KUNSTENHUIS
HARELBEKE
Naar aanleiding van dit project schreef kunstenaar en curator Klaus VERSCHEURE onderstaande tekst waarin oorsprong en concept van de tentoonstelling en haar 'provocerende' titel uitvoerig gedocumenteerd worden.
"FUCK YOU is de naam van een groepsshow in het Kunstenhuis in Harelbeke, een
kleine stad in West-Vlaanderen, naast Kortrijk. De naam van de tentoonstelling moet niet alleen provocerend werken, wat hij ook wel mag/moét doen, maar moét meteen sprekend zijn voor de inhoud van de show. En neen, deze tentoonstelling wordt geen staalboek uit de wereld van de pornografie, maar wel een staalboek van het gevoel dat in het hoofd van veel kunstenaars leeft: ‘Fuck you’ !
Tegen het einde van het vreemde, door covid-19 beheerste jaar 2020 was het ‘fuck- you-gevoel’ bij heel veel mensen merkbaar. Een soort anarchistische weerstand en opstand tegen situaties die je gevoelsleven gaan beheersen.
Coronamaatregelen zorgden voor een beknotting in heel ons laten en doen, zelfs in de mate dat het ons ‘zelf’ begon over te nemen. Er bleek amper nog ruimte om over andere dingen na te denken. Hierdoor werd de ene persoon lamgeslagen en verviel die in een apatisch ondergaan, terwijl anderen een soort borrelende vulkaan werden die elk moment kon en wou uitbarsten.
De kunstenaars die in FUCK YOU getoond worden, beantwoorden aan
deze laatste beschrijving. Het zijn allen individuen die zich niet laten ‘knechten’ door
regels en clichés. Het zijn ‘opstandigen’ die eigenzinnig hun oeuvre creëren en een
eigen pad bewandelen.
De FUCK YOU van de titel is gericht aan absurde maatregelen, aan compleet doorgedraaide politici, aan extremisten van alle slag, aan de wereld die vindt dat
kunstenaars de hofnarren moeten zijn die zorgen voor een lach en voor schoonheid.
Aan de zoveelste initiatiefnemer die vanuit een genereuze ingeving aan charity wil
doen en dan maar terugvalt op kunstenaars die ongetwijfeld met graagte weer eens
een werk moeten schenken in naam van liefdadigheid en kunst met de hoofdletter K.
FUCK YOU staat voor colère en verzet, voor alles waar deze artiesten kwaad om
worden en hun middenvinger naar opsteken, geen prentjes om het plaatje, maar
prentjes als protestbord. Schuttingtaal in het vocabularium van hedendaagse kunst
en eigentijdse kunstenaars.
FUCK YOU roept luid, maar zal niet schreeuwen. Dit is geen kreet uit frustratie, maar ironie van de individueelste individuen: de kunstenaars.
FUCK YOU is politiek, punk en radicaal!
Maar de tentoonstelling is veel meer dan dat: het is ook een trip die je leert kijken met open blik, die je toont hoe schoonheid anders kan verpakt worden, die gedachten kan verbeelden en je inzichten kan meegeven. De titel kan en mag dan wel enigszins tegen de schenen schoppen, de inhoud van de show staat wel voor onwrikbare ‘monumenten’ in de hedendaagse kunstscène. De kunstenaars die in deze tentoonstelling te zien zijn, weten perfect waarom ze op deze manier aan hun oeuvre bouwen, ze delen geen klappen uit om het effect, maar slaan omdat er een reden toe is, omdat deze taal hun taal geworden is en bovendien één die ze beheersen als geen ander. Het is een taal waarin ze niet onderworpen zijn aan conventies die de buitenwereld oplegt, of aan regels die als gangbaar begrepen worden. De show toont een groep van individuen waarvan het vocabularium en de grammatica elkaar bij momenten overlapt.
FUCK YOU is een tentoonstelling zonder compromissen. Kunst die voor niemand het hoofd buigt, niet voor macht, niet voor machthebbers en niet voor de allermachtigsten.
En toch is FUCK YOU geen exclusieve club die leesvoer biedt dat door niemand
begrepen wordt. Net zoals de blik van de deelnemende kunstenaars 360° bestrijkt, zo staat de deur van de tentoonstelling ook voor iedere bezoeker open. Grenzeloos, maar met een mening. En, als deze jas jou niet past: f*ck you!"
(Klaus Verscheure - curator)
Bovenstaande tekst wilden we u dus geenszins onthouden. Hij schetst in niet mis te verstane bewoordingen waarom deze tentoonstelling precies nu tot stand gekomen is. Maar aangezien het in BEELDENDE KUNST toch vooral over het BEELD gaat dat KUNSTENAARS gecreëerd hebben, nemen we U zo dadelijk mee voor een wandeling doorheen de tentoonstelling, waarin zowat 60 werken van 15 kunstenaars om aandacht vragen.
Uiteindelijk is het de bedoeling dat u zelf op weg gaat naar Harelbeke...
In de verschillende kamers werden dialogen tussen kunstwerken onderling en in relatie met de omgeving tot stand gebracht, kunstwerken in diverse technieken zoals installatie, fotografie, schilderkunst, textiel, video, mixed media, tekenen, sculptuur, zeefdruk, brons, neon, performance,...
De enige ontbrekende factor is de toeschouwer die door zijn of haar blik en interpretatie het geheel voor zichzelf tot leven wekt. Sommige beelden zullen verleiden, andere zullen afschrikken en nog andere voor verwarring zorgen.
Wandelt u even mee ?
De tentoonstelling voelt voor mij wel een beetje als thuiskomen, vermits het grootste deel van de kunstenaars geen onbekenden zijn en reeds vroeger hun opwachting maakten in WATERSCHOENEN. Bijgevolg kon ik me als
start van het 15de werkjaar geen betere tentoonstelling bedenken.
Stanislas Lahaut
Untitled (S.M.W.G.F), 2021
installatie
Meteen bij het binnenkomen via de achterdeur (in de weliswaar majestueuze middengang) staan we oog in oog met een 'gevangen driemaster' (S.M.W.G.F) van Stanislas LAHAUT, die ons later in het parcours nog verder zal verrassen met zijn conceptuele ingrepen. In 2012 vernoemde ik hem voor het eerst in deze blog (in de toenmalige Galerie Fortlaan 17). In 2015 begroette hij me bij Dauwens & Beernaert Gallery in Brussel met de dubbelzijdige neon FUCK YOU / WELCOME en zag ik in de 'directiekamer' een eerdere versie van zijn 'schip'. In datzelfde jaar mocht ik hem als 'The Listener' in Watou (zie link hierna bij Elodie Antoine) ontmoeten ("I like to listen to somebody - Listening can be such a simple act").
De eerste kamer meteen links wordt gedeeld door Elodie ANTOINE en Nicolas VANDER BIEST. Verschillende disciplines en indrukken gaan hier een gewaagd huwelijk aan.
Elodie Antoine verraste en ontroerde me in
2015 met haar bijdrage in WATOU, een speldenkussen onder een glazen stolp, een werk dat me de volgende reactie ontlokte:
"De bijdrage van Elodie Antoine brengt me in gedachten terug naar mijn jeugd. Hoe dikwijls heb ik mijn vader (als meester-kleermaker) niet met een soortgelijk speldenkussen op de arm zien 'dansen' rond de heren die hun maatpak kwamen passen.
De 'Bracelet porte épingles' ziet er enerzijds gewoon uit, maar krijgt onder die glazen stolp tegelijk een andere status. Het kussen doet denken aan een hersenoppervlak waarin talloze spelden geprikt zijn."
Elodie Antoine, Robe 1 & 2
In de huidige opstelling schetst ze de verbanden tussen vrouwelijkheid en moederschap, op de grens tussen subtiliteit en realiteit, met oog voor detail, artistieke en ambachtelijke afwerking, gevoed door een nostalgische input.
Nicolas Vander Biest (Belgisch kunstenaar die woont en werkt in Mexico City / was reeds meermaals te gast in 'Waterschoenen', o.a. 12 april 2020 - 11 september 2020 - 4 oktober 2018 - e.a. ) verkent niet alleen bepaalde jeugdherinneringen en visuele indrukken via zijn 'Banier', maar laat de toeschouwer ook nadenken over begrippen als mooi en lelijk, taal en object, schilderkunst en 'textbased art' met zijn tweeluik 'Vaas'.
Banier, 2021
'Zag U het al eer, het kostte meer'
Deze kamer is meteen het schoolvoorbeeld van een voortreffelijke accrochage in een verre van neutrale ruimte. Maar laat dat nu net de sterkte van deze tentoonstelling zijn: het decor wordt perfect ingecalculeerd.
Via de middengang met twee sublieme zelfportretten van Erwin OLAF (Anger & Tamed, gemaakt na de aanslagen op Charlie Hebdo in Parijs) begeven we ons naar de voorkamer. (Erwin Olaf reeds in Waterschoenen: 13 juni 2012 - 3 juli 2018 - 27 maart 2019).
De voorkamer was zonder twijfel de meest luxueuze kamer van het huis (de 'beste kamer'). Een schilderij op de schouw en een groot projectiescherm links in de hoek... meer is niet nodig om onze kijk op oude en nieuwe kunst tegen elkaar af te wegen.
Masbedo, Fragile, 2016, video HD, 7' 46" Nicolas Vander Biest, Flemish Master, 2019, acryl en inkjetprint op canvas
Nicolas Vander Biest laat zijn geschilderde tekst dialogeren tegen de achtergrond van Pieter Paul Rubens en stelt: THE CHANCE IS SMALL THAT I WILL BECOME A FLEMISH MASTER IF I KEEP ON PAINTING YELLOW LETTERS. De boodschap wordt benadrukt door een barokke gouden omlijsting.
MASBEDO staat voor de samenwerking tussen Nicolò MASSAZZA en Iacopo BEDOGNI die zich sinds 1999 richten op videokunst en installaties. In 'FRAGILE' wandelt een man met een pauw door het Museo Reale Galleria Sabauda in Turijn. De onzekerheid en onhandigheid van de pauw in deze voor hem onnatuurlijke omgeving wordt getemperd door de zorg van de man.
De zorgzame benadering van de kunst wordt in de gang verdergezet door Elodie Antoine met twee poëtische sculpturen en contrasteert flink met de video-installatie van Marcin DUDEK aan de overkant. Hier heerst lawaai en vernieling op verschillende schermen... een afrekening met zijn verleden als hooligan in Krakau ?
Voodoo Man & Voodoo Woman
enamel op doek
Op naar de eerste verdieping, maar niet zonder eerst rechts van de trap de kleine Voodoo Man & Voodoo Woman van Maria José GALLARDO te groeten. Straks krijgt u nog meer werk van haar te zien.
Halverwege de trap staat Polly POLLET al naar ons te zwaaien met haar 'Study of a Hand'. Blauwe balpen is haar voornaamste werkinstrument en dat beheerst ze tot in de puntjes. In de vitrinetafel gaan esthetische kracht en middelvingers hand in hand. Op weg naar de zolder presenteert ze ons straks nog een schitterend portret: 'Hidden Truth'.
Polly Pollet, Hidden Truth, 2020 balpen op hout
Op de eerste verdieping sta je meteen oog in oog met twee grote videoschermen van Klaus VERSCHEURE.
In ADAM&EVE / EVE&ADAM kleden een man en een vrouw zich rustig en in stilte uit om nadien in hetzelfde ritme elkaars kleren aan te trekken. Het ritueel wordt telkens herhaald. Zo simpel als de handeling lijkt, zozeer zet het me als toeschouwer aan het denken. Hier worden vragen opgeworpen over 'gender', identiteit en (on)gelijkheid, maar evenzeer over vertrouwen en samenwerking.
Klaus VERSCHEURE is beeldend kunstenaar, maakt videopresentaties en installaties.
Hij is ook actief als filmregisseur en toont zich hier met verve als curator. We zien hem straks nog terug als afsluiter van het tentoonstellingsparcours.
Klaus Verscheure, Adan&Eve / Eve&Adam, 2017, 4K video Maria José Gallardo, Malta (1 van 5), enamel op doek
Ik laat me hier vooral verleiden door zijn 'Peinture Léthargique' (mede omwille van de perfecte harmonie met de omgeving), maar net zo goed door 'How thoughts are made' of 'Museum'. Charlier beheerst alle mogelijke stijlen en past die dan ook in de perfectie toe.
Peinture Léthargique, 2019, olie op doek
In de middengang toont Karl MECHNIG aan één kant drie tekeningen en aan de andere kant twee al even typische schilderijen.
Karl MECHNIG blijft zich in zijn werk verbazen over de 'condition humaine'. Hij tekent en schildert de menselijke 'gekte' of 'comedie' met een mengeling van onbevangenheid en begrip. Woord en beeld vullen elkaar aan in die ongeëvenaarde 'situatieschetsen' die hij op papier of doek realiseert.
Karl Mechnig, tekening, 2020, potlood op papier
D.D. TRANS 'vult' hier een kamer met slechts enkele ingrepen. De zwarte 'Cirkel' is een 'monumentale, poëtische installatie', gemaakt met de meest minimale middelen. U moet het materiaal maar eens goed gaan bekijken.
Naar aanleiding van zijn bijdage in 'Desire for a dream' vorig jaar in Aalst noteerde ik het volgende:
"D.D. TRANS is het pseudoniem van Frank Tuytschaever. Met 'banale' materialen en voorwerpen creëert hij een artistieke taal die betekenissen op scherp stelt in meestal kleinschalige, driedimensionale combinaties. Zijn artiestennaam ontleende hij aan een inmiddels ter ziele gegaan transportbedrijf.
Sinds 2014 is hij bezig aan een tweede artistieke carrière, nadat bij in 2005 een rustperiode inbouwde. Zijn benadering is dezelfde gebleven of zoals hij het zelf uitdrukt: "Inspiratie haal ik uit doe-het zelf-winkels of uit de Suprabazaar". Situeer hem gerust in de denkwereld van René Heyvaert."
D.D. Trans, Cirkel, 2021, installatie
Van een totaal andere aard is het werk van Kendell GEERS, die het thema van de tentoonstelling zowel in schilderijen als via video onderzoekt. Hij hanteert een beeld(ver)vorming die enerzijds op scherp stelt, maar tegelijk ook sublimeert. Met die schijnbaar tegengestelde aanpak weet hij de aandacht van de toeschouwer te vangen. In zijn schilderijen lopen taal en beeld dikwijls een gezamenlijk parcours.
Begin 2013 zagen we hem als centrale kunstenaar opduiken in de groepstentoonstelling 'Sex, Money & Power' van het inmiddels opgedoekte 'Maison Particulière' (Brussel), waarin hij feilloos de onderliggende structuren van het thema blootlegde.
Maria José GALLARDO wist beneden reeds onze blik te vangen met haar kleine 'Voodoo Man' en 'Voodoo woman', maar verdiept zich nu verder in het thema 'Vanitas', met alle ingrediënten vandien.
Een trapje lager (letterlijk) houden Stanislas LAHAUT en Nicolas VANDER BIEST elkaar gezelschap met werk waarin geschreven taal een hoofdrol speelt: textbased art.
Voel u alvast welkom, met dank aan Stanislas Lahaut, die er meteen aan toevoegt: "I'm not afraid of repeating myself'.
Stanislas Lahaut, Untitled (Welcome), brons
Ga nog even mee over de Atlantische oceaan, naar het dak van een flatgebouw in Mexico City, waar Nicolas Vander Biest in 2020 zijn interventie 'RWONG' realiseerde.
'RWONG' is RIGHT.
Nicolas Vander Biest, RWONG, 2020, verf op textiel + video
Mogen we u tot slot nog even meenemen naar de zolder ?
De duistere ruimte wordt nog donkerder met de werken van Leo COPERS, die al ruim 50 jaar bouwt aan een oeuvre dat op zijn minst merkwaardig en tegendraads te noemen is.
Al heel lang geleden wist hij water en vuur te verenigen. In 2012 bouwde hij, in het Citadelpark (Gent) een Museumkerkhof (TRACK).
De zwarte kappen, oorspronkelijk ontleend aan de Ku-Klux-Klan, doken al vroeg op in zijn werk maar bleven ook later als verwijzing naar terrorisme terugkeren.
De grote map 'Yrnomlice' in de vitrinetafel verwijst naar de gelijknamige performance in 1970. De tekst (in bloed op perkament) is volkomen lukraak samengesteld en mist elke betekenis.
Eindigen doen we in de kleine zolderruimte met de bezieler van het project, Klaus VERSCHEURE, die ons een welgemeend FUCK YOU wenst.
Klaus Verscheure, Fuck You, 2021, 14 X gouache op papier
En nu naar Harelbeke...
10 oktober tot 14 november 2021
in
KUNSTENHUIS HARELBEKE
MARKTSTRAAT 100
8530 HARELBEKE
vrijdag, zaterdag en zondag
van 14 tot 18 uur
© Klaus Verscheure & Art Spotter / Waterschoenen
