Twee kunstenaars die ons nauw aan het hart liggen, stellen sinds vorige zondag samen tentoon in galerie Eva Steynen Deviation(s) in Antwerpen.
Waterschoenen kon en kan er de komende weken niet bij zijn. Dus gingen we vooraf bij de kunstenaars te rade en kregen zo een beeld van de werken waarmee Paul GEES (1949) en ARPAÏS du bois (1973) met elkaar in dialoog gaan.
ARPAÏS du bois en Paul Gees @ Eva Steynen Deviation(s)
Gezamenlijke tekening voor de uitnodiging
Twee generaties en twee verschillende disciplines ontmoeten elkaar.
Natuurlijk kennen ze elkaars werk, maar toch lieten hun respectievelijke keuzes in het eigen oeuvre vragen open naar het communicatief en dialogerend vermogen met dat van de andere.
Paul GEES gunde ons een blik op zijn selectie met de opmerking, "Voorlopig weet ik niet hoe ARPAÏS daarop zal anticiperen".
ARPAÏS du bois formuleerde het bij de presentatie van haar werk als volgt: "Het zijn allemaal recente werken (2014) omwille van hun vormelijk aspect, waarmee ze toenadering zoeken tot sommige van Paul's volumes. Andere zijn verbaler en soms subtieler uitgestoken handen naar zijn werk toe".
Pas tijdens de accrochage kwam de echte ontmoeting tussen de werken tot stand. Naar de onderlinge gesprekken kunt u tot 1 februari 2015 gaan kijken en 'luisteren'.
ARPAÏS du bois, Déséquilibrer le plaisir, 2014
tekening, 73 x 55 cm
De gemeenschappelijke tekening die de kunstenaars voor de uitnodiging (zie eerste illustratie) van deze tentoonstelling maakten, gaat meteen naar de vormelijke en inhoudelijke essentie waarin de beide oeuvres elkaar vinden: EVENWICHT. (Een begrip dat ons ook bij Waterschoenen niet vreemd is. Het waterschoenen-heertje uit ons embleem probeert zich staande te houden op het soms woelige water van de artistieke vijver.)
Dat EVENWICHT is echter niet zomaar een evidentie of een verworven recht, maar veeleer een verlangen en bijgevolg een zoektocht of een voortdurend 'gevecht'.
Het mag duidelijk zijn dat deze beide oeuvres over het LEVEN zelf gaan.
Paul Gees, Reenactment van '5 horizontalen' uit 1983
2014, hout en steen, 150 x 270 x 20 cm
WHAT HAPPENS TO MATTER
Wat gebeurt er wanneer twee kunstenaars, elk met hun eigen basismateriaal, met hun eigen methode, met hun artistieke achtergrond, met hun levensfilosofie,... met alle andere mogelijke invloeden van binnen of buiten,... met hun werk een ruimte delen?
Allebei zijn ze zeer recent (maar ook de voorbije jaren) in Waterschoenen verschenen.
We volgden Paul GEES dit jaar in Wetteren, Gent en Aalst. Maar hij legde een nog veel ruimer tentoonstellingsparcours af. Inmiddels is hij ook in Diest vertegenwoordigd.
De bovenvermelde artikels bevatten bovendien links naar vroegere artikels die een omvattend beeld van deze kunstenaars schetsen in de aanloop naar uw bezoek aan 'What happens to matter'.
ARPAÏS du bois, Quand le vent laisse couler
ses larmes, 2014, tekening, 25 x 18,5 cm
Paul GEES herneemt in deze tentoonstelling met '5 horizontalen' een werk uit 1983, zijn beginperiode als beeldhouwer met een eigen beeldtaal. De sculptuur is even eenvoudig als ingenieus en tegelijk de uitbeelding van natuurkrachten. Stenen van verschillende grootte en gewicht laten identieke houten latten steeds verder doorbuigen. De spanning wordt van boven naar beneden opgebouwd. Hoever kan het gewicht en de druk opgevoerd worden vooraleer de lat breekt?
Het doet me ook denken aan een andere sculptuur uit datzelfde jaar. In 'Horizontaal' werd een balk deels middendoor en deels horizontaal gezaagd. Een steen diende als sluitstuk voor de opbouw van de spanning.
Hier lag meteen de grondslag voor een oeuvre dat 30 jaar later nog steeds 'spannend' blijft.
Tegenstrijdige krachten worden door de kunstenaar in toom gehouden door simpele, natuurlijke elementen.
Paul Gees, Meander, 2012, hout en steen
Dat principe keert ook steeds terug in de kleine wandsculpturen. Maar Paul Gees past ze met evenveel gemak toe in zijn grote, openbare sculpturen. Hij beschikt blijkbaar over een onuitputtelijke bron vol oplossingen voor dat 'eeuwigdurende' spel tussen de krachten die zijn beelden (en dus ook zijn leven als beeldhouwer) in evenwicht houden.
Combineer dat met zijn krachtig volgehouden afwisseling en combinatie van hout, metaal en steen als basismaterialen. Zijn inventiviteit en zin voor experiment met natuurlijke (soms mag de bast van een boom meespelen of manifesteren zich oliesporen in het hout), dan wel geprepareerde houtsoorten (fineer, hpl,...die al dan niet geschuurd worden) zorgen voor steeds nieuwe verschijningsvormen binnen het basisbestek.
Paul Gees werkt met vorm en textuur in zijn 'sculpturale machines' die als ingehouden energiebronnen fungeren. In zijn werk staat de boog altijd gespannen.
ARPAÏS du bois, Dans le doute et la fragmentation,
2014, tekening, 25 x 18,5
Terwijl Paul Gees zich binnen streng geritmeerde structuren terugtrekt (met weliswaar de gepaste zin voor avontuur en experiment), lijkt bij ARPAÏS du bois het gevecht met de chaotische ruimte het voortouw te nemen. Waar de beeldhouwer het evenwicht tussen de tegenstrijdige krachten in toom houdt met een sluitsteen, dringt zich bij ARPAÏS een scherpe wig op met de niet mis te verstane boodschap 'DESEQUILIBRER LE PLAISIR' of laat ze zichzelf en ons in een versplinterde omgeving achter 'DANS LE DOUTE DE LA FRAGMENTATION'.
Maar toch laat ze de hoop niet varen, zeker wanneer ze zich even later verwondert over de lichtheid van onze lasten: 'S'ETONNER DE LA LEGERETE DE NOS FARDEAUX'. En als het dan toch nog misloopt, is er nog altijd de gave of de kracht van de troost: 'CONSOLATION'.
Haar tekeningen lijken zo uit de losse pols te komen (ze is niet toevallig een gedreven beoefenaar van getekende dagboeknotities), maar in de accrochage streeft ze telkens weer naar een passende precisie. We zagen dat zeer treffend in 'Noyade sèche' (met de losse bladen beneden de 'verdrinkingsgrens') en recent in 'Par les bretelles' (waar de tekeningen ingelijst waren). Nu laat ze opnieuw de losse bladen in een strakke combinatie op ons inwerken: 16 kleine tekeningen in een rasterstructuur, ingebed tussen twee grote tekeningen of het leven dat zich in kleine momenten afspeelt tussen enerzijds de verstoring van het evenwicht ('déséquilibrer le plaisir') en een soort doolhof van ruitvormen aan de andere kant.
Ook ARPAÏS heeft even in de tijd teruggegrepen, al is dat gezien haar leeftijd natuurlijk niet zo ver als haar collega. Ze koos het schilderij 'Fenêtre sur brouillard' (2008) "om zijn zachtheid van intentie".
Het leven speelt zich niet alleen in het NU af. Ook de voorgeschiedenis verdient opvolging. Vandaar 'les ancêtres ne demandent qu'à être labourés', een schilderij uit 2013.
Paul Gees, Uitzetting, 2014,
deels afgeschuurde zwarte fineer, steen
WHAT HAPPENS TO MATTER
ARPAÏS DU BOIS & PAUL GEES
tot 1 februari 2015
bij
EVA STEYEN DEVIATION(S)
Zurenborgstraat 28
2018 ANTWERPEN
zaterdag en zondag: 14 - 18 uur
Nocturnes
donderdag 4 december 2014: 18 - 22 uur
BORGER , vrijdag 30 januari 2015: 18 - 22 uur
© Art Spotter voor WATERSCHOENEN