Wanneer ik die dinsdagochtend even voor 10 uur door de lange dreef naar het kasteel van Gaasbeek wandel, komt een buslading Japanse toeristen al in tegengestelde richting. Zij kwamen wellicht alleen maar een (fotografische) blik op het kasteel en zijn omgeving werpen.
'If it's tuesday... this must be Belgium' was ooit de titel van een film over een begeleide rondrit door Europa met Amerikaanse toeristen (maar met Japanners kan het natuurlijk ook).
Zelf ben ik naar Gaasbeek gekomen voor een afspraak met heden en verleden in kunst en geschiedenis.
'If it's tuesday... this must be Belgium' was ooit de titel van een film over een begeleide rondrit door Europa met Amerikaanse toeristen (maar met Japanners kan het natuurlijk ook).
Zelf ben ik naar Gaasbeek gekomen voor een afspraak met heden en verleden in kunst en geschiedenis.
Kasteel van Gaasbeek
Toen ik hier vorig jaar de tentoonstelling 'Sleeping Beauties' bezocht, kwamen een aantal jeugdherinneringen naar boven. Een lichte vorm van 'Sehnsucht' liet zich voelen, of was het Portugese 'Saudade' in dit geval misschien meer op zijn plaats (?).
Vandaag focust Gaasbeek ongegeneerd op 'SEHNSUCHT' met het tentoonstellingsproject...
'Sehnsucht . Een onstilbaar verlangen'
Voor Luc Vanackere, conservator van het 'Kasteel van Gaasbeek' is het onderwerp dat hij hier aanreikte en deels mee vorm gaf, tegelijk een soort testament in die zin dat hij heel binnenkort de overstap maakt naar het Museum voor Schone Kunsten in Gent, waar hij de veel te vroeg overleden Robert Hoozee gaat vervangen.
Oscar van den Bogaard
Voor deze tentoonstelling engageerde het team van Gaasbeek Oscar van den Bogaard als curator. Voor de auteur van verschillende romans, waaronder het schitterende, bitterzoete 'Sehnsuchtverhaal'... 'De heerlijkheid van Julia' (1995), dat zich overigens in het Pajottenland afspeelt... of... 'Meer dan een minnaar' (2010), gesitueerd in Sint-Martens-Latem... en... waarin mensen telkens op zoek gaan naar het (ongrijpbare) geluk en de liefde, is het onderwerp hem op het lijf geschreven.
Als directeur van het HISK (Hoger Instituut voor Schone Kunsten) in Gent heeft hij bovendien een bijzondere band met de actuele beeldende kunst.
Kasteel van Gaasbeek - detail
Neem daarbij het schitterend nostalgisch decor van dit 'sprookjeskasteel' en hou de figuur van Marie Peyrat, de Markiezin van Gaasbeek in gedachten. Zij maakte dit sprookje waar en speelde ook heel graag een rol in een door haar geregisseerd toneelstuk 'à la recherche du temps perdu'.
(Maar misschien moet U de inleiding van 'Sleeping Beauties' in WATERSCHOENEN er nog eens op nalezen.
De mix van mensen en middelen leidt tot keuzes die (net zoals bij Sleeping Beauties) voor het nodige vuurwerk kunnen zorgen.
Straks zien we U natuurlijk graag zelf door de tentoonstelling wandelen.
Intussen nemen we U al even mee voor een kennismaking.
Marie Peyrat
Op het einde van een kleine gang zet Marie Peyrat ons zelf op weg langs een opeenvolging van gangen, kamer(tje)s, trappen en zalen waar de verschillende artistieke ingrepen zich nu eens prominent affirmeren, dan wel een intieme dialoog met de omgeving zoeken.
'Sehnsucht' als een gevoel van heimwee en verlangen, vertederende nostalgie of verscheurende passie, door Duitse en andere romantici letterlijk en figuurlijk tot kunst verheven, krijgt in het tentoonstellingsparcours vooral een eigentijdse invulling. Maar tussendoor duiken ook historische kunstwerken op.
Het jonge muzikale geweld in de muziekvideo van de Litouwse kunstenaar Deimantas NARKEVICIUS beweegt zich op de grens tussen twee werkelijkheden in een oneigenlijk decor. 'Sehnsucht' krijgt meteen een actualiteitsboost.
Désirée Dolron, XTERIORS VI, courtesy of GRIMM, Amsterdam
In de volgende kamer kunnen we niet voorbij het campagnebeeld van de tentoonstelling.
De foto 'Xteriors VI' van Désirée DOLRON toont het (duale) portret van een uit de tijd geplukte jonge vrouw, die tegelijk een ongelooflijke sterkte en een bedwelmende fragiliteit uitstraalt.
Let hier ook meteen op het blauw gefilterde buitenlicht, dat je overal zal terugzien.
Via een historisch tussendoortje met bruiklenen uit het Antwerpse Museum voor Schone Kunsten worden we ondermeer geconfronteerd met Albrecht Dürer.
Marnix Goossens, Bauernherbst
In de keuken balanceren we met een video van Barbara VISSER en een foto van Marnix GOOSSENS op de grens tussen decor en werkelijkheid, tussen kunst en kitsch. Het Hollandse landschap met windmolen en de Oostenrijkse bergen fungeren als achtergrond voor een bewust gedateerde, actuele werkelijkheid.
Yang Jiechang, Stranger than paradise (the origin), 2011
ceramic and glass, ca. 200 x 350 x 180 cm
(c) Yang Jiechang, courtesy Galerie Jaeger Bucher, Paris
'Stranger than Paradise' is de titel van een installatie met kleine sculpturen van YANG JIECHANG: een erotische en vormelijke orgie waarin mens en dier de conventies overboord gooien, 'Paradise lost & regained' in één speelse wirwar met Boccacio en Jeroen Bosch op de achtergrond.
Jan Van Oost, Mimesis, 2007-2010, verzameling van de kunstenaar
In de Zaal van de Wacht staat (in de blauwe lichtschijn) een wonderlijk wit vrouwenpaar van Jan VAN OOST in een tegelijk innige en aarzelende omhelzing. De gezichten zijn verworden tot doodskoppen. Eros en Thanatos zijn op hun hoede.
In de Galerijzaal lijkt Nedko SOLAKOV de ruimte op te slokken in zijn grote liggende sculptuur 'A Beauty'. Ga toch even door de knieën voor een blik op de binnenkant...
Eric Rondpierre, Champs-Elysées
Op de trap naar de Egmondkamer vangt Eric RONDEPIERRE onze bijzondere aandacht met zijn foto 'Champs-Elysées', waarin een vrouw zichzelf aan de arm van een man door een parkje ziet wandelen. Achter deze 'banale' beschrijving gaat een ingenieus geconcipieerd (bijna filmisch) tafereel schuil, waarin tijdsgewrichten, verlangens en herinneringen in elkaar overvloeien.
Hannes Van Severen
De omgekeerde restanten van kleerkasten uit 'de goede oude tijd' lijken hier in de Egmondkamer aangespoeld. Zelf heb ik ze nog gekend en gebruikt. Hannes VAN SEVEREN transformeert ze tot sculpturen die de band met hun tijdsgewricht en bestemming kwijt zijn.
Ary Scheffer, Mignon verlangende naar haar vaderland
collectie Dordrechts Museum
In de Blauwe kamer gaan een gouden nadarhek van Cerith WYNN EVANS en een romantisch schilderij uit 1850, 'Mignon' van Ary SCHEFFER een volkomen onverwachte, maar indringende dialoog aan.
Het vergulde hek staat als een onoverbrugbare grens voor Mignon, die dankzij Goethe zong: 'Kennst du das Land wo die Zitronen blühen...' Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren... (maast dat wist U al)... en natuurlijk ook een onvervulbaar verlangen.
We wandelen ondermeer verder langs werk van Erwin OLAF, een Betonmolen in porseleinkleuren van Wim DELVOYE en een bevreemdend schilderij van MONTEAN & ROSENBLUM.
Camille Claudel, La valse
In de Bibliotheek wacht ons het harmonieus dansende paar in 'La valse' (1889) van Camille CLAUDEL, terwijl Erwin OLAF een wonderlijk witte gelatenheid projecteert in zijn grote foto.
Marijke van Warmerdam, In the distance
Bruikleen Stichting Museum Boijmans Van Beuningen
De Ridderzaal is door Marijke VAN WARMERDAM omgetoverd tot een duistere, stille, rustige, intieme wachtzaal. De videoprojectie in de grote nis op de achterwand is van een dergelijke volmaaktheid dat het je helemaal in de ban heeft. Is het een vooruitblik, een terugblik of speelt het zich allemaal in real time af ? We laten het U graag zelf ervaren...
Let, op weg naar de Roelantszaal, op de foto's van Adam FUSS. Als daguerrotypes verwijzen ze naar de fotografie in historische context (het verlangen naar het verleden...).
Joachim Koester, Pit Music
Courtesy the artist and Jan Mot, Brussels-Mexico City
In de Roelantszaal mag U plaatsnemen op het centrale podium voor een muziekuitvoering van het 'Achtste strijkkwartet van Sjostakovitsj', een videocaptatie van Joachim KOESTER, die vooral het publiek in beeld brengt.
Wat in opdracht van Stalin een heroïsch muziekstuk over de oorlog moest worden, werd bij Sjostakovitsj een beeld van vernietiging en ontmenselijking. Of die muzikale boodschap ook tot de luisteraars in de video doordrong, is een andere zaak.
We hebben nog werk te goed van Anselm KIEFER en Piet VAN DER OUDERAA.
Marina ABRAMOVIC en haar voormalige partner ULAY verwachten U met hun iconische foto's 'Anima Mundi'.
Laat U inspireren door de vreemde licht- en geluidsinstallatie van Carola MÜCKE of zoek 'Troost' bij de expressionistische naakten van Sam DILLEMANS.
Marina Abramovic & Ulau, Anima Mundi (Bangkok + Bangkok Part Two), 1983
Copyright collectie M HKA
Laat U meenemen in de geest van het kasteel en de tentoonstelling. U ontdekt vast nog andere werken en verbanden. Een audiogids zorgt voor extra begeleiding tijdens Uw wandeling.
De tentoonstelling loopt tot 11 november 2012
dinsdag tot en met zondag: 10 - 18 uur
(laatste toegang om 17 uur)
Kasteel van Gaasbeek
Kasteelstraat 40
1740 GAASBEEK
Voor scholen, van kleuters tot secundair, organiseert het team van Gaasbeek ateliers in het kader van, en bezoeken aan deze tentoonstelling.
In de marge van deze tentoonstelling organiseren verschillende instellingen in de omliggende gemeenten allerlei manifestaties.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten