn gepatineerde bronzen verschijning in de galerie tegen de muur hangt.

Onvermijdelijk moet ik denken aan het boek 'De wereld van Sofie', waarmee de Noor Jostein Gaarder vanaf 1991 de wereld veroverde en waarin de geschiedenis van de (hoofdzakelijk) Westerse filosofie voor jonge (en minder jonge) mensen aan bod komt.

Toegepast of Sofie Muller zou een gelijknamig boek veeleer over psychologie gaan. Via haar personages baant ze zich een weg door gevoelens en gedachten, puttend uit eigen en andere ervaringen.

Sofie Muller, Clarysse, gepatineerd brons, 2011

Met deze tentoonstelling, 'The rest is silence', lijkt ze te willen afrekenen met onaangename persoonlijke ervaringen (black-outs). Tegelijk legt ze een link naar een samenleving waarin kritische gedachten onderdrukt worden, zoals in de toekomstroman uit 1953 van Ray Bradbury: 'Fahrenheit 451'. Haar drie nieuwe figuren, Jonas, Oscar en Clarysse zitten duidelijk in een moeilijke fase: een tot hoogste vertwijfeling leidende schoolse omgeving, een periode vol groeipijnen waarin je met je hoofd 'tegen de muur loopt' of zelfs letterlijk met je rug tegen de muur staat (of hangt).

Een maatschappijkritische houding is natuurlijk niet nieuw in haar werk. Maar ook verlatingsangst in ruimere zin, als vrees voor afscheid van geliefden of het verlies van de eigen onafhankelijkheid zagen we reeds eerder aan bod komen. (In de tekst van 29/4/2011 kunt U daar ongetwijfeld meteen namen van sculpturen opplakken)

De voorstelling bij Geukens & De Vil zorgt voor een perfecte 'harmonie' tussen de sculpturen en de ruimte, al is het woord 'harmonie' misschien precies het tegengestelde van wat beoogd wordt. De kale ruimte met centraal een rij grotendeels zwart gebrande lessenaars, waar 'Clarysse' in uiterste vertwijfeling haar handen rond haar (ontbrekende) hoofd houdt, is veelbetekenend. Links van 'Clarysse' lijken twee handen die uit de muur komen de situatie in de kamer te dirigeren... of te kalmeren... of een (onbereikbaar) houvast te bieden...

De 'ongehoorzame Jonas' hangt rechts achteraan in de hoek hoog tegen de muur, machteloos, maar in bewegingloze stilte zijn innerlijke waardigheid bewarend. 

Sofie Muller, Brandt, gepatineerd brons, 2011

'Brandt' heeft zich vooraan in de galerie letterlijk en figuurlijk met zijn hoofd tegen de muur een weg gebaand, daarbij een houtskoolspoor achterlatend. Zijn hoofd wordt stilaan één met de muur (doet me ook denken aan de sculptuur 'Alice' uit 2008). Net zoals Guy Montag uit het boek 'Fahrenheit 451' gaat Brandt aan zijn opstandigheid ten onder.

De tweede, donkere ruimte is in hoofdzaak het terrein van de rooktekeningen. Maar in eerste instantie ontmoeten we 'Oscar' (2010), met zijn verbrande houten torso de voorloper van de huidige sculpturen, als slachtoffer van machtsmisbruik en repressie, gebrandmerkt voor het leven. Hij heeft zijn vroegere dambordsokkel verlaten en staat met beide voeten op de grond, klaar voor een nieuwe start.

Sofie Muller, rooktekeningen, 2011

Tegen de zwarte muren van de ruimte komen de 'rooktekeningen' op hun witten bladen perfect tot hun recht. Ze zijn letterlijk met rook van kaarsen gemaakt, een techniek die precisie en durf koppelt. Het gevaar dat bladen tijdens het productieproces in de fik gaan, lijkt me verre van denkbeeldig.

De onderwerpen van de tekeningen liggen in het verlengde van de sculpturale wereld. Zelfs 'Jonas' is erbij!

'The rest is silence' waren de laatste woorden van Hamlet in het gelijknamige toneelstuk van Shakespeare. Tot vandaag zijn de literaire exegeten het niet helemaal eens over de betekenis van deze zin. Was er niets meer te zeggen na al de gruwel in zijn verhaal? Ging het over zijn nakende dood? Of beschouwde hij het hoofdstuk als afgesloten?

Eén ding lijkt me duidelijk: er is nog steeds 'something rotten (en heus niet alleen) in the state of Denmark'.

Sofie Muller zet, met een groot empatisch vermogen en een verbluffende zin voor verhouding tussen inhoud en esthetiek haar kijk op de wereld neer.

The rest is history !

Sofie Muller

tot 30 maart 2012 bij

Galerie Geukens & De Vil

Pourbusstraat 19

2000 ANTWERPEN

donderdag, vrijdag, zaterdag van 14 tot 18 uur

http://www.geukensdevil.com/

http://www.sofiemuller.be/

'A Whitsun Wedding' in de nieuwe ruimte van Galerie EL in Welle

Wat hebben Eric De Smet, Hans Theys en Philip Larkin gemeenschappelijk?

Het antwoord vind je tot 26 februari 2012 in Welle. In die deelgemeente van Denderleeuw vormde Eric DE SMET vanaf 2003 een deel van zijn woning om tot Galerie EL, een kleine ruimte voor hedendaagse kunst waar we U de voorbije jaren regelmatig mee naartoe namen.

Op 22 januari 2012 opende hij een splinternieuwe, veel grotere galerie, pal naast de oude. Voor de openingstentoonstelling deed hij een beroep op het enthousiasme en de expertise van curator Hans THEYS, lesgever in de academies van Gent en Antwerpen (KASK), gastdocent in het HISK, medewerker van het kunsttijdschrift HART, auteur van talrijke boeken over kunst en kunstenaars en samensteller van diverse tentoonstellingen. (In 2010 namen we U in Waterschoenen mee naar zijn ‘XANADU’ in het SMAK.)

Bij Galerie EL presenteert hij nu een tentoonstelling met werk van piepjonge tot jonge kunstenaars: Kasper BOSMANS, Rein DUFAIT, Pol MATTHE, Gauthier OUSHOORN, Max PINCKERS en Tamara VAN SAN ... in dialoog met elkaar en met de bijzonder fris interveniërende ‘eminence grise’ Guy ROMBOUTS.

Tamara Van San, hoog in Galerie EL, 2012

De titel van de tentoonstelling is ontleend aan een gedicht van de Britse auteur Philip LARKIN, die in 1964 de bundel ‘The Whitsun Weddings’ publiceerde. Whitsun of Whitsunday is de Britse benaming voor Pinksteren. ‘A Whitsun Wedding’ of ‘Pinksterhuwelijk’ is in het gedicht van Larkin een tijdelijke samenkomst van enkele mensen die in een trein naar Londen zitten tot hun wegen daar weer splitsen. In diezelfde geest komen in deze tentoonstelling kunstenaars en hun werken tijdelijk samen, om naderhand elk hun eigen weg te gaan of in andere constellaties te verschijnen.

Curator Hans Theys staat hier in de rol van ‘landschapsarchitect’, die met de door de kunstenaars aangereikte elementen een Tuin van Eden creëert. De wisselwerking tussen binnen- en buitenruimte wordt hier op verschillende manieren uitgespeeld. Meteen in de hal verwijst het ontwerp met de dakpannen van Pol MATTHE naar de werkelijke uitvoering op het dak aan de achterkant van de woning.

Guy Rombouts (r) ontmoet Rein Dufait (l) in Galerie EL, 2012

In de grote galerie ontmoeten natuur en cultuur elkaar zonder complexen. Guy ROMBOUTS laat twijgenstructuren (mits minimale ingrepen) uitgroeien tot frêle, maar bijzonder sterke sculpturen. Centraal in de ruimte staat bijvoorbeeld een soort ‘groot insect’ met de kop gericht op een hangende ‘strippensculptuur’ (oorspronkelijk een emmer) van Rein DUFAIT. Bovendien zorgen de ‘kleisculpturen’ van Dufait voor een stevige symbiose tussen buiten en binnen.

Dufait en Rombouts vinden elkaar op verschillende plekken terug. Op de legplanken langs de muur komt de dialoog in kleine, schijnbaar eenvoudige confrontaties op indrukwekkend beeldrijke en emotionele wijze tot stand.

Rein Dufait en Guy Rombouts in Galerie EL, 2012

Die legplanken zijn overigens schatkamers waar we ook andere kunstenaars ontmoeten.: een foto van ladyboy ‘Yoyo’ (2010) door Max PINCKERS, een keramische sculptuur door Tamara VAN SAN, een subtiel kleurenschema op een metalen deksel door Kasper BOSMANS als onderdeel van een groter geheel.

Deze tentoonstelling is een soort wandelbuffet, waar je kleine hapjes uit het grote artistieke aanbod kan proeven. Toch komt het er ook op aan het totaalbeeld niet uit het oog te verliezen: een coherente tentoonstelling, waarin Hans Theys je niet verplicht om bepaalde verbanden te leggen, maar je gaandeweg op eigen kracht een en ander laat ontdekken.

Gauthier Oushoorn in Galerie EL, 2012

De hoeken van de grote galerie bevatten subtiele raakpunten. Bij het venstertje vooraan en diagonaal er tegenover is (alweer) Guy Rombouts van de partij, terwijl de andere diagonaal rustig gedomineerd wordt door de geknakte rechtlijnigheid van Gauthier OUSHOORN.

Tamara VAN SAN heeft, op enkele werken na, de uitersten van de ruimte opgezocht. Van hoog in de nok of tegen de muren volgt ze de gebeurtenissen op de voet. Alleen al haar kleurrijke aanwezigheid maakt het moeilijk om onopgemerkt te blijven. Ook op de zolder heeft ze zich teruggetrokken zodat de ruimte volledig ter beschikking staat van Kasper BOSMANS en Max PINCKERS. Kasper BOSMANS met onder meer zijn subtiel geschilderde pluimpjes, twee uiterst gevoelige rookschilderijen en een paar minimale, poëtische, houten sculpturen en de foto’s van Max PINCKERS krijgen hier een forum, met niet alleen aandacht voor de ‘Lotus’-reeks uit Thailand.

Zolderrruimte bij Galerie EL met o.a. Kasper Bosmans, Tamara Van San en Max Pinckers

‘A Whitsun Wedding’ is een beklijvende ontmoeting tussen een galerie, een galeriehouder, een curator, een aantal kunstenaars en heel wat toeschouwers.

Deze boeiende reis duurt tot 26 februari 2012

in GALERIE EL – Drieselken 38 – 9473 WELLE

open op vrijdag, zaterdag en zondag van 14 tot 18 uur

of na afspraak via 053/66.43.82

© afgebeelde werken berust bij de kunstenaars

© tekst en foto’s: Artspotter voor http://www.waterschoenen.blogspot.com/