Biennale van Venetië 2011: ARSENALE ... een kleine fotografische wandeling

Vanaf de Giardini naar het standbeeld van Garibaldi op het einde van het straat-parkje (Via Garibaldi) volgen we de aanduidingen naar het Arsenale...

Op de hoek van de Calle Nuova en Fond. della Tana

Meteen bij de ingang... het kastenpaviljoen van Song Dang

Mai-Thu Perret: 'Flow my tears I' & MVP

'Uscita di Emergenza'... voor gevorderden

'The Black Arch' (Saudi-Arabia)

Muren als kunstwerken...

Se buscan hombres... (Chili)

Chili

Instituto Italo-Latino Americano

...

'Arte non é cosa nostra'

...

Arsenale

© Artspotter voor 'Waterschoenen'

Biënnale van Venetië 2011: Giardini deel 2

Het Egyptische paviljoen grijpt in een gediversifieerde videowand terug naar de politieke en maatschappelijke omwenteling van de afgelopen maanden. Onder de titel 'Thirty days running in the street' worden beelden van de gelijknamige performance door multimediakunstenaar en musicus Ahmed Basiony (1978-2011) afgewisseld met beelden van de opstanden op het Tahrirplein. Basiony filmde daar drie dagen, tot hij op 28 januari door de veiligheidsdiensten doodgeschoten werd.

Vredig familietafereeltje bij het paviljoen van Egypte

Foto: artspotter

Bij de Serviërs, waar nog steeds 'Jugoslavia' boven de toegangspoort staat, wordt met 'Light and darkness of symbols' het nationalistische discours tot op het bot uitgespit. Hier wordt duidelijk gemaakt dat symbolen tot verschillende interpretaties kunnen leiden: positief (light) of negatief (darkness).

Op de wand met tientallen lijstjes ('Journal') springt ondermeer de pijama met 'Gott liebt die Serben' zeker in het oog. 

'Gott liebt die Serben'

Foto: artspotter

Het Oostenrijkse paviljoen (architect Josef Hoffmann) is door Markus Schinwald omgebouwd tot een bevreemdend labyrint, met daarin 19de eeuwse schilderijen, die hij bewerkt heeft als ware Michaël Borremans hier langs geweest. Hier en daar steken (houten) 'benen' uit de hangende wanden. Het vloeroppervlak blijft vrij. In een gefilmde performance wordt het gevecht van de echte benen met de wanden weergegeven.

De razende machine van leven en dood in het Franse paviljoen

Foto: artspotter

We gaan nu terug over de brug, naar het hoofdgedeelte van de Giardini, waar in een aantal paviljoenen voor artistiek (en aanverwant) spektakel gezorgd wordt.

In het Franse paviljoen gebeurt dat met een ruimtevullende installatie waarin geboorte en dood wereldwijd 'à la minute' in beeld gebracht worden door Christian Boltanski.

Boltanski kennen we vooral van verstilde installaties rond dood en herinnering, maar hier raast en ratelt de machine als gek.

http://www.venise.pavillonfrancais.com/

In de duistere doolhoven van Mike Nelson

Foto: artspotter

Even overweldigend, maar van een totaal andere aard, is de gigantische installatie van Mike Nelson in het Brits paviljoen. Nelson bouwt interieurs als duistere doolhoven waarin je oriëntatievermogen danig op de proef gesteld wordt. Hier bouwde hij een stuk Istanbul na.

Nu was ik van hem wel al wat gewend. In 2001 was hij hier in de marge als eens te gast met een gelijkaardige installatie, gebaseerd op Tanger. In een voormalige brouwerij op het eiland Guidecca creëerde hij toen een parcours dat voor evenveel accuratesse, maar voor veel meer desoriëntatie en 'unheimlichkeit' zorgde.

Werk van Steven Shearer

Het gaat je hier op de duur een beetje verbazen dat beeldende kunst ook nog te maken heeft met tekenen en schilderen. Nochtans wordt dat met Steven Shearer 'met verve' bewezen in het paviljoen van Canada.

Tussendoor even van het uitzicht op de lagune genieten...

Germania is EGOmania geworden
Foto: artspotter

De centrale zaal van het Duitse paviljoen is, zoniet de meest spectaculaire, dan toch de meest barokke (ja zelfs bombastische). De installatie van 'Eine Kirche der Angst vor dem Fremden in mir' (oorspronkelijk uit 2008) is een eerbetoon aan de vorig jaar overleden Christoph Schlingensief.

Germania op de voorgevel is omgeturnd tot EGOmania.

Pas op voor 'brekende' spiegels in het Koreaanse paviljoen

Foto: artspotter

 

Van het duistere Duitse naar het klare, open ogende Koreaanse paviljoen vergt slechts enkele stappen. Maar laat U niet beetnemen door de frisse, kleurrijke bloemenwand, want als het er echt op aankomt 'is niets wat het lijkt te zijn'.

Bij de Japanse buren komen we terecht in een esthetische donkere kamer. In het Russische paviljoen wanen we ons even in een verlaten concentratiekamp. Venezuela biedt onder andere een kleurrijke en vrolijke stripmuur van bekende levende en historische figuren (door Francis Bassim). Het Zwitserse paviljoen is door Thomas Hirschhorn omgebouwd tot een gigantische 'artistieke puinhoop'. Enige tijd geleden stouwde hij nog het Musuem Dhondt-Dhaenens in Deurle vol drankblikken.

Bart De Wever in spiegelbeeld: Speech matters

Foto: artspotter

Bij de overburen in het Deense paviljoen draait het allemaal rond de vrijheid van meningsuiting onder de titel 'Speech matters'. Op het grote houten buitenterras met houtsneden van Thomas Klipper ontmoeten we ondermeer het portret van Bart De Wever. Maar het hele paviljoen 'schreeuwt' om een aandachtig bezoek.

Laat U bij de buren nog opnemen in de natuur respecterende architectuur van het Zweedse paviljoen.

Mocht U daarna nog zin hebben in enig spektakel met een heuse omgekeerde tank voor de deur of het vrijheidsbeeld op een zonnebank, dan moet U zeker nog even bij de Amerikanen langs.

U zal merken dat we nog enkele paviljoenen links hebben laten liggen. Maar die laten we U graag zelf ontdekken.

Wij zoeken alvast de uitgang op...

Voor meer informatie over dit alles en nog veel meer:

www.labiennale.org

 

© Artspotter voor 'waterschoenen'

WATOU 2011: tussen taal en beeld, verzamelde verhalen # 3

Sinds 9 juli wordt het Westvlaamse grensdorp WATOU weer overspoeld door poëzie en beeldende kunst. Het 'Kunstenfestival Watou' is intussen aan zijn derde uitgave toe, maar ligt uiteraard in het verlengde van de 'Poëziezomers' die dichter Gwy Mandelynck er 28 jaar lang organiseerde.

De weergoden zijn Watou dit jaar nog niet zo heel gunstig gezind geweest, maar bij ons bezoek op vrijdag 15 juli was de zon toch onverdeeld van de partij. Dat is uiteraard een troef voor een tentoonstellingsparcours dat een wandeling van een paar kilometers inhoudt. Laat U echter niet afschrikken door een druppeltje regen, want WATOU 2011 is een bezoek meer dan waard.

Het kernwoord van deze editie is HERINNERING.

Watou als een poëtisch-beeldende verkeersdrempel...

(Foto: artspotter)

Het parcours start in het Douviehuis, op de hoek tegenover het dorpsplein en de kerk. Daar kan je terecht voor een toegangskaart, waarmee je op de openvolgende locaties ontvangen wordt door bijzonder vriendelijke en gemotiveerde  suppoosten (waarvoor de organisatie op zoek ging naar taalkundig-literair en artistiek geëngageerde studenten) die je ter plekke ook nog best een woordje uitleg kunnen verschaffen.

Op de achterkant van je toegangskaart staan alle locaties netjes in volgorde en op het dorpsplan aangegeven.

Natasja Lefevre: Hoop, 2010 (200 paar laarsjes in witte klei, binnenin mat geglazuurd)

(Foto: artspotter)

We trekken ons eerst vlakbij terug in het klooster (tijdelijk), waar we uiteraard met onze eigen 'Waterschoenen' in het achterhoofd meteen gegrepen worden door de installatie met tientallen witte keramieken laarsjes van Natasja LEFEVRE. Het contrast tussen het overweldigende wit van het werk en de kamer tegen het kerkhof op de achtergrond, benadrukt de ongelooflijke sterkte van dit werk.

Maar ook de samenwerking tussen Lies VAN GASSE en Peter THEUNYNCK in de beeldende poëziebundel 'Waterdicht' straalt een stevige kracht uit.

De getekende 'Desperate Stories' van Nedko SOLAKOV zijn in hun combinatie van bekoorlijke eenvoud, technische sterkte en zin voor humor in hoge mate aan ons besteed.

Renato Nicolodi: Monuments aux morts, 2011 (detail), Courtesy Ronmandos gallery

(Foto: artspotter)

We nemen U mee naar de kerk, waar we terecht komen in een soort 'uitvaart'. Op de plek waar bij begrafenissen meestal de begroeting plaatsvindt, is een donkere kamer gecreëerd, waarin de video- en geluidsinstallatie van de Thaise Araya RASDJARMREARNSOOK in verschillende simultane scènes rond leven en dood als inspiratie diende voor de architecturale sculpturen van Renato NICOLODI. (Deze sculpturen roepen bij ons een link met het werk van Denis Pondruel op.)

Het geheel zorgt hier voor een indrukwekkende ervaring.

Herinnering aan het 'Jaar van het dorp'...

(Foto: artspotter)

In het gemeentehuis wil men U onderdompelen in het begrip 'taalbad' met een geluidsinstallatie van Ann Veronica JANSSENS en dichter Bart JANSSEN op de eerste verdieping.

Beneden stelt Rozalie HIRS i.s.m. Harm VAN DEN DORPEL haar digitale dichtbundel 'Geluksbrenger' voor.

*

Om de hoek is het kleine huisje 'De rode hoed' het uitgelezen terrein voor de samenwerking tussen Tamara VAN SAN en dichter Erik SPINOY.

Tamara Van San: Ketchup Overdrive, 2011

(Foto: artspotter)

Met haar ingrijpende sculpturale installatie 'Ketchup Overdrive' is Tamara VAN SAN niet aan haar proefstuk toe, al lijkt ze hier meer dan ooit de ruimte in te nemen en natuurlijke grenzen te overschrijden of te doorboren. Haar ingreep doet me onvermijdelijk terugdenken aan het werk van Gordon Matta-Clark (1943-1978).

Bij Tamara Van San heb ik nooit het gevoel dat ik moet zoeken naar wat het nu eigenlijk voorstelt. Het is gewoon wat het is en dat is ruim voldoende.

Erik SPINOY zorgt in de duistere coulissen voor beeldend-poëtisch tegengewicht met zijn installatie 'Amfibisch'.

*

Nu wacht ons een wandeling tot net over de dorpsgrens voor een bezoek aan de Douviehoeve, waar in eerste instantie het literaire aspect van WATOU2011 in de verf gezet wordt.

Gerolf VAN DE PERRE brengt met 'Dichter in de massa' een deel van de (enige) roman van Rainer Maria Rilke in beeld.

Bijzonder indrukwekkend is de samenwerking tussen Hugo CLAUS en Albert PEPERMANS in de grote zaal.

Laat U in de duisternis even verleiden door Hans OP DE BEECK met zijn video 'Staging Silence', waarin hij een schijnbaar eenvoudig spel met decors speelt.

'Herinneringen' in de stal...

(Foto: artspotter)

In de kleine stalletjes achter de vijver wacht ons achtereenvolgens Ulrike HEYDENRICH met 'Through the Looking Glass' (waarmee we haar vorig jaar ook nog bij Galerie Van der Mieden in Antwerpen aan het werk zagen)

Haar buurman Michael DANS kaart met zijn gigantische vogelhuise ('Looping') de idee van multiculturaliteit en ontmoeting aan.

In het laatste stalletje vergast journaliste en 'leesbeest' Annelies BECK ons op 10 bijzondere fragmenten uit de wereldliteratuur, gaande van Paul Auster tot Lewis Caroll.

De tuintafel van Xavier Lust bij de vijver biedt U de kans om even uit te blazen...

(Foto: artspotter)

*

Van hieruit keren we terug richting dorpskern om dan via de Trappistenweg (what's in a name...?) naar het Blauwhuys te stappen.

Hier draait het in eerste instantie rond oorlog. 'War history' van Thomas GALLER is een enorme lijst van verwijzingen die je krijgt als je via Google het zoekwoord 'WAR' intikt.

In de open doorgang hangen twee schommels (Norbert ATTARD), waarvan de zittingen bestaan uit twee met de loop aan elkaar gelaste geweren, waardoor hun oorspronkelijke betekenis teniet gedaan wordt.

Interne oorlog, zelfonderzoek, verminking of kwetsbaarheid komt aan bod bij Yves VELTER, bij wie bovendien de muren oren gekregen hebben.

Elke Andreas Boon: Anna (Rags & Bandages), 2005

(c) Violetta

Kwetsbaarheid, zorgzaamheid en onschuld weet Elke Andreas BOON in haar foto's en installatie te leggen. Let straks vlakbij het huis ook op de grote boom met gaas rond de afgezaagde takken.

Met haar installatie 'Bloedverwanten' met de grote, rode bloemen op de zolder had Maria ROOSEN ons flink te pakken.

In het gebouwtje achteraan op de weide heeft Anno DIJKSTRA een onderkomen gevonden voor zijn prachtig geboetseerde (plasticine) figuurtjes, die ontleend zijn aan beelden uit het nieuws. Ze zijn hier allemaal bedekt met blauwe doeken en we worden als bezoeker vriendelijk aangemoedigd om ze te voorschijn te halen en aandachtig te bekijken.

Dit is een bijzonder indrukwekkende presentatie.

Pure poëzie krijg je hier even verder op de weide op de kleurige schommels of het witte luisterplatform.

Sara Bomans: 'Trio', 2008

in het parochiehuisje

(Foto: artspotter)

Terug naar het dorp houden we in de Blauwhuisstraat halt in het Parochiehuisje, dat volledig het terrein is van Sara BOMANS. In haar artistieke benadering van het (eigen) leven speelt ze een spel met taal en beeld, met passie en obsessie, met begrippen als 'echt' en 'vals', met gevoelens en afstandelijkheid, met realiteit en fictie, met heden en verleden,...

Haar middelen zijn van een ontstellende, maar ingenieuze eenvoud. Zij neemt de 'ruimte' in bezit, maar  laat ook 'ruimte' voor interpretatie. Ze creëert een oorverdovende beeldende stilte.

Het 'echte' leven naast de tuin van het voormalige rusthuis...

(Foto: artspotter)

Via het koertje achter het parochiehuisje komen we in de tuin van het voormalige rusthuis terecht.

Binnen stelt Hilde Teerlinck, directrice van FRAC Nord-Pas de Calais een selectie uit haar collectie voor. Met Joelle TUERLINCK, Dirk BRAECKMAN, David CLAERBOUT, Olivier BLANCKAERT en Berlinde DE BRUYCKERE zit daar een meer dan behoorlijke Belgische bijdrage in, maar bijvoorbeeld de foto's van de Finse Elina  BROTHERUS zijn heel bijzonder in deze presentatie.

De gedateerde ruimte is uiteraard een prachtig decor voor stevige confrontaties. Zo komen de sculptuur van Berlinde De Bruyckere en de fotoreeks 'Le miroir' van Elina Brotherus hier perfect tot leven.

De geest van het voormalige rusthuis...

(Foto: artspotter)

Nu rest ons enkel nog de kelder van de brouwerij waar Anno DIJKSTRA grote beelden toont volgens het principe van de kleintjes in het Blauwhuys. In de met plasticfolie ingedeelde ruimte staat ondermeer het Vietnamese napalmmeisje Kim Phuk. De kwetsbare, vrij duistere omgeving bezorgt de onderwerpen en figuren een extra gevoeligheid.

Op het dorpsplein wacht U nog de poëzieshop in het Douviehuis, tenzij een van de terrasjes U na deze lange wandeling meer aanspreekt.

De geest van Marcel Broodthaers in het voormalige rusthuis...

(Foto: artspotter)

De tentoonstelling loopt tot en met 11 september 2011

maandag en dinsdag gesloten

woensdag, donderdag, vrijdag: 14 - 19 uur

zaterdag, zondag: 11 - 19 uur

Onthaal en tickets in het Douviehuis

(Hoek Markt, Moenaardestraat en Douvieweg)

Meer info:

www.watou2011.be

(c) artspotter voor 'Waterschoenen'

Voor wie de smaak helemaal te pakken heeft...

In Lo-Reninge loopt het project LO10, beeld en poëzie, met beeldend werk van Trees DE MITS, tot 30 september 2011.

Info: www.lo10.be

Biënnale van Venetië 2011: Giardini deel 1

Met de titel van de 54ste kunstbiënnale (ILLUMInazioni / ILLUMInations) wil men o.a. de link leggen tussen de unieke en 'verlichtende' kracht van de kunst en de structuur van deze biënnale met haar nationale paviljoenen in de Giardini en dito vertegenwoordigingen in het Arsenale en doorheen de hele stad. In toenemende mate wordt het begrip 'nationaliteit' vervangen door letterlijk en figuurlijk grensoverschrijdende 'communities' van gelijkgezinden. Maar toch is de nationale vertegenwoordiging met 89 landen groter dan ooit.

Zelf hebben we ons vooral geconcentreerd op de Giardini, het Arsenale en een serie tentoonstellingen in de buurt van de Academiabrug. De Giardini waren ons zelfs een tweede bezoek waard (en heus niet alleen voor de koelte van het park en de paviljoenen).

We verbleven op het Lido, waar we konden ontsnappen aan de nog steeds groeiende massa's volk in het centrum van de stad. 'Grand Hotel des Bains' staat momenteel in de steigers. Dus hebben we Gustav von Aschenbach niet te zien gekregen. Zelf hadden we overigens een wat eenvoudiger hotel geboekt, maar ook dat leek ons voor herhaling vatbaar.

(Doch dit geheel terzijde...)

Op naar de Giardini, waar je al snel op een wandeling van tenminste 4 uur mag rekenen als je een en ander wil gezien hebben. Voor 20 euro koop je een ticket dat ook voor het Arsenale geldig is.

Meteen voorbij de ingang wacht ons links in het Spaanse paviljoen een tentoonstellingsconcept dat in feite de vorm van een zes maanden durende performance aanneemt (de biënnale duurt van begin juni tot einde november). Met 'The inadequate' (L'inadeguato / Lo inadecuado) onderzoekt artieste Dora Garcia de 'ontoereikendheid' van het artistieke discours, de idee van de nationale paviljoenen, de relatie tussen tentoonstelling, theater en omgeving,...

Spaans paviljoen

Voor occasionele bezoekers is dit niet meteen het meest doorzichtige tentoonstellingsconcept, maar voorbereiding en nawerking zijn perfect mogelijk via http://theinadequate.net/ .

Belgisch paviljoen

In het volgende paviljoen is het meteen een beetje thuiskomen. België wordt met 'Feuilleton' van Angel Vergara vertegenwoordigd door de Franse Gemeenschap en met Luc Tuymans als curator. De relatie tussen schilderkunst en nieuwsbeelden wordt gepresenteerd in een voortdurend wisselende videomix, gebaseerd op het thema van de zeven hoofdzonden. De muurtekeningen links en rechts van de hal verduidelijken een en ander. 

De tentoonstelling maakt trouwens optimaal gebruik van de architectuur in dit fraaie paviljoen.

Vergara probeert als schilder vat te krijgen op de onophoudelijke mediatieke beeldenstroom: een vooraf verloren gevecht, maar een kleurrijke manier om de grijze, onstuitbare lawine van nieuwsbeelden (even) tot bezinning te brengen.

In het Nederlands paviljoen

In het Nederlandse paviljoen (een ontwerp van Rietveld) kom je terecht in een (weliswaar uitgekiend) strak decor van de Nederlandse culturele wereld, met achter elke hoek de meest uiteenlopende verwijzingen, gaande van 'De Nachtwacht' tot het incident met een schilderij van Barnett Newman.

Met de recente Nederlandse bezuinigingen in de kunstensector, wordt het begrip 'decor' nog een stuk koeler (en leger) dan het  zich hier al voordoet.

INFO: http://www.venicebiennale.nl/

*

Het centrale biënnalepaviljoen herbergt de tentoonstelling 'ILLUMInations' van de Zwiterse Bice Curiger, artistiek leider van deze biënnale. Je wordt op de fries bovenop de gevel verwelkomd door tientallen opgezette duiven. Binnen wachten er nog een paar duizend in de talloze zalen van deze ruimte met heuse doolhofallures.

Dat laatste blijkt ook Nathaniel Mellors begrepen te hebben in zijn video uit het project 'Ourhouse'.

Verder maken de duiven telkens weer hun opwachting in de nok van de verschillende zalen.

In de wereld van Norma Jeane

We vervolgen onze weg langs Cindy Sherman en duiken in de pasticinewereld van Norma Jeane, duidelijk een kunstnomade, want het bordje bij haar werk preciseert: 'vive e lavora / lives and works... everywhere' (That's the spirit !)

Monika Sosnowska & David Goldblatt

Via de donkere kamer van Pipilotti Rist belanden we uiteindelijk in het 'Para-paviljoen' van Monika Sosnowska dat meteen ook het terrein is van een paar opmerkelijke fotografen zoals David Goldblatt met enkele schitterende 'urbanistische landschappen'.

Sigmar Polke krijgt als hommage een eigen zaal, waar zijn 'Polizei-schwein' een prominente plaats krijgt (met twee duiven bovenop).

Gabriel Kuri

Gabriel Kuri kan ons ondermeer bekoren met zijn 'Three arrested clouds' en doet ons onvermijdelijk denken aan het werk van 'onze' Paul Gees.

De kleine foto's van Luigi Grirri zijn van een ontstellend bekoorlijke eenvoud.

Natuurlijk mag U in de centrale zaal de klassiekers van 'lichtschilder' Jacopo Tintoretto niet missen, waarmee de curator de link tussen het artistieke heden en verleden in  deze aparte stad legt.

Hongaarse 'Crash'

Buiten klinkt opnieuw de lokroep van de nationale paviljoenen met in eerste instantie Hongarije, waar de installatie 'Crash' zich (bijzonder esthetisch EN indringend) presenteert als een surrealistisch opera: "Are you coming?", "Are you free?",...

We laten Hongarije rechts liggen en nemen de brug over het kanaaltje. Daar wachten ons enkele aangename, maar vooral stevige verrassingen.

Je loopt hier pal op het Braziliaanse paviljoen. Er is niets mis met de architectuur op zich, maar de inplanting blijf ik hier nogal ongelukkig vinden.

Grieks minimalisme

Loop uiterst rechts op het terrein zeker eens door het, geheel achter planken verborgen Griekse paviljoen, een minimalistische 'back to basics' voor dit economisch flink geplaagde land.

In het paviljoen van Roemenië worden we op een totaal andere , maar even indringende manier wakker geschud. De geschreven boodschappen links van de toegangspoort zijn veelbetekenend over de relatie tussen kunst, kunstenaars, kunstmarkt, Venetië,...: ART = REVOLUTION = SPECTACLE = CAPITAL (de geschiedenis herhaalt zich). Binnen wordt de artistieke visie en boodschap nog duidelijker gepresenteerd.

(Adrian Ghenie ontmoeten we een paar dagen later in de collectie van Pinault in het Palazzo Grassi. Daar is de kapitalistisch recuperatie al lang een feit!)

Roemeens paviljoen

Polen heeft wellicht de sterkste, politiek-historische en artistiek in beeld gebrachte boodschap. De tekst in neon boven de deur maakt alvast nieuwsgierig: 'And Europe will be stunned'. En binnen slaat de adembenemende verbazing algauw toe...

And Europe will be stunned

De van oorsprong Israëlische videokunstenares Yael Bartana vertegenwoordigt Polen met drie films die zich situeren rond de Poolse 'Jewish Renaissance Movement', een groep die ijvert voor de terugkeer van 3.300.000 Joden naar Polen. De hele 'voorstelling' is bijzonder associatief, bevreemdend en adembenemend. Lees zeker ook het 'Manifest' op de beschikbare posters.

Mari verticali

Het gerestaureerde Venetiaanse paviljoen herbergt met 'Mari verticali' een sculpturale video- en geluidsinstallatie met schuin opstaande boten en ingebouwde projecties van verschillende zeeën. Wat in de beschrijving misschien enigszins kitcherig klinkt, is ter plekke en pure, perfect in balans gebrachte, esthetische ervaring.

Mag ik U nu eerst uitnodigen voor een glaasje (nu ja, een plastieke bekertje) en een hapje bij het kanaal naast de brug. Dan neem ik U straks mee voor het vervolg van onze wandeling door de Giardini. We hebben nog een stevige artistieke boterham te goed...

© Artspotter voor 'waterschoenen'

De stille kracht van Maaike Leyn

In oktober 2008 stond ik voor het eerst oog in oog met de tekeningen op linnen van Maaike LEYN. Dat was tijdens de Open ateliers van Nucleo in de kazerne bij het Gentse Citadelpark.

Het was artistieke liefde op het eerste gezicht. De sublieme figuren in houtskool bleven in mijn hoofd hangen.

Een paar weken geleden kreeg ik uiteindelijk de kans om haar werk terug te zien tijdens een tentoonstelling in een gerenoveerde katoenloods op de Muide te Gent.

Het betrof hier eigenlijk haar afstudeerproject aan het KASK, waarbij haar mentor (Hans Theys) voor de (overigens zeer subtiele) accrochage zorgde.

De loft, als hoekruimte met twee hoge, compleet glazen wanden en uitzicht op het kanaal, bood de perfecte mix van leegte, licht en oppervlakte voor de grote 'doeken'. Het niet geprepareerde en niet opgespannen linnen is voor haar de ideale basis waarop ze zich al tekenend vrij kan bewegen, terwijl ze zich toch constant moet verzetten tegen de oneffenheid van de ondergrond om de subtiliteit van haar tekeningen tot volle ontplooiing te laten komen.

Ik zou haar in het altelier eens echt aan het werk willen zien, maar ik stel me haar voor in een soort intense 'dans' (met hindernissen) om en rond die enorme doeken. Daarbij is de activiteit van het tekenen een deel van het werk, dat langzaam groeit. Lijnen worden geschetst, gewijzigd, aangevuld en stilaan ontstaat een organische (im)perfectie, waarbij de ontstaansgeschiedenis van het beeld leesbaar blijft.

(c) Maaike Leyn

Hoewel het resultaat van een heel andere aard is, doet het hele werkproces me denken aan de manier waarop ik ooit Jackson Pollock zijn enorme doeken zag 'drippen' of Pierre Alechinsky met zijn kommetjes en penselen over zijn grote, vederlichte bladen zag laveren.

Deze manier van werken is voor Maaike Leyn een mogelijkheid om te ontsnappen aan het alledaagse, om zekerheden op losse schroeven te zetten, om vrijheid te verwerven.

Aanvankelijk concentreerde haar werk zich vooral op de Oekraïnse vrouwenfiguren die we ook al in oktober 2008 te zien kregen. Die belangstelling voor de voormalige Sovjetrussische landen heeft uiteraard te maken met haar initiële studie van de Slavische talen. Ze geeft overigens Russische les, maar treedt ook op als curator voor tentoonstellingen waarin de Russische (hedendaagse) kunst aan bod komt.

(c) Maaike Leyn

Momenteel werkt ze overigens in Moskou aan een tentoonstellingsproject met Russische en Belgische kunstenaars, met onder andere haar eigen werk.

Haar vuurdoop inzake de organisatie van tentoonstellingen kreeg ze in 2005 met het project 'Brussia' in het kader van Europalia.

Maar tegelijk nam ze daar de beslissing om een sluimerende artistieke droom waar te maken door uiteindelijk zelf naar de Gentse academie te trekken. Sinds einde juni van dit jaar  mag ze zich 'Master in de Vrije Kunsten' noemen.

Vandaag situeert haar werk zich in drie thema's: het landleven van de mensen in Oekraïne, de honden en als meest recente de 'tenten'. De accrochage in de loft bracht deze thematische vooruitgang doorheen de jaren prachtig in beeld.

Opmerkelijk lijkt mij toch wel de evolutie in het werk van een lineaire naar een vlakmatige uitwerking. Waar de figuren in het eerste thema zich nog heel 'klassiek' en 'licht' presenteren, wordt de uitwerking en presentatie in de honden veel 'experimenteler' (met uitgeknipte en opgeplakte stukken doek) en 'zwaarder' (niet meer lineair, maar met vlakinvulling). Ze worden meer schilderij dan zuivere tekening, doordat bijvoorbeeld ook achtergronden gedeeltelijk met verdunde verf gedekt worden.

(c) Maaike Leyn

In de laatste serie, van de tenten of schuilhutten, zet die dekkende vlakverdeling zich tot verzadiging verder, terwijl de basisvorm toch een ondraaglijke lichtheid blijft uitstralen.

Hier ontstaan, ondanks het beperkte gebruik van middelen, tekeningen die neigen naar schilderijen als een weergave in twee dimensies van een met minimale middelen (plastic platen of folie) gecreëerde ruimtelijke installatie.

Waarneming is en blijft de basis van al deze werken.

Het lijkt ons ontzettend belangrijk dat we het werk van Maaike Leyn op de voet volgen. Zij crëert een verstilde wereld, zonder behoefte aan toeters en bellen, maar die wel een stevig forum verdient.

WEBSITE MAAIKE LEYN

(c) artspotter voor 'waterschoenen'