Als het van Werner CUVELIER (°1939) zelf afhangt, zal er over zijn werk zo weinig mogelijk uitleg gegeven worden. De selectieve overzichtstentoonstelling in het FeliXart Museum is op dat punt een passende presentatie, die begeleid wordt door een paar duidelijke informatieborden en korte omschrijvingen bij de werken.
Met enige situering bij een aantal sleutelwerken kan de toeschouwer zich een weg banen in de toch niet zo evidente beeldende wereld van deze kunstenaar, bij wie leven en werk geleid worden door een gestructureerd kader.
Begin 2009 dook Werner Cuvelier voor het eerst op in WATERSCHOENEN en sindsdien volgden we hem met grote regelmaat. Ik leerde zijn 'esthetische mathematica' kennen, zijn 'kleurrijke ordening, zijn 'artistieke gedrevenheid', maar ook zijn rustige beminnelijkheid als mens.
Met enige situering bij een aantal sleutelwerken kan de toeschouwer zich een weg banen in de toch niet zo evidente beeldende wereld van deze kunstenaar, bij wie leven en werk geleid worden door een gestructureerd kader.
Begin 2009 dook Werner Cuvelier voor het eerst op in WATERSCHOENEN en sindsdien volgden we hem met grote regelmaat. Ik leerde zijn 'esthetische mathematica' kennen, zijn 'kleurrijke ordening, zijn 'artistieke gedrevenheid', maar ook zijn rustige beminnelijkheid als mens.
Werner Cuvelier, Wereldbevolking, 1979,
lakverf op paneel
De tentoonstelling neemt de hele benedenverdieping van het museum voor haar rekening en kan daarmee plaats bieden aan de verschillende uitgangspunten waarmee Werner Cuvelier sinds de jaren '60 van de 20e eeuw de kunstwereld verrijkte.
De tentoonstelling biedt niet alleen een kijk op het uiteindelijke werk zelf, maar ook op de interne keuken van de kunstenaar: de inspiratiebronnen, de voorbereidende schetsen, de talloze boeken, ...
Hoewel hij aanvankelijk abstract werkte, zette hij zijn eerste stappen op de kunstscène vanuit de zopas uit Amerika overgewaaide conceptuele kunst, waarin de idee achter het kunstwerk de kern van de zaak vormde.
Een opvallende wandsculptuur is in dat verband ongetwijfeld 'Wereldbevolking' (1979). De cirkels stellen de spectaculaire bevolkingsaangroei in de wereld voor, startend in 1750 (kleinste cirkel) tot 1979 (de onderste rode cirkel). Aangevuld tot 2015 zou die laatste cirkel drie maal zo groot worden.
Het registreren, ordenen, catalogiseren, inventariseren... zien we in de loop van de tentoonstelling talloze keren terugkomen. Maar laat u niet te gemakkelijk misleiden door de vorm, want Cuvelier werkt vanuit twee verschillende uitgangspunten:
Enerzijds maakt hij werk op basis van statistieken en gegevens die hij verzamelt vanuit zijn drang om te ordenen en gevoed door zijn passie voor geschiedenis en wetenschap.
Anderzijds creëert de kunstenaar werk dat eveneens een geometrisch karakter heeft, maar voortkomt uit zijn levenslang onderzoek naar de gulden snede.
Midden in de atriumzaal vertaalt zich dit 'dubbelbeleid' in twee kleine kubussculpturen, de ene op een witte en de andere op een zwarte sokkel.
Zaalzicht Werner Cuvelier @ FeliXart
'Statistic Project VII' (1973) (op de witte sokkel) is een geometrisch opgebouwde sculptuur die vertrekt vanuit een puur conceptuele benadering. Het beeldt het resultaat uit van een enquête die Cuvelier samen met de Duitse filosoof Rudolf Boehm heeft uitgevoerd. De vergelijking tussen de andtwoorden van de Vlaamse en Amerikaanse respondenten omtrent vijf levensvragen worden hier driedimensionaal weergegeven.
Raadpleeg in dit verband ook de voorbereidende gegevens op de wand rechts van de witte sokkel.
'Verschuivingen' (1969) ontstond uit puur vormelijke bewerkingen van een kubus. Aan de boven- en onderkant werd één centimeter uit de kubus weggehaald en verschoven. In de volgende laag trekt hij het procédé verder met twee centimeter en gaat zo verder tot het midden, waardoor de symmetrie behouden blijft.
In alle ruimtelijke werken houdt Cuvelier zich aan de zuivere verhoudingen van de gulden snede en vinden we vaak de getallenreeks van Fibonacci terug, waarbij elk volgend getal de som van de twee voorgaande is: 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, ... (zie detail uit voorstudie op de foto hierna).
Werner Cuvelier, Fibonacci (voorstudie) - detail, 1993, mixed media op papier
In de lange gang naar de achterzijde van het museum komt het conceptuele aspect ten volle aan bod, met onder andere de reeks 'Coördinaten (S.P. XXVI)' (1975-1978), gebaseerd op historische figuren die voor 7 van zijn kennissen representatief waren voor het culturele leven van de 11de eeuw tot 1975.
'Retrato de L.N.' is gebaseerd op statistische gegevens van alle inwoners van een Spaans dorp waar Werner Cuvelier vaak op vakantie ging. De foto's zijn gerangschikt volgens leeftijd. De cijfers en identificatiegevens zijn terug te vinden in het werk dat in spiegelbeeld staat. Van elke geportretteerde lezen we de naam, de leeftijd en het volgnummer (door Cuvelier toegekend). De gegevens van de vrouwen werden in blauwe inkt geschreven, die van de mannen in rode.
Werner Cuvelier, Retrato de L. N., 1980, foto's en inkt op papier
In de 'Oval Room' hangt de indrukwekkende reeks '299 schetsboeken van de Britse schilder William Turner', geëvoceerd in evenveel grijze bladen op ware grootte en voorzien van de belangrijkste gegevens: titel, datum, afmetingen, aantal bladzijden, inventarisnummer en volgnummer.
Deze presentatie werd in 1979 getoond in één van de eerste tentoonstellingen die Jan Hoet in het toenmalige Museum voor Hedendaagse Kunst (nu S.M.A.K.) organiseerde.
Helemaal achteraan in de gang krijgt u een idee van de indrukwekkende reeks 'Tekenboeken' die Werner Cuvelier tussen 1970 en 2015 realiseerde.
Werner Cuvelier, Turner's sketch books (S.P. XXIX), 1980, papier
Dan rest u nog de installatie 'Het Binnen' op de benedenverdieping, waar u overigens via het hoekvenster nog een blik kunt werpen op de (achter veel groen verborgen) oude hoeve van Felix De Boeck.
Was u na al het voorgaande nog niet overtuigd van de zin voor klassering en ordening van Werner Cuvelier, dan haalt deze presentatie u ongetwijfeld over de streep.
In 'Het Binnen' heeft hij het grondplan van zijn leef- en werkplaats volgens zijn eigen systemen beeldend verwerkt. Alle muren en vensters van zijn huis (deuren worden als mobiele elementen weggelaten) zijn op schaal 1/10 weergegeven in geometrische vlakken, waarbij de kleuren de windstreken weergeven.
Laten we eindigen met een uitspraak van Werner Cuvelier zelf:
"Een leven zonder orde, zonder doel, dat is tijdverspilling."
Werner Cuvelier, Het Binnen, 1982-84, installatie, lakverf op paneel
Tot daar deze introductie. U hebt nog ruim de tijd voor een bezoek.
Maar vergeet het vooral niet.
WERNER CUVELIER
in
FELIXART MUSEUM
Kuikenstraat 6
1620 DROGENBOS
tot 28 februari 2016
donderdag tot zondag: 13 - 17 uur
© Art Spotter voor WATERSCHOENEN
Geen opmerkingen:
Een reactie posten