WATOU 2014: Over klein geluk in tijden van overvloed

Tot 31 augustus 2014 is het kleine Westvlaamse dorp WATOU een grote en grootse leverancier van KLEIN GELUK.
In een zorgvuldig uitgebalanceerde mix van beeld en taal hebben Jan Moeyaert en Willy Tibergien een nieuwe editie van het Kunstenfestival Watou neergezet. In het kielzog van 28 Poëziezomers worden hier nu al voor de zesde keer  'Verzamelde Verhalen' opgevoerd.

Een zomers evenement dat reeds 34 jaar beeldende kunst en poëzie aan elkaar klikt, heeft zijn strepen al verdiend en vertoont zo te zien geenszins de neiging om op zijn lauweren te rusten.

 

Dit jaar wordt letterlijk voor een nieuwe start gekozen. De wandeling begint niet langer in het Douviehuis op de hoek van de Douvieweg en de Moenaardestraat, maar krijgt het Huis Lenoir in de diagonaal tegenoverliggende hoek van het Watouplein als uitgangspunt.

Hier bevindt zich het onthaal en de festivalshop, maar meteen ook de eerste locatie op een parcours dat de inmiddels klassieke plekken aanvult met een paar nieuwe ontdekkingen naar het einde van de wandeling toe.

Waar het vorig jaar ging 'over de liefde die we niet begrijpen' (en alle inspanningen van toen ten spijt wellicht nog steeds niet), gaat Watou 2014 'over klein geluk in tijden van overvloed'. 

Maar wat is eigenlijk geluk? Laten we het zo gebald mogelijk omschrijven als 'tevredenheid met wat het leven ons te bieden heeft'. Dat maakt het begrip natuurlijk bijzonder rekbaar. Zoals mijn vader het altijd zei: "Te is nooit goed, behalve tevreden". Daar zit de kern van ons geluksbesef, maar ook dat zal door verschillende mensen op andere manieren ervaren worden.

Hoe moeten we dan die 'tijden van overvloed' interpreteren ?

We leven in onze consumptiemaatschappij met overvolle winkelrekken, uitpuilend van nuttige, maar ook  volstrekt onnodige artikels. Als (consu)mens(t) worden we dag in dag uit via allerlei boodschappen aangespoord om steeds nieuwe producten te verwerven en oude af te stoten, waardoor niet alleen een probleem van overconsumptie ontstaat, maar tevens een milieuprobleem.

Die overvloed laat zich ook voelen in de informatiestromen waarmeer we letterlijk van minuut tot minuut (zelfs per seconde) overstelpt worden via alle mogelijke media waarop we als het ware ingeplugd zijn. Nieuwsbericht bereiken ons constant en wat het ene moment 'hot news' is, blijkt even later achterhaald door nog 'hotter'. Grote waarheden blijken plots gigantische leugens. Meningen worden voortdurend tegen elkaar uitgespeeld.

Het wordt hoe langer hoe moeilijker om al die waarnemingen te verwerken en 'door het bos de bomen nog te zien'.

 

Daniëlle Van Ark, When will it end?, 2013,

keramiek, gouden vernis, 130 x 85 x 25 cm

@ Huis Lenoir

Die vaststelling geldt ook voor het actuele artistieke landschap. De massa tentoonstellingen is niet te overzien en zo gaan ongetwijfeld heel wat interessante initiatieven quasi ongemerkt voorbij.

Het 'Kunstenfestival Watou' kan men moeilijk negeren. In Watou aankomen geeft altijd een beetje het gevoel dat je in een oase terecht komt.

Maar laten we onze wandeling beginnen. Dan zal meteen duidelijk worden waarom WATOU na zoveel jaar de kunst- en poëzieliefhebbers nog steeds gelukkig maakt. Het parcours bedraagt ca. 2 km. verdeeld over 11 locaties, waar beeld en taal zich meer dan ooit aan elkaar spiegelen.

Tijdens de weekends zijn bovendien verschillende evenementen gepland. Raadpleeg hiervoor de website van het Kunstenfestival.

Ik neem u mee langs de verschillende locaties en een aantal werken die bleven 'hangen', maar u hebt natuurlijk de kans om ter plekke nog veel meer te ontdekken.

Op en rond het Huis Lenoir worden we begroet door een reeks kleurrijke duiven en net wanneer we voorbijkomen, vliegen een aantal van hun echte soortgenoten vrolijk over het dak. Straks ontmoeten we er nog veel meer en komen we het nodige te weten over deze 'reizigers' met hun ingebouwde zin voor richting en thuisgevoel.

Kruisdijk/Kuilboer, 50° 51' 30.037 , 2° 37' 11.91

2014, opgezette ezel, kunstwerken Kruisdijk/Kuilboer,

diverse materialen en objecten, verkeersbord,

187 x 70 x 145 cm, diameter 99 cm

@ Huis Lenoir

In de onthaalruimte wacht ons een vriendelijk welkom. Een grote poster met een ons welbekende tekst van Leonard Cohen zorgt achteraan in de festivalshop meteen voor een thuisgevoel: 'THERE IS ACRACK IN EVERYTHING . THAT'S HOW THE LIGHT GETS IN'.

Op de lange tafel vlakbij liggen honderden poëziebundels te wachten. Ons oog valt ook hier op Leonard Cohen, al mag Alvaro de Campos (alias Fernando Pessoa) eveneens op onze aandacht rekenen. En verder is er ... l'embarras du choix.

Marijke VIJFHUIZEN houdt ons met het grote drieluik 'Swinging Moods' (stemmingswisselingen) een eerste beeldende spiegel voor. De uitwerking in zeefdruk op linnen doet aan Warhol denken, maar deze gezichtsloze portretten in felle kleuren graven diep in de menselijke psyche.

In het eigenlijke woonhuis Lenoir heerst, afgezien van Sophie CALLE, SCHELLEKENS en Merlyn PARIDAEN een Nederlandse beeldende invasie. Maar eerst stelt SCHELLEKENS ons met zijn kleurrijk ballenbad (van klein geluk gesproken) meteen gerust: 'Falen is een optie' (Het moet niet allemaal perfect zijn in ons leven).

Aan de overkant van de hal voeren Erwin OLAF en Daniëlle VAN ARK een intens fotografisch gesprek over ouderdom, aftakeling en waardigheid. De gigantische gouden ringen van VAN ARK roepen, in combinatie met hun titel 'When will it end', aanvankelijk enig cynisme op, maar verwijzen door hun onderlinge plaatsing naar oneindigheid.

Roger Raveel, Claussilhouet, 1993

@ Marktplein

Poëzieliefhebbers kunnen in de achterkamer naar de 'Poëzierama', waar je een compleet filmisch overzicht van alle poëzie voor Watou krijgt.

De verdieping is geheel het terrein van Conny KUILBOER & Ben KRUISDIJK. Laat u inpakken door het speelse en kleurrijke karakter van haar of hun gezamenlijk werk. Droom weg bij de 'omgekeerde' wereldbol of op hun eiland met palmboom, vlieg mee in het tuinzeteltje met ballonnen of verschuil u onder haar kleurrijke deken. Reis mee met hun 'avant garde' ezel, die een deel van hun werk en inspiratiebronnen overal meeneemt.

Op het Watouplein verdient het 'Heilig Hart' van Hugo Claus zeker een groet (met dank aan Roger Raveel).

Het gemeentehuis biedt boven een zaalvullende installatie 'Follow me' met papier en gigantische foto's van Wang QINGSONG. De sculptuur 'Row' van Paul ADRINGA krijgt in het geheel een onverwachte, maar geknipte rol.

Pascale Martine Tayou, Plastic Bags, 2008

plastiek zakjes, net, aluminium structuur,

variabele dimensies

Courtesy the artist and GALLERIA CONTINUA,

San Gimignano / Beijing / Les Moulins

&

Maurizio Cattelan, Less than ten items, 1997

staal, rubber, plastic,

120 x 220 x 60 cm

Coutesy Andrea Thuile and Heinze Peter Hager, Bolzano

@ Douviehoeve

Nu wacht ons een wandeling tot net over de dorpsrand, naar de Douviehoeve. Hier steelt Pascale Martine TAYOU de show met zijn gigantische, hangende sculptuur: 'Plastic Bags'. In combinatie met de buitenmaatse winkelkar ('Less than ten items') van Maurizio CATTELAN is dit de perfecte illustratie van de uitwassen die de consumptiemaatschappij ons geleverd heeft, maar tegelijk een uitmuntende esthetische ervaring.

Verlies bovendien de grote foto van Diego NIGRO niet uit het oog, een beeld uit Brazilië dat we tijdens de voorbije 'voetbalorgie' niet te zien kregen.

Laat u in de smalle zijruimte onderdompelen in de poëtische, muzikale en beeldende wereld van Leonard COHEN... that's how the light gets in.

Vergeet de stalletjes op het erf van de Douviehoeve niet: LABland, Valentijn GOETHALS & Tim BYRON hebben er een stek.

Thomas Ehgartner,

Meaning Minus Thruth Conditions #4, 2014

mixed media installatie, 920 x 600 x 550 cm

@ Graanschuur

We keren terug richting dorp. In de 'Graanschuur' worden we begroet door Johan DE WIT met werken die we onlangs nog in Waterschoenen voorstelden. Zijn bewerking met Tipp-Ex van bladen uit het kunsttijdschift 'De Witte Raaf' zoekt hier als drieluik een plaats in de kleine ruimte, terwijl zijn video van het meisje met het vogeltje de perfecte setting vindt in het achterkamertje.

Laat u door de (zeker bij ons enthousiaste en onderlegde) suppoost van dienst inleiden in de beknellende symboliek van Ans REPKES en leef u uit in de overweldigende boekenkamer van Thomas EHGARTNER: de papieren informatiestroom met ontsnappingsluik naar boven...

In de marge schrijft Jo Gisekin:

'Als ik het boek niet had zou ik

Anders leven. In de spiegels van het

blad...'

Even verder in het Parochiehuisje wachten David NUUR en Hervé MARTIJN en onderzoekt Sanne AVENHUIS wel heel letterlijk de 'Human Nature' tot in de kleine hoekjes van de achterkamer.

In de vlakbij gelegen Parochiezaal reserveert het Kunstenfestival een plek voor de samenwerking  via de organisatie FEVLADO - DIVERSUS vzw, die met de Kunstkring Ogenblik een project voor doven en/of slechthorende opzet.

Felix Gonzales Torres,

Untitled (Blue Placebo), 1991

130 kg snoep, individueel verpakt in blauwe cellofaanwikkels,

variabele afmetingen

Courtesy Astrup Fearnley Collection, Oslo, Norway

& Untitled, 1993, print op papier, 100 x 140 cm

@ Kelder Brouwerij

Op naar de Kelder van de brouwerij, dit jaar het schijnbaar lichtvoetige, maar zwaar beladen terrein van Félix GONZALEZ - TORRES, de in 1996 aan de gevolgen van aids overleden kunstenaar van Cubaanse origine. De installatie met blauwe snoepjes is overigens een verwijzing naar nepmedicatie ('Blue Placebo'). De tekst achteraan is duidelijk: THE SHOW IS OVER...  De bezoeker wordt uitgenodigd om snoepjes op te eten, mee te nemen of te verplaatsen en op die manier actief deel te nemen aan het artistieke proces.

In het Klooster kunnen we dankzij Matsuri YAMANA ons hoofd in de wolken steken, maken we met Chema ALVARGONZALEZ een treinreis 'A travès de las nubes' (net zoals onlangs in Maison Particulière), zoeken we ons plekje in de zon met Wim Jan Jaak HERMANS en zetten we samen met Stefaan VAN BIESEN enkele stappen in de 'Spaziergangwissenschaft'.

Het huisje even voorbij de Kleine Markt is het decor voor de expanderende, maar tegelijk in zichzelf besloten, kleurrijke, sculpturale installaties van Tinka PITTOORS.

In het achterkamertje voeren Lucas VAN DEGHINSTE en Finn PEDERSEN een frivole dialoog vol verwondering en blauwe dromen.

Patrick Murphy, Belonging / In Persuit of Happiness, 2012 - 2014,

plastiek, 300 x 30 x 20 x 20 cm

@ Kleine Markt

 Kijk, daar zijn die felgekleurde duiven in groten getale terug. Ze palmen de Kleine Markt in dankzij hun ontwerper Patrick MURPHY.

Duiven zorgen in steden dikwijls voor overlast door hun massale aanwezigheid. Maar de duiven van Patrick MURPHY doen precies het tegenovergestelde. Ze creëren met hun kleurrijke aanwezigheid een gevoel van aanvaarding en dragen bij tot het 'klein geluk' van bewoners en bezoekers. Op de Kleine Markt staat een witte container met individuele duivenhokjes, waarin de vogels hun ringen achtergelaten hebben (als teken van vrijheid).

Ontmoeting in Watou

Onze laatste halte is de Kerk (het klinkt een beetje dramatisch).

We komen terecht in 'A PLACE BEYOND BELIEF', aldus Nathan COLEY in zijn centrale lichtinstallatie.

Michelangelo PISTOLETTO visualiseert met zijn installatie 'Rem(a)inders' de 'strijd' tussen boedhisme en consumentisme. Het lijden van de mens komt volgens het boedhisme voort uit een teveel aan verlangens.

Een zoektocht naar klein geluk in tijden van overvloed is dus meer dan ooit op zijn plaats.

Watou is een mooi startpunt.

Nathan Coley, A Place Beyond Belief, 2012,

steiger, gloeilampen, 5 m x 2,5 m x 2,5 m

@ Kerk

*

Waterschoenen bracht ook in 

2011, 2012 en 2013 

verslag uit van de artistieke wandelingen in Watou.

*

Kunstenfestival Watou

 Verzamelde Verhalen #6

tot 31 augustus 2014

ONTHAAL

Huis Lenoir

Watouplein 12

8978 WATOU

maandag en dinsdag gesloten

woensdag, donderdag en vrijdag: 14 - 19 uur

zaterdag, zondag en feestdagen: 11 - 19 uur

www.kunstenfestivalwatou.be

© Art Spotter voor WATERSCHOENEN