Vincent GEYSKENS (°1971) maakt het de bezoeker niet gemakkelijk. Hij schotelt je geen eenduidig afgebakend oeuvre voor, waarvan je op elk ogenblik kan zeggen: "Kijk, dat en dat alleen is nu Vincent Geyskens!".
Hij sleurt je integendeel mee in zijn schilderkunstige rollercoaster, waar je constant heen en weer geslingerd wordt tot je hoofd dolgedraaid is en je noodgedwongen tot het besluit komt dat je nog eens diezelfde tentoonstelling moet bezoeken wil je kans maken ook maar iets te begrijpen van wat je bij de eerste rondgang al dan niet bijgebleven is.
Je kan Geyskens niet zomaar in een hokje stoppen. Neem alleen nog maar het voortdurend over een weer schuiven tussen abstract en figuratief. Voor hem zijn ze gewoon evenwaardig, maar voor de kijker liggen ze toch een heel eind uit elkaar.
(c) Vincent Geyskens @ SMAK
De strijd tussen het (strakke) modernisme en de nieuwe (wilde) schilderkunst werd reeds in het laatste kwart van de twintigste eeuw beslecht. Sindsdien is 'alles' mogelijk, maar volgens Geyskens is de schilderkunst achtergebleven als een zombie, een levende dode (vandaar de titel UnDEAD)
die, alle logica ten spijt, doorgaat.
Geyskens beschouwt schilderkunst als een gematerialiseerd denkproces en schilderen in wezen als een autonome activiteit. Voor de toeschouwer die geconfronteerd wordt met de werken 'an sich' is de leesbaarheid van dat proces niet altijd vanzelfsprekend.
Beginnend bij de eerste zaal rechts krijg je een opeenvolging van uiteenlopende beelden tot je uiteindelijk in de laatste zaal zowaar enig inzicht meent te krijgen in oorsprong en verwerking van zijn beeldvocabularium in (uiteraard alweer) een mix van figuratieve en abstracte collages.
(c) Vincent Geyskens, een mix van figuratieve en abstracte collages @ SMAK
Hier onthult hij zijn grammatica van deconstructie en reconstructie, van fragmentatie en defragmentatie, zijn voortdurende zoektocht naar een kader dat even later met een even grote vanzelfsprekendheid weer in vraag gesteld wordt.
Die laatste zaal herbergt als het ware het laboratorium van Geyskens, waarin hij zijn beeldend onderzoeksmateriaal lineair, maar op verschillende sporen rangschikt.
Laten we toch even door de tentoonstelling wandelen op zoek naar herkenning en bevreemding, in een poging enige verduidelijking te vinden.
Het is evident dat je niet bij Geyskens moet zijn voor klassieke schoonheid.
(c) Vincent Geyskens @ SMAK
De manier waarop hij lichamen in beeld brengt, lijkt nu eens op gepuzzel met aan diverse andere lichamen ontleende delen en een andere keer op een afstandelijke 'lijfelijkheid' met af en toe een schuldige connotatie.
In een volgende zaal gaat een vreemd vrouwelijk naakt de stille strijd aan met een quasi lyrisch abstract schilderij, terwijl daarrond de abstractie zich terugtrekt in duistere doeken vol geploeter, waarin de levensvreugde ver te zoeken is.
Abstract of figuratief: de spanning is altijd te snijden.
(c) Vincent Geyskens @ SMAK
Even later duiken de maatschappelijke en politieke verwijzingen ten volle op in een drieluik van collages, met in het midden de manueel gemanipuleerde foto van Léon Degrelle, nazi-collaborateur en meester-poseur par excellence. Het schilderijtje van de 'Blonde Ariër' kan niet ver weg zijn.
(Ik moet plots ook denken aan 'Ein Deutscher Soldat' van Johan De Wilde in het SMAK, maar dat is weer een ander verhaal)
Onlangs verscheen bij uitgeverij Het Balanseer het boek 'Motril, Vrucht en Pose' waarin Vincent Geyskens voor de collages en Jan Op de Beeck voor een even gedeconstrueerde tekst zorgden. Zowel beeld als tekst leveren een verknipt verhaal.
Motril is de plek in het zuiden van Spanje, waar Léon Degrelle tot zijn dood in 1994 woonde, dichtbij het buitenverblijf van koning Boudewijn, die er een jaar eerder overleed.
Boekkaft, 2012, Uitgeverij Het Balanseer
In het boek duikt onder andere diezelfde 'geknakte' foto van Degrelle op. Het beeldend materiaal in 'Motril' laat zich lezen als een oeuvrecatalogus van Vincent Geyskens en presenteert tegelijk een verscheurd mensbeeld dat in het fascistische gedachtengoed een vijandbeeld wordt.
Alles wat in die optiek het mannelijke, het gestructureerde, De Soldaat,... (Pose) kan beïnvloeden, wordt geassocieerd met het vrouwelijke, het vloeibare,... (Vrucht).
Het boek 'Het droge en het vochtige' van Jonathan Littell (Arbeiderspers, 2008) kan in deze meer duidelijkheid brengen.
Laten we ter illustratie nog even terugkeren naar het drieluik met Degrelle in het midden.
Zijn persoonlijke discours is stilgelegd (zijn ogen en mond). De daadkracht van de man (soldaat) is in het beeld links van hem deels bedreigd door een ouder wordend lichaam (gekleurd, hedendaags), maar toch toont zich nog overtuigend de POSE in zwart-wit. Rechts in beeld: de lege bladzijden hebben een keerzijde die op elk moment kan omgedraaid worden.
(c) Vincent Geyskens @ SMAK
De tentoonstelling van Vincent Geyskens is geen hapklare brok, maar een intense zoektocht in een kringloop van structuur EN destabilisatie, tussen pose en passie, tussen ordening en verlangen, tussen schijn en werkelijkheid,...
Vincent Geyskens
'UnDEAD'
tot 2 september 2012
in het SMAK
Citadelpark
9000 GENT
dinsdag t.e.m. zondag: 10 - 18 uur
Geen opmerkingen:
Een reactie posten