Wie binnenkomt in de gebouwen van NETWERK aan de Houtkaai in Aalst, wordt opgenomen in de rust en soberheid van een voormalig industrieel gebouw.
Wie daarenboven een ontmoeting en gesprek heeft met de 'artistiek directeur' van het kunstencentrum, krijgt een dubbele dosis rust en soberheid voorgeschoteld: een gesprek met een 'bedachtzaam' man over 'zijn' Netwerk.
De voorgeschiedenis
Tussen 1973 en 1980 figureerde in Aalst het CSV (Centrum voor Samenlevings-Vernieuwing) als forum voor verschillende verenigingen en groepen die actief waren in het organiseren van theater, filmvoorstellingen en kunsttentoonstellingen, naast Oxfam, een eigen krant, een voetbalclub of een buurtcafé.
In 1981 ontstond uit dit CSV het onafhankelijk socio-cultureel centrum 'Netwerk', gevestigd in een oud gebouw in de Ridderstraat. Het geboden programma omvatte theater, dans, literatuur, (punk) muziek, jazz,fuiven en af en toe een tentoonstelling. De nadruk lag meteen op 'kwaliteit'!
Met de (uiteindelijke) komst van het Cultureel Centrum De Werf in 1988 profileerde Netwerk zich als een laboratorium voor jong artistiek talent: enerzijds voor podiumartiesten (theater, dans, muziek,...) en anderszijds voor de creatie en presentatie van beeldende kunst.
De verbouwing van Netwerk door architect Eugeen Liebaut in 1988 creëerde zo o.a. de eerste min of meer afgescheiden tentoonstellingsruimte: de Netwerkgalerie was een feit! Enkele jaren later vond de galerie apart onderdak in enkele naastliggende huisjes.
Paul Lagring, afkomstig uit het naburige Denderleeuw, had 'binnenhuisarchitectuur' gestudeerd en was al vroeg bezield door kunst. (P.L.: "Binnenhuisarchitectuur is een zeer creatieve opleiding. Inrichten blijft mij overigens fascineren."). Vanaf het begin was hij betrokken bij Netwerk. Als vrijwilliger verzorgde hij o.a. de vormgeving van tijdschriften en affiches. Na de verbouwing door Eugeen Liebaut (een studiegenoot van PL uit de richting architectuur) werd hij gevraagd voor de organisatie van een tentoonstellingsbeleid in de nieuwe galerie.
Het bleef in de Ridderstraat echter steeds behelpen. De gebouwen waren niet meteen in de beste staat en soms ging er meer energie verloren aan de instandhouding dan aan de eigenlijke artistieke opdracht.
Toen het huurcontract afliep werd in 2002 aan de Houtkaai een leegstaande textielfabriek gekocht, waar Netwerk zich een jaar later installeerde. Meteen startte ook een renovatieprogramma in functie van de behoeften en uiteraard de financiële mogelijkheden (afhankelijk van de subsidie).
Sinds 2006 wordt Netwerk gesubsidieerd als kunstencentrum onder de naam 'Netwerk - Centrum voor Hedendaagse Kunst'.
De doelstelling of opdracht
De werking van dit kunstencentrum richt zich op de beeldende kunst, die theoretisch omkaderd en zowel landelijk als internationaal gesitueerd wordt.
In dit verband wil het centrum niet alleen een podium bieden voor de presentatie van kunstwerken, maar eveneens een 'laboratorium' (met professionele omkadering) zijn voor de creatie van kunst.
Niet enkele de 'object-gebonden' kunst (bvb. schilderijen, tekeningen, beeldhouwwerken,...) krijgt hier een kans. Ook voor andere uitdrukkingsvormen van soms minder tastbare aard (performances, interventies,...) wordt hier ruimte gecreëerd. Bovendien houdt Netwerk de weg open voor steeds nieuwe vormen van expressie.
Om deze voortdurende vernieuwing op de voet te kunnen volgen is het uiteraard noodzakelijk, zowel nationaal als internationaal, een constante prospectie te voeren. Het bezoeken van kunstenaars in hun atelier, het opvolgen van individuele en groepstentoonstellingen met vanzelfsprekend de grote internationale manifestaties als de biënnales van Venetië, Istanbul, Lyon, Berlijn,... zijn in dit verband onontbeerlijk.
Op die manier ontdekt men nieuwe tendenzen, nieuwe kunstenaars, die men hier in Aalst een podium kan bieden.
In de doelstellingen staat het zo:
Netwerk gaat telkens weer op zoek naar jonge en/of beloftevolle kunstenaars of, anders uitgedrukt, gedreven, enthousiaste mensen die op een kwalitatief hoogstaande manier een oeuvre opbouwen en daarbij streven naar of volop bezig zijn met de uitbouw van een professionele carrière.
De praktijk van het tentoonstellen
Hedendaagse beeldende kunst is uiteraard geen activiteit voor de grote massa. "Ons publiek varieert naar gelang de tentoonstelling of activiteit. Onze vernissages brengen altijd heel wat mensen op de been. Maar we zijn ons ervan bewust dat tentoonstellen een constante zoektocht naar publiek is."
"In het midden van een tentoonstellingsperiode bouwen we telkens een 'event' in. Dit biedt de mogelijkheid om de beeldende kunst extra te duiden (met bvb. rondleidingen in de tentoonstelling) en te toetsen aan andere uitdrukkingsvormen als muziek, dans, film, geluid, performance,... Dit zijn dan ook telkens momenten van ontmoeting en dialoog tussen kunstenaars en publiek. Het kunstcafé is in deze ook een belangrijke ontmoetingsplek."
Het beheer van Netwerk
Paul Lagring heeft als artisitiek directeur o.a. de taak om de activiteiten uit te bouwen, ervoor te zorgen dat alles goed loopt. Daar staat hij uiteraard niet alleen voor.
Zelf formuleert hij het als volgt: "Ik moet mensen samenbrengen rond de doelstellingen, zowel de medewerkers van deze instelling als de kunstenaars."
Paul Lagring is duidelijk een ploegspeler, bijzonder gehecht aan de equipe waarmee hij hier samenwerkt.
"De inbreng van alle medewerkers is even belangrijk: het zakelijk-financiële aspect, de technische kant, de communicatie met de buitenwereld, ..."
Zo zit er in de equipe iemand die instaat voor 'reflectie'. De kunsthistoricus heeft als bijzondere taak iedereen te laten nadenken over kunst. Hij zorgt o.a. voor de zaalteksten die het tentoongestelde werk voor de bezoekers omkaderen, staat in voor de samenstelling van de 'jaarboeken' (na elk werkjaar wordt een gefundeerde terugblik geboden op de voorbije activiteiten), ...
Maar van even groot belang is de 'klusjesman' die telkens weer voor de juiste technische oplossing van een praktisch probleemkan zorgen.
"Ik ben gehecht aan de organisatie waar ik voor werk!"
De vraag waar hij graag zou werken als het niet hier was, is voor Paul Lagring dan ook snel en simpel te beantwoorden: "Nergens!". Hij heeft geen behoefte om nog met iets nieuws te beginnen. Daarvoor is de drang om deze organisatie verder uit de bouwen veel te groot. Een centrum als Netwerk kan je enkel runnen met een hechte groep, een EQUIPE!
"Het prettigste in deze job: als groep een project realiseren waar iedereen met genoegen op terugkijkt. Onderweg kom je dan uiteraard een aantal minder plezierige dingen tegen."
En dan helpt het bijzonder goed wanneer je als artistiek directeur over enorm veel ENERGIE beschikt en bovendien in staat bent een goed OVERZICHT te behouden als de situatie chaotisch wordt.
Is dit eigenlijk 'werk' voor U?
"O ja, zo moet je dat bekijken, want af en toe moet je daar ook afstand van nemen. Iedereen hier in huis moet dat trouwens kunnen."Maar het is wel zo dat Paul Lagring vertrekt van het uitgangspunt: "Als ik iets doe, dan moet het GRONDIG zijn!". Dat geldt dan evenzeer voor zijn activiteiten in Netwerk als privé: "Als we in de zomer naar de Alpen trekken om met de fiets hoge cols te beklimmen, is dat vanuit datzelfde uitgangspunt."
Verzamelt U privé kunst?
"O nee, absoluut niet! Ons huis is zeer sober ingericht. Het ziet eruit als Netwerk, maar dan met de kenmerken van een woonhuis (keuken, badkamer,...). In onze woonkamer hebben we slechts één schilderij van Noël Drieghe en een beeldje van Paul Gees."
"Kunst zit in uw hoofd, het moet niet noodzakelijk aan de muur hangen."
Kunst en geld
"Als kunstencentrum zijn wij ons zeer goed bewust van de financiële waarde van kunst. Voor ons vertaalt zich dat in de verzekeringspremies die we voor tentoonstellingen moeten betalen.
Maar ook de commerciële waarde speelt voor ons een rol. Natuurlijk ligt dat anders dan bij een galerie die moet verkopen om zelf te overleven. Maar het is wel belangrijk dat 'onze' kunstenaars op termijn ook commerciëel succes boeken.
Daarenboven moeten we als organisatie onze werking steeds beter blijven uitbouwen, zodat onze subsidiëring gevrijwaard blijft."
Tenslotte: Wat is kunst?
"Kunst is iets wat kunstenaars maken. Zij zijn daarvoor opgeleid. Voor de rest bepalen zij het uitzicht van de kunst en de kunstwerken en krijgen ze daar al dan niet een maatschappelijk draagvlak voor."
"Je mag dat gerust vergelijken met de wetenschap: wetenschappers doen aan onderzoek en komen zo tot nieuwe inzichten."
Integratie
Op 15 september 2007 werd de band met Aalst bevestigd in een officiëel-artistiek-speels moment van 'eersteenlegging'. De Aalsterse burgemeester Ilse Uyttersprot werd uitgenodigd om een 'een steen over haar rechterschouder in de Dender te gooien'. Deze actie kaderde in het project 'Integratie van een kunstwerk in Netwerk' en was een project van Simona Denicolai & Ivo Provoost.
Bezoek NETWERK
in het echt:
HOUTKAAI z/n
9300 AALST
of virtueel:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten