KUNST MET GAATJES: Johan De Wilde bij Galerie Tatjana Pieters

Johan De Wilde (°1964) is een tekenaar pur sang. Reeds jaren dompelt hij zich met groot genoegen onder in deze discipline. Laag na laag bouwt hij zijn tekeningen op.

In de reeks 'TIR' die hij bij Tatjana Pieters toont, gebruikt hij perfect getekende rastermotieven bij de thema's die hij, dikwijls als schaduwbeelden, ten tonele voert. De reeks bevat nu twaalf tekeningen met onderwerpen als Cowboy Sunset, Egmont (beeld), Dom (Keulen), Elg (eland),... en uiteraard Target.

Dat laatste thema is letterlijk heel belangrijk in deze reeks. Tijdens de vernissage konden de toeschouwers, zoals op de kermis, met loden kogeltjes op de bladen schieten. De tekeningen zijn nu ingelijst en vertonen kogelgaatjes en soms zelfs nog de loden kogeltjes.

Een beetje gek... hoor ik sommigen onder u denken. Integendeel! Hier speelt een overtuiging van de kunstenaar dat zijn tekeningen pas hun definitieve vorm krijgen als ze door de toeschouwers bekeken worden. Door de mogelijkheid van het beschieten aan te bieden, stelt de kunstenaar zijn publiek voor een keuze. Ga je als toeschouwer al of niet op het aanbod in? Om welke redenen neem je die beslissing?

Ook wie beslist niet te schieten, "verandert door die beslissing één van de mogelijkheden van de tekening, met name hoe ze had kunnen zijn mocht hij/zij wél geschoten hebben".

(c) Johan De Wilde

Johan De Wilde: "Door delen weg te nemen voegt de bezoeker gaten toe. Die zijn zichtbaar en bijgevolg bepalend voor het beeld. Het is dus niet zo dat het beeld wordt beschadigd, wordt vernietigd of dat de vernietiging wordt ingezet. Wel integendeel."

"De tekeningen zijn kwetsbaar. Veel dingen zijn kwetsbaar. De mens is ook kwetsbaar. Toch zijn er mensen die op andere mensen schieten. Je kan dat vaststellen."

Naast de 'TIR'-reeks in de Studio, biedt de grote galerieruimte een gevarieerd overzicht.

Bijzonder sterk vond ik de 'Olympics'-reeks met een hallucinant kleur- en vormgebruik in een historisch kader.

En denk erom: 'Fernand est mort'.

(c) Johan De Wilde

Naast het beeld is Johan De Wilde inderdaad ook een man van het woord.

In de dubbele foto van mensen in een stadion gaat hij via de titels de perceptie door de toeschouwer beïnvloeden. De ene combinatie noemt hij 'The killing' en de andere noemt hij 'The Parade', waardoor je ze (ook al zijn ze perfect identiek) toch met heel andere ogen bekijkt.

Maar het woord gaat ook verder in zijn werk. Zo was er in 2006 zijn boek 'Particles' en volgt op 7 maart de voorstelling van zijn nieuwe boek in het SMAK: 'Tot nu toe was alles in orde" : brieven van Johan De Wilde aan Hans Theys.

Ieder werk van Johan De Wilde vraagt om inbreng van de 'toeschouwer' onder het motto:

"Ik wil bekeken (gelezen) worden"

*

Tot 21 maart 2010

bij Galerie Tatjana Pieters

Burggravenlaan 40

2de verdieping

9000 GENT

woe t/m zo: 14 - 18 uur

http://www.tatjanapieters.com/

Francis DENYS en Stefano CALLIGARO bij Galerie EL

Wie vandaag bij Galerie EL binnenkomt, zou bij de eerste aanblik wel eens aan een (mini) installatie van Guillaume Bijl kunnen denken. Het 'Sportraam' en de 'Mat' van Francis DENYS (°1964) bepalen in eerste instantie het blikveld van de toeschouwer.

Misschien roept die eerste kennismaking ook de naam op van Marcel Duchamp, die in 1917 met zijn urinoir het begrip ready-made in de beeldende kunst introduceerde. Maar bij Francis Denys is hier bij nader inzien meer aan de hand. Terwijl Duchamp zijn urinoir zonder enige ingreep presenteerde (hij gaf het als kunstwerk wel een nieuwe naam: 'Fountain'), gaat Francis Denys zijn sportraam en mat bewerken tot sculpturen.

(c) Francis Denys

Het sportraam wordt letterlijk gesculpteerd, waardoor de oorspronkelijke functie in feite verloren gaat. Maar de titel van de ontstane sculptuur blijft 'Sportraam'. De denkwijze van Duchamp wordt hier eigenlijk op haar kop gezet. De oorspronkelijk glanzende mat werd tot een mat oppervlak geschuurd, waardoor de titel 'Mat' een dubbele betekenis krijgt.

De kunstenaar werkt overigens graag met taal zoals de surrealisten of conceptuelen.

Francis Denys kent, met een opleiding als kunsthistoricus, duidelijk zijn klassiekers, maar hij weet ze ook te adapteren, vanuit een nieuwe hoek te bekijken, te transformeren vanuit zijn eigen artistieke invalshoek (opleiding HISK).

(c) Francis Denys

Bij zijn sculptuur 'For Hanging Baskets' (in de hal) mag U zich even verplaatsen naar de wereld van de nep-smeedijzeren hangende bloemenmanden.

Laat U ook verleiden door zijn grafisch werk op de mezzanine, waar de combinatie van beeld en taal uitdrukkelijk aanwezig is.

Neem eens een kijkje op zijn BLOG voor meer beelden en heel wat 'quotes' ter illustratie van zijn bijzondere taalgevoel. (bvb. 'wereldvreemde talen', 'schildvraag - schuldklier', 'een plaats in de menigte bezetten zodat zij vol wordt',...)

*

Stefano CALLIGARO (°1976), een Italiaan die in Rotterdam woont en werkt, hanteert in zijn 'sculpturale installaties' een aantal extreme regels, o.a. aangaande het driedimensionale karakter.

Met slechts drie werken, waarvan het kleinste 'Crumpled' misschien het meest essentiële is, zorgt hij voor het perfecte tegengewicht in deze dubbeltentoonstelling. (Galeriehouder Eric De Smet heeft deze twee natuurlijk niet zomaar samengebracht.)

(c) Stefano Calligaro

Ook Calligaro werkt met 'ready-made'-voorwerpen, maar fixeert zich in zijn composities vooral op de artistiek-technische begrippen. Wanneer gaan twee dimensies over naar drie? Welke rol speelt symmetrie in een compositie? Hoe verhouden de maten van de verschillende onderdelen zich ten opzichte van elkaar? Hoe verhoudt zich de sculptuur tot de omgeving?

(c) Stefano Calligaro

Het 'verhaal' is vrij voor interpretatie, maar de betekenis ligt vooral in de fysieke aanwezigheid ten opzichte van de omgeving.

Vergeet 'Crumpled' niet !


Tot 28 maart 2010
bij Galerie EL
Drieselken 38
9473 WELLE

vr - za - zo: 14 - 18 uur

www.galerie-el.be

Koen van den Broek, een 'straatkunstenaar' in het SMAK

Een heel eind voor je veertigste een overzichtstentoonstelling krijgen in een museum als het SMAK is niet voor iedereen weggelegd. Koen van den Broek (°1973) is dan ook niet de eerste de beste, want hij heeft de afgelopen tien jaar een indrukwekkend oeuvre bij elkaar geschilderd en een imposante internationale reputatie opgebouwd.

Koen van den Broek doorliep een lange opleidingsperiode. Aanvankelijk leek hij voorbestemd om ingenieur-architect te worden, maar na de bachelor-opleiding stapte hij in 1993 over naar de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen, met vervolgopleidingen in Breda en het HISK.

De White Cube Gallery in Londen werd al snel een toegangspoort tot zijn internationale doorbraak. Intussen was Koen van den Broek 'on the road', op weg als een reiziger en verzamelaar van fotografische beelden (zoals de vroegere kunstenaars er met hun schetsboeken op uit trokken).

In tegenstelling tot de Amerikaanse auteur Jack Kerouac in zijn hoofdzakelijk autobiografische boek 'On the road' (1957), lijkt van den Broek enkel op zoek naar omgevingen en niet naar ontmoetingen met mensen. De menselijke afwezigheid in zijn schilderijen is opmerkelijk!

(c) Koen van den Broek & SMAK

Koen van den Broek liet en laat zich verrassen door weidse (Amerikaanse) landschappen met een soms hoog 'western'-gehalte, maar ook door het (alweer dikwijls Amerikaanse) stedelijk landschap met vooral de details die door de doorsnee kijker over het hoofd gezien worden: stoepen en stoepranden, schaduwen, scheuren in het wegdek, roosters,...

(Pierre Alechinsky ging ooit de straat op om gietijzeren deksels van rioleringen en andere nutsvoorzieningen op grote bladen over te tekenen en ze nadien in zijn werk op te nemen.)

Met zijn fotografisch basismateriaal gaat Koen van den Broek als een 'ruimtelijk schilder' aan de slag. Want ruimtelijkheid is wel een absoluut kenmerk van zijn werk, per definitie in de weidse landschappen, maar even sterk in de weergave van de detailstudies (van bijvoorbeeld stoepranden). Daar weet hij door de consequente toepassing van (meestal schuin oplopende)

vertikalen het ruimtelijk gevoel naar een hoogtepunt te jagen.

Laten we onszelf niets wijsmaken... dit is schilderkunst en dus per definitie een 'bedrieglijke' driedimensionale weergave op een plat vlak. Maar, in wat er misschien uitziet als terloops geborstelde doeken, ligt het métier van de kunstenaar hier zomaar voor het rapen.

Voor deze tentoonstelling hebben de curatoren, Andrew Renton (Goldsmith College, Londen) en Thibaut Verhoeven (SMAK, Gent) gekozen voor werk uit de periode 1999-2009. Thematisch verdeeld over zes kleine zalen en de grote centrale ruimte op de eerste verdieping is deze tentoonstelling helder en verhelderend.

*

We starten de wandeling achteraan rechts met een zaaltje vol 'Cracks & Traces', gescheurde straten in een opeenvolging van grijs-wit-zwarte puzzels.

(c) Koen van den Broek & SMAK

In een volgende zaal komen we terecht in een wereld van 'stedelijke landschappen' met o.a. deze 'Blue Sky Red Church' (2000) of beelden uit de Bronx.

(c) Koen van den Broek & SMAK
De weidse Amerikaans landschappen van de volgende zaal hebben een hoog 'on the road'-gehalte. Zo is er bijvoorbeeld de 'Ghost truck' (1999) die hier overigens vanuit verschillende standpunten bekeken wordt.


(c) Koen van den Broek & SMAK
De overgang naar de grote centrale zaal brengt ons langs dit buitenbeentje, een apart 'pastoraal' landschap: 'Farm' (2001).

(c) Koen van den Broek & SMAK

In de grote zaal wordt met een minimaal aantal werken een maximale spankracht bereikt. Het grote 'Viaduct' (2002) is hier met zijn massieve horizontaliteit zeker de centrale gast, maar wordt op schitterende wijze bijgestaan door de gele vertikaliteit van de 'Yellow Border' (2003) en gaat bovendien een stevige dialoog op afstand aan met de gigantische muurschildering in de hal van het museum. Deze twee werken staan hier, met een verdieping verschil, a.h.w. rug aan rug.

Of de sculpturen van 'borders' iets wezenlijks toevoegen aan het werk van Koen van den Broek is een vraag die mij nog steeds bezighoudt.

*

In de kleinere zalen aan de overkant vinden we meteen links de 'Broken Yellow Border' (2003) die als uithangbord voor deze tentoonstelling fungeert.

(c) Koen van den Broek & SMAK

In de volgende zaal bepalen rode stoepranden onze kijkrichting en tenslotte worden we in de laatste zaal ondergedompeld in de schaduwen van objecten (gebouwen, auto's,...) die zelf grotendeels of geheel buiten beeld blijven.

Doorheen de tentoonstelling ontmoeten we ook enkele door van den Broek beschilderde foto's van John Baldessari uit het samenwerkingsproject 'This an Example of That!'.


Tentoonstelling

tot 16 mei 2010

in het SMAK

Citadelpark

9000 GENT

di t/m zo: 10 - 18 uur

www.smak.be

www.koenvandenbroek.org

Loek GROOTJANS laat sporen na in het SMAK

Onlangs waren we met 'Waterschoenen' te gast op de tentoonstelling van Loek Grootjans bij In Situ te Aalst.

Nu staan we voor een 'maximale mini-tentoonstelling' van dezelfde kunstenaar in het SMAK te Gent. Met slechts drie werken zou je letterlijk van een kleine tentoonstelling kunnen spreken, ware het niet dat de installaties heel wat ruimte innemen. Figuurlijk gesproken is het resultaat daarenboven maximaal, zeg maar indrukwekkend.

Loek Grootjans laat hier met zijn tentoonstelling 'Leaving traces' duidelijk sporen na.

*

Toen Grootjans in 1998 (na 10 jaar) zijn eigen (ook toen al perfect geregisseerde) carrière als schilder van monochrome doeken stopzette, ontruimde hij zijn atelier, maar bewaarde sindsdien alle residu's die hem belangrijk leken.

Hij ontpopte zich tot een gedreven en meticuleus handelende conservator van zijn eigen 'FOUNDATION', waarin hij alle nagelaten sporen op artistiek-wetenschappelijke wijze onderbracht.

(c) Loek Grootjans en SMAK

'The Final Remains of a contemporary monochrome Painter' is de naam van de (ook visueel) schitterende installatie in een van de zijkamers van het SMAK.

Aan de overkant staat het 'Remembering Department', een verduisterde opslagplaats met rekken tegen alle muren tot hoog tegen het plafond. De legplanken, bedekt met stof uit het atelier van de kunstenaar, vertonen nog de afdrukken van de voorwerpen die er ooit bewaard werden.


(c) Loek Grootjans en SMAK

Maar Grootjans creëerde ook nieuwe wegen...
De centrale zaal bevat, onder de titel 'The Good Care Department', een indrukwekkende tekstinstallatie op de muur. In 2001 zag Loek Grootjans in Rome een tekst die door Silvio Berlusconi als verkiezingsslogan gebruikt werd: "Who takes good care of himself, takes good care of those who choose him.". Hieraan koppelde Grootjans een groot aantal zinnen en verwijzingen die verschillende benaderingen van het onderwerp weergeven, met zowel diepmenselijke als zinloze, belachelijke, grappige, relationele, socio-culturele, politieke, filosofische,... invalshoeken.

(Prettig detail in deze omgeving is het betonnen beeld 'Ich - Du' van Bernd Lohaus)


(c) Loek Grootjans en SMAK

Tot 16 mei 2010
in het SMAK
Citadelpark
9000 GENT

di - zo: 10 tot 18 uur

www.smak.be

CHIPKA: een groepstentoonstelling bij NETWERK in Aalst

'CHIPKA' is een begrip in Aalst, als naam voor het eiland dat ontstond door de kanalisatie van de Dender tussen 1863 en 1867. Het eiland bleef bijna 100 jaar bestaan tot de oude Denderarm in 1962-64 gedempt werd en zich 'herschoolde' tot de huidige Burchtstraat.

In de loop van de tijd was Chipka uitgegroeid tot het symbool van de industrialisatie, want volgebouwd met fabrieken en daartussen enkele woonstraten voor de plaatselijke arbeiders.

Vandaag is Chipka volledig ingenomen door de industriële site van de nv Syral (In Aalst nog steeds beter bekend als 'Amylum', de vroegere eigenaar van het complex).

De naam 'Chipka' was overigens ontleend aan een bergpas (Shipka) in Bulgarije, waar tijdens de Russisch-Turkse oorlog van 1877-78 hevig slag geleverd werd. Daardoor werd 'Chipka' synoniem voor verzet, chaos en destructie.

Uitgaande van al deze gegevens en betekenissen stellen de kunstenaars in de tentoonstelling 'Chipka' vandaag vragen over of poneren ideeën omtrent ruimte en ruimtelijke ordening, ontsluiting, historische evolutie, plaatselijke industrialisering versus mondialisering, de plaats van de kunstenaar en het kunstencentrum in zijn omgeving,...

(c) Claire Stragier & Annelien Vermeir

De bezoeker moet (letterlijk) een hoge drempel overschrijden om via het 'Kleinstedelijk Museum' in de hal van Netwerk de rest van de tentoonstelling te bereiken.

In dit eerste deel wordt o.a. via een prent uit het Stedelijk Museum 't Gasthuys verwezen naar de komst van de spoorweg als belangrijk gegeven in de stedelijke industrialisatie in het midden van de 19de eeuw.

De inbreng van Louis Paul Boon is hier van groot belang. Als geen ander schetste hij een beeld van het geïndustrialiseerde stadsleven (met al zijn problemen). Denk maar aan 'Daens' of 'De Kapellekensbaan'. Let hier echter ook op zijn inbreng als beeldend kunstenaar. U kunt hier overigens een prentkaart naar een schilderij van Boon meennemen.

Louis Paul Boon suggereerde bovendien graag dat hij op het eiland Chipka geboren was (een 'romantisch' leugentje...).

Het bord ' 'In de vaart der volkeren' dat aan een treinhalte of station refereert, komt uit het gelijknamige project van Claire Stragier & Annelien Vermeir (zie LINK)

"Are there anymore questions?", vraagt Adam Leech in de video.

De puzzel met een foto (Simona Denicolai & Ivo Provoost) van de Aalsterse burgemeester Ilse Uyttersprot, die bij de officiële opening van Netwerk de symbolische eerste steen over haar schouder in de Dender gooide, verwijst naar de relatie tussen het kunstencentrum en de stad. (Hoever gaan de artistieke rimpelingen die verspreid worden ?

(c) Denicolai & Provoost

Vanaf hier kunt U verder met de zaalteksten en het opstellingsplan van de tentoonstelling.

Sommige werken refereren rechtstreeks aan het plaatselijke 'Chipka'-gegeven, terwijl andere het onderwerp in een ruimere of meer algemene context benaderen.

De 'taal' van de ene kunstenaar laat zich al makkelijker 'lezen' dan die van een andere, de beeldvoming presenteert zich nu eens (pseudo-) wetenschappelijk en dan weer fotografisch, tekenkundig of sculpturaal. Ook het auditieve element speelt een niet onbelangrijke rol doorheen de tentoonstelling.

We leggen enkele accenten...

In de grote galerie maken Michaël van den Abeele & Arnaud Hendrickx gebruik van de bakstenen structuur die recent gebouwd werd voor hun 'Bonu Malus'-project (zie LINK) . Het gebouw fungeert als een soort kale burcht of ook als een 'museum in het museum'.

Yoan Van Parys verwijst met zijn foto's, tekeningen, projecties,... als 'Verslag van een wandeling' rechtstreeks naar 'Chipka'.

(c) Justin Bennet

In de Studio (+1) bezorgt Justin Bennet ons in 'Undercurrent' een mix van visuele en auditieve impulsen die rechtstreeks verwijzen naar het water in de Dender en de planmatige verstrengeling van het industriële eiland en de stad in 'Overlay'.

Op verdieping (+2) woekert Tamara Van San met expanderende vormen en felle kleuren. De grote, lichte sculpturen waaieren als groeiende, organische vormen door de ruimte, net zoals in het industriële complex op Chipka, waar de architecturale 'dozen' verbonden zijn door een netwerk van buizen als vangarmen die de hele omgeving in hun greep houden.

(c) Tamara Van San

Op verdieping (+3) worden we bijzonder aangenaam verrast door gekleurde gipsen sculpturen, als werken die ruimte omschrijven en creëren. Stijn Ank is (niet toevalling) een principiële architect die gefascineerd is door de leegte en het respect voor de omgeving (mede vanuit een socio-historisch besef).
Zijn laborieus samengestelde, gelaagde sculpturen suggereren een 'ondraaglijke lichtheid' die in deze klare zalen met zicht op de stad (én Chipka) schitterend tot leven komen.

(c) Stijn Ank

(c) Stijn Ank

Tentoonstelling tot 3 april 2010
in Kunstencentrum Netwerk
Houtkaai z/n
9300 AALST

Open van woensdag tot zaterdag
14 - 18 uur




Op 13 maart:

EVENT CHIPKA met rondleidingen door Christian Kiekens en Jan Louies, ingeleid door een afgevaardigde van Syral (de fabriek op Chipka). Nadien volgen concerten van geluidskunstenaars Justin Bennet, Mark Bain en William Fowler Collins op de site van de Syralfabriek.