Koenraad Tinel met tekeningen in Oud-Stadhuis (Ninove)

 Wie de tentoonstellingszalen van het Oud Stadhuis in Ninove binnenstapt, wordt nog tot 24 augustus 2014 geconfronteerd met de krachtige, maar ook gevoelige hand van een kunstenaar die zijn beschrijvende of verhalende én intieme boodschappen in zwart-grijze taferelen (met af en toe een streep bister-bruin) neerzet.

Wie de naam Koenraad TINEL nog nooit gehoord heeft (en dus hoogstwaarschijnlijk van een andere planeet komt), zal onmogelijk kunnen vermoeden dat hier de krachtdadige hand van een inmiddels tachtigjarige aan het werk geweest is.

Op 31 maart 1934 in Gent geboren, werd hij als kind door de tweede wereldoorlog ingehaald en moest in 1944 met zijn familie op de vlucht naar Duitsland.

Pas veel later (2006) zouden die pijnlijke familiale oorlogsherinneringen zich vertalen in de 'bevrijdende' tekeningencyclus 'Scheisseimer'.

 Koenraad Tinel, inkttekening uit de cyclus Ontvoering van Europa, 2010

Hoewel ook muzikaal begaafd studeerde Tinel tot 1956 beeldhouwkunst in het Brusselse La Cambre. Later vervolmaakte hij zich o.a. als assistent in het atelier van zijn neef, de beeldhouwer Roel D'Haese, alvorens in 1963 een eigen smederij te beginnen en zich vanaf 1971 geheel op het beeldhouwen en tekenen toe te leggen, terwijl hij bovendien als docent beeldhouwen (tot 1999) in Sint-Lucas Brussel aan de slag ging.

In 1996 verliet hij de grote vierkantshoeve in Gooik, waar hij 30 jaar woonde, voor de oude kasteelhoeve 'Leysbroek' in Vollezele aan de voet van de Congoberg.

Vijftig jaar in het Pajottenland... het doet wat met een mens.

 Bovendien voelt Tinel zichzelf, zo op een zucht van Ninove, een 'halve Ninovieter'. Vandaar wellicht dat hij zich voor zijn tachtigste verjaardag graag als dusdanig liet 'adopteren' via een serie activiteiten en tentoonstellingen, waardoor we 2014 gerust als 'TINELjaar' mogen bestempelen.

Boekkaft Flandria Catholica

Twee jaar geleden haalde Koen De Decker als curator van KRASJ de tekeningen uit 'Flandria Catholica' al eens naar Ninove. Maar nu is Koenraad Tinel alleen en met een ruimer aanbod te ontdekken. In het najaar volgt dan nog een tentoonstelling van zijn sculpturale werk (wie ooit al door het centrum van Lennik naar het Kasteel van Gaasbeek reed, kent ongetwijfeld zijn reusachtig Brabants trekpaard).

Dat de tekeningen van Tinel donker of duister zijn, mag u zowel letterlijk als figuurlijk nemen, maar in zijn inleiding verwoordde Koen De Decker het toch als volgt:

"Hoe donker deze verhalen ook zijn, de kunstenaar zelf is iemand die van het leven houdt in al zijn gedaanten, in toeval en ervaring, in schoonheid maar ook in lelijkheid".

"Als kunstenaar helpt hij ons met het verbeelden en vertalen van deze wereld, zijn tekeningen zijn een aanzet om ons denken in gang te zetten".

Een wandeling door de tentoonstelling zal een en ander duidelijk maken over het wat, hoe en waarom van dit oeuvre.Wandelt u even mee naar de tweede verdieping?

Zaalzicht 2, deel van de cyclus Scheisseimer, 2006

In de gang staan we plots voor een grote tekening met inkt en bister (notenbruin) uit de cyclus Ontvoering van Europa (2010), een thema uit de mythologie dat in de kunstgeschiedenis talloze keren gebruikt werd door verschillende kunstenaars.

Voor Koenraad Tinel grijpt het terug op de oorlogsellende, waaraan hij met en mede door zijn familie (collaboratie van vader en oudere broers) blootgesteld werd. Toen ze in 1944 naar Duitsland moesten vluchten om aan vervolging te ontsnappen, stond hij daar letterlijk op de puinhopen van Europa. Op de Congoberg, kort bij zijn woning staat een grote sculptuur die eveneens de Ontvoering van Europa uitbeeldt.

In de tentoonstellingsruimte N°2 beginnen we links bij een serie getekende Verhalen uit het Pajottenland. Wie daar vijftig jaar woont, begint de streek en zijn bewoners ongetwijfeld zo'n beetje te kennen. In schijnbaar banale taferelen vangt hij in een eenduidig zwart de ziel van mens en omgeving. De tekeningen zijn ook gebundeld in een boek dat hij in 2013 samen met Stefan Brijs maakte.

En dan volgen tekeningen uit Flandria Catholica, een beeldroman uit 2010 van Koenraad Tinel over de periode 1946 - 1952. Het beschrijft de naoorlogse periode waarin de Katholieke Kerk alle aspecten van het dagelijks leven in handen neemt en controleert, wat op de jonge Koenraad voor een verstikkend gevoel en een grondige afkeer gezorgd heeft.

Ruim 50 jaar later heeft hij al die frustraties van zich afgetekend.

Boekkaft Scheisseimer

En dan is er Scheisseimer, getekende herinneringen aan een oorlog (2006), waarin hij met beeldende middelen het verhaal vertelt van de vlucht met zijn familie uit Gent naar Duitsland, vlak na de landing van de geallieerden in Normandië. Het wordt een tocht op zoek naar veiligheid na de 'foute' keuzes van de vader in oorlogstijd. In 240 tekeningen schetst het kind Koenraad, 50 jaar na datum de ervaringen en beelden van toen die in zijn geest zijn blijven nazinderen en die eindelijk een periode konden afsluiten.

In de vitrines vinden we een verhaal van Isaak Babel, dat door Koenraad Tinel geïllustreerd werd en waarvan hij de tekst handgeschreven op de bladen overnam. Het verhaal beschrijft de gemengde gevoelens van de schrijver bij het teloorgaan van het culturele erfgoed tijdens de Russische revolutie. Een eeuwenoud klooster wordt ingepalmd door textielarbeiders.

Dit is alweer een verhaal dat met andere 'acteurs', andere 'decors' en andere tijden steeds opnieuw gebeurt.

Zaal 3: Koenraad Tinel, triptiek Herfstdag, 2006

In de tentoonstellingsruimte N° 3 aan de overkant van de gang wachten ons vooral de grotere tekeningen.

Laat u gerust meeslepen in het lineaire gevecht en het dramatische spel van licht en donker in de triptiek Herfstdag (2006).

Neem (letterlijk) even afstand van de drie zeer intense werken uit de Galinskysuite (2012), een eerbetoon aan Betty Galinsky, de pianolerares van Koenraad Tinel, die in 1943 omkwam in Auschwitz-Birkenau.

Tussen de ramen presenteert Tinel twee taferelen uit de buurt van 'zijn' Congoberg. Dat met de lege stoelen op een podium van planken breng ik onwillekeurig in verband met het vorige onderwerp. Het orkest van de concentratiekampen is verdwenen...

En op Slee I & II zie ik de jonge Koenraad zonder enige angst diezelfde winterse Congoberg afzoeven...

In de vitrines liggen de landschappen die hij maakte voor Het Kind van de Smid, een theatertekst van zijn vriend Josse De Pauw. 

Koenraad Tinel, uit Het Kind van de Smid, 

inkttekeningen bij een theatertekst van Josse De Pauw

KOENRAAD TINEL . DE TEKENINGEN

tot 24 augustus 2014

in het Oud Stadhuis

Oudstrijdersplein 6

9400 NINOVE

weekdagen: 9 - 14 uur

zaterdag, zondag en feestdagen: 14 - 18 uur

donderdag: nocturne 16 - 20 uur

*

Fietsparcours: "Tinel. Het landschap"

Een gezinsvriendelijk fietsparcours (40 km) leidt langs plekken in het leven van Koenraad Tinel (geboren Gentenaar, maar woont en werkt al het grootste deel van zijn leven in het Pajottenland) en toeristische bezienswaardigheden van het Pajottenland. Bij het parcours hoort een brochure "Koenraad Tinel 80".

Van 28 juni tot en met 24 augustus. Startpunt + verkoop brochure: dienst toerisme Ninove, stadhuis, Centrumlaan 100

Exclusief bezoek aan Leysbroek

Sinds 1997 woont en werkt Koenraad Tinel in Hof te Leysbroek in Vollezele, een historische plek aan de voet van de Congoberg, op de rand van het Stiltegebied Dender-Mark. Uitzonderlijk staat het atelier eind augustus open voor een persoonlijke kennismaking en een geleid bezoek.

24 augustus, 14 uur, 10 euro. Inschrijving verplicht via cultuur@ninove.be of 054 31 32 86.

Meer weten over Koenraad Tinel ?

www.koenraadtinel.be

© Art Spotter voor WATERSCHOENEN



RAMBLE: Maria Degrève, Roel Jacobs, Annick Nölle en Mira Sanders in FeliXart Museum (Drogenbos)

Toen Christian Straetling, bij het pensioen van Kris Van Hemelrijck, de zorg voor het Herman Teirlinckhuis in Beersel overnam, kon hij zich ongetwijfeld niet voorstellen dat het museum annex kunstgalerie amper twee jaar later van de kaart zou verdwijnen. De gemeente Beersel vond het na een analyse van kosten en baten niet meer te verantwoorden en ging over tot sluiting.

WATERSCHOENEN was er de voorbije jaren een paar keer op bezoek: voor VERZORGERS UIT ! en KOERS.

Teirlinckhuis Beersel


Ook voor het tentoonstellingsproject 'RAMBLE' was dat aanvankelijk een streep door de rekening, tot een oplossing gevonden werd in samenspraak met het FELIXART Museum in het nabijgelegen Drogenbos.
Daardoor ontstond voor de deelnemende kunstenaars meteen een mogelijkheid tot schaalvergroting van hun presentatie, vermits de beschikbare ruimtes rond de patio in Felixart nogal wat uitgebreider zijn dan die in het Teirlinckhuis.
Toch is ook hier de huiselijkheid of intimiteit gewaarborgd en krijgt elke kunstenaar in mijn ervaring precies de passende omgeving. Dat zal blijken als we straks rondzwerven door 'Ramble'. 

FeliXart Drogenbos


Hans Martens wees in zijn inleiding op enkele cruciale punten in de relatie kunstenaar - kunstwerk - bezoeker.
De bezoeker dient zich steeds af te vragen: "Wat zie ik?" (overigens ook het uitgangspunt van Waterschoenen). Daartoe moet die bezoeker bereid zijn zich open te stellen. In dit verband verwees Hans Martens naar een tekst uit de installatie van Annick Nölle:

"They walked out of the backdoor of their everyday mind"

De alledaagse beslommeringen achterlaten om in een andere zone terecht te komen. Pas dan is er plaats voor interactie tussen kunstenaar en toeschouwer via het kunstwerk. In het spanningsveld tussen de intenties van de kunstenaar en de verwachtingen van de toeschouwer zal het kunstwerk zijn betekenis stilaan prijsgeven. Het werk is pas 'af' als de toeschouwer het 'gezien' heeft.

Maar laten we op stap gaan met nog een tekst uit het 'decor' van Annick Nölle in het achterhoofd:

"Het was een dag uit duizenden vol magische krachten"

 

Roel Jacobs, Boskapel Herman Teirlinck, bijgenaamd 'De Welriekende',

2014, installatie (detail)

De bijdrage van Roel JACOBS sluit nog het meest aan bij de oorspronkelijk voorziene tentoonstellingsplek. In zijn 'Schetsboek Boskapel' en de 'Installatie Boskapel' legt hij overduidelijk de link naar Herman Teirlinck en zijn daadwerkelijke inzet voor de bescherming van het landschap met zijn bomen in Beersel.

Via een passage uit 'Het gevecht met de engel' (zie foto) maakt hij ook de literaire overstap.

Uitgangspunt voor zijn project vond hij bij de Spaans-Franse auteur Jorge Semprun, die in zijn boek 'Le grand voyage' over zijn oorlogservaringen in o.a. Buchenwald vertelt en waarin hij de 'universaliteit' van bomen boven de gebeurtenissen laat uitstijgen, net zoals Herman Teirlinck in zijn 'Gevecht met de engel' het woud uit het heden plukt en bij de eeuwigheid laat aansluiten.

Roel Jacobs kan zich ongetwijfeld in die visie vinden. Voor hem zijn bomen levende monumenten, die zonder schroom hun schoonheid uitstralen voor wie ze wil zien, maar die tegelijk nood hebben aan bescherming.

Al jaren onderzoekt Roel Jacobs deze elementen en "het concrete doel is een blijvend bomenmonument op te richten op een interessante en betekenisvolle plek: een groenkapel te bouwen met bomen".

Mira Sanders, Het raceren van een Heerweg heen en terug tussen

Beersel, Ruisbroek en Drogenbos. De weg terug, 2014,

potlood op papier (detail)

 

Mira SANDERS houdt zich met twee gigantische tekeningen en twee kleine foto's niettemin discreet op rond de patio.

Midden vorige maand dook ze nog in WATERSCHOENEN op bij de tentoonstelling 'Umland' in Wieze en Dendermonde en een paar jaar geleden waren we er bij toen ze haar boek 'La chambre de Tania' (samen met Cédric Noël) in de serie Posture Editions voorstelde.

Net als in Umland, waar ik haar werkwijze beschreef als 'Mira Sanders wandelt, registreert en interpreteert', ging ze ook hier op stap langs het oude tracé van de Heerweg tussen Boulogne-sur-Mer en Keulen, waarbij ze zich nu concentreerde op het stuk tussen Beersel en Drogenbos.

Tijdens de wandeling heen en terug verzamelde ze planten en klein afval, waarvan ze de contouren nadien op grote tekenbladen aanbracht. De tekeningen langs de rand zijn zo subtiel dat ze zich vooral in gedetailleerde benadering laten vatten. Het lijken wel ontwerpen voor reusachtige tapijten, al doen ze me ook denken aan de decoratieve randen rond de nieuwjaarsbrieven uit mijn jeugd en verwijzen ze in hoofde van de kunstenares naar Lewis Caroll's kaart: 'Oceanchart' (1876).

Het is de reiziger die de weg maakt... met de verbeelding aan de macht.

 

Maria Degrève, What the body remembers, 2014, installatie (detail)

In de kamer rechts achteraan heeft Maria DEGRÊVE haar tenten opgeslagen. Dat mag u deels letterlijk nemen, gezien de centrale constructie van fijn haakwerk rond een metalen kubusgeraamte.

Op de wanden rondom toont ze een fotografisch verhaal, grotendeels ontleend aan vroegere performances.

De installatie 'What the body remembers' refereert op die manier en op deze plek, via autobiografische beeldende momentopnamen, aan haar geboortestreek de Zennevallei.

In haar onderzoek naar de vrouwelijke identiteit zoekt ze bewust de grenzen van de intimiteit en de confrontatie met een publiek op.

Deze installatie maakt perfect gebruik van de geboden ruimte.

Maria Degrève is geen onbekende voor WATERSCHOENEN. Begin 2010 dook ze hier voor het eerst op met 'Down to the woods' en in 2012 was ze driemaal te gast: Welkom in de wereld van Maria Degrève, Maria Degrève en Maria Gabrielle in Loods 12 en Sans Gêne waar ze bovendien als co-curator optrad.

Annick Nölle, 'Wild is the wind' from Light out for the territories,
installatie (detail), 2014 


Tenslotte belanden we bij de installatie 'WILD IS THE WIND' van Annick NÖLLE, een etappe in het project 'Light out for the territories' dat al sinds 2012 loopt en nog minstens tot 2015 doorgaat.

Uit deze installatie konden we reeds in het begin van dit artikel een paar teksten putten die veel zeggen over de fantasiewereld waarvoor zij het decor en de nodige rekwisieten uitzet. Want eigenlijk is dit een filmset waar tijdens de tentoonstelling opnamen zullen gemaakt worden voor het project, in samenwerking met een filosoof die de elementen uit de installatie als basis zal gebruiken om met kinderen te filosoferen.

'Light out for the territories' komt uit het boek 'The adventures of Huckleberry Finn' van Mark Twain en betekent het overschrijden van de grenzen die de 'beschaafde' wereld oplegt om op zoek te gaan naar vrijheid, avontuur en nieuwe kansen.

*

Hoe willen we door het leven 'zwerven' ? De tentoonstelling 'RAMBLE' geeft mogelijke wegen aan, geeft antwoorden en stelt nieuwe vragen. Wat wilt u als bezoeker nog meer ?

Bovendien krijgt u er een kijk op Felix De Boeck en een deel van de collectie van het KMSK Antwerpen bovenop... al was het maar voor die Venetiaanse brug van Jules Schmalzigaug.


RAMBLE

in

FELIXART MUSEUM
KUIKENSTRAAT 6
1620 DROGENBOS

tot 14 september 2014
van donderdag tot zondag: 10.30 - 17.00 uur

www.felixart.org
 



© Art Spotter voor WATERSCHOENEN

ILYA PRIGOGINE IN KLEUR: 'participatieve tentoonstelling' en 'limited edition'

Zopas kregen we de volgende uitnodiging in onze mailbox... 

WARM AANBEVOLEN !

***

Graag had ik u uitgenodigd om deel te nemen aan de participatieve, publieke groepstentoonstelling:

Ilya Prigogine
in Kleur

100+ Belgische kunstenaars werden gevraagd 1 tot 3 A4 inkleurprenten te maken, geïnspireerd door het werk van onze Russisch-Belgische nobelprijswinnaar Ilya Prigogine.

57 kunstenaars gingen op de uitnodiging in en produceerden 89 inkleurprenten (zie kunstenaarslijst onderaan).

De prenten zijn vanaf vandaag beschikbaar om door u, uw partner, uw kinderen, uw vrienden en famillie te worden ingekleurd, vervolledigd en tentoongesteld!

Locatie: Ham 145, 9000 Gent.

De participatieve, publieke groepstentoonstelling loopt van 21 - 25/7, en is doorlopend open (te starten vandaag 21.7.2014 om 12u)

Ilya Prigogine in Kleur is eveneens beschikbaar als "limited edition" (178 stuks, waarvan 118 te koop worden aangeboden à 20 euro)

 

Alle verdere informatie kan u terugvinden op de FB-pagina: www.facebook.com/IPinkleur

Ilya Prigogine in kleur is deel van het artistieke NOVGOROD Festival dat wordt georganiseerd door Ben Benaouisse.
Meer info over het festival hier: http://on.fb.me/VLGMk3

met vriendelijke groet!
thierry mortier

semiotic architect

Kunstenaarslijst 

 Alda Snopek, Annelien Vermeir, Anouk De Clercq, Barry Camps, Ben Benaouisse ft. Aiko Benaouisse, Benny De Grove, Britt Helbig, Caroline Vincart, Christophe Denys, Colin Waeghe, Conrad Willems, Daniel Dewaele, Dorien Van Bavel, Eric van der Kooij, franziz Denyz, Hallveig Ágústsdóttir, Hans Everaert, Hilde Overbergh, Ief Spincemalle, John Van Oers, Jonas Vansteenkiste, Kristof Van Heeschvelde, Kurt Stockman, Liesbeth De Stercke, Lieven Segers, Lisette de Greeuw, Maaike Leyn, Margarita Maximova, Marnix Everaert, Matthias Yzebaert, Mattijs Van Damme, Meggy Rustamova, Michael Bouchez, Mira Albrecht, Nicoline Van Stapele, Nikolaas Demoen, Olivier Deprez, Olivier Goethals, Peter Morrens, Peter van Ammel, Peter Weidenbaum, Pieter De Clercq, Remco Roes, Roeland Nieuwborg, Roeland Tweelinckx, Sam Eggermont, Sara Bomans, Sara Gerard, Sarah Desmet, Steven Baelen, Tamara Van San, Tessa Groenewoud, Thanh Long Lam, thierry mortier, Thijs Van der Linden, Tom Woestenborghs, Yves Velter.

thierry mortier
semiotic architect
記号論 の 建築家

--
www.semiotic.tv
the channel inside your head

Muurschildering van Koen De Decker in Ninove

In de Burchtstraat te Ninove, tussen de Dender en het centrum, ontstond een paar jaar geleden een grote open ruimte na de afbraak van het voormalige hospitaal / rusthuis. In afwachting van een nieuw project is het perceel ingericht als openbare parking.
Aan één kant staat de Hospitaalkerk er een beetje wezenloos bij, terwijl aan de andere kant de blinde muur van de serviceflats bij de Denderbrug voor een zwarte leegte zorgde.

Onder het motto 'Meer cultuur op de muur' sloegen OCMW en Dienst Cultuur de handen in elkaar om een eerste project in een sociaal/artistieke reeks op poten te zetten. Uit de voorstellen van drie kunstenaars werd het ontwerp van Koen DE DECKER (°1975) weerhouden. Op 1 juli 2014 ging de kunstenaar aan de slag en realiseerde met sobere middelen ('gevoelig' wit tegen een zwarte achtergrond) een bijzonder intens en groot tafereel.

Koen De Decker, muurschildering @ Burchtstraat Ninove

In zijn opdracht zat ook de bedoeling vervat om de bewoners van de naastgelegen serviceflats bij het project te betrekken. Gezien de sociaal/artistieke betrokkenheid van Koen De Decker kon dat bezwaarlijk een probleem vormen. We kennen hem met name ook als de initiator en eerste curator van het kunstproject 'KRASJ' twee jaar geleden in Ninove. Waterschoenen volgde dat project toen op de voet via twee artikels: een VOORUITBLIK en een WANDELING.

Begin september 2014 is KRASJ aan een nieuwe editie toe en dus uitgegroeid tot een biënnale die hopelijk een lang en rijk gevuld leven tegemoet gaat. Binnenkort mag u van ons een kijk op KRASJ 0.2 verwachten.

Koen De Decker verwacht van deze muurschildering meer dan zomaar een gigantische tekening op een blinde muur. Een groene inkleding van de wand zal volgens hem niet alleen het werk ten goede komen, maar ook een band kunnen scheppen tussen de straat en de achterliggende tuin van de serviceflats. Daardoor zou een semipublieke ruimte ontstaan. Nu ligt de achtertuin er open en bloot bij. Een groene inkleding zou voor meer privacy zorgen en tegelijk een kleine parkfunctie tussen tuin en straat creëren. Nood aan privacy en nood aan sociaal contact kunnen op die manier in balans gebracht worden.

Koen De Decker, muurschildering (detail) @ Burchtstraat Ninove

De begrippen 'huis' en 'tuin' spelen al jaren een belangrijke rol in het artistieke gedachtegoed van Koen De Decker. Hierbij is het huis ongetwijfeld de beschermende omgeving. De tuin treedt op als 'Tuin van Eden', 'lusttuin', 'rustplaats van de ziel', 'geestelijke' ruimte', 'deel van het geheugen'. De tuin fungeert als menselijke realisatie tussen huis en natuur.

Toen Koen De Decker deze grote, zwarte gevel zag, keerde hij in gedachten terug naar een sculptuur uit zijn studententijd, waarbij hij een hoog en smal huis (in mdf met puur pigment zwartgemaakt) - zie ontwerptekening hierna - op een oosters tapijt met geometrische tekening en plantenmotieven presenteerde. De tapijthoek stond wat omhoog en op de houten vloer was de lege hoek zwart gekleurd met hetzelfde pigment.

© Koen De Decker

De tekening - zie foto hierna -die aan de basis van de muurschildering ligt omvat ook al de reeds lang meegaande motieven: huis, tuin, het florale element,...

De figuur lijkt met de fijne vingers het huis met tuin te willen 'omarmen' of beschermen. De bloem zoekt via de put in de vloer een voedingsbodem dwars door alles heen (of is het misschien toch wel een zoektocht naar contact met een 'andere' wereld?). Het gezicht vertoont een wat 'nerveuze' uitdrukking als was er een zekere angst voor het teloorgaan van alle hoop en mooie verwachtingen.

© Koen De Decker

Ontwerptekening voor muurschildering

Op de muuruitvoering worden, door de uitvergroting (zowel letterlijk als figuurlijk) en de uitrekking van het motief, alle bewegingen en emoties nog eens extra benadrukt.

Hopelijk volgt nu ook snel de groene omkadering zodat de omgeving niet langer fungeert als een kale parking en er via dat groen nieuwe sociale contacten ontstaan in de achterliggende tuin van de serviceflats en de nieuwe, minimale 'parkomgeving'.

Eén spijtig detail is het éénrichtingsverkeer in deze straat. Het verkeer dat van de Denderbrug komt, kan de muurschildering niet zien. Laat het een reden te zijn om even op de parking te stoppen voor een uitgebreide kennismaking of in september tijdens KRASJ een groet te brengen aan deze 'betrokken' muurschildering.

Koen De Decker, muurschildering (detail) @ Burchtstraat Ninove

Naast zijn activiteiten voor KRASJ kwam Koen De Decker ook als beeldend kunstenaar reeds aan bod in Waterschoenen: ENAME ACTUEEL: Sediment (2011) en 2013) SINT-LUCAS: Vitrine

© Art Spotter voor WATERSCHOENEN

WATOU 2014: Over klein geluk in tijden van overvloed

Tot 31 augustus 2014 is het kleine Westvlaamse dorp WATOU een grote en grootse leverancier van KLEIN GELUK.
In een zorgvuldig uitgebalanceerde mix van beeld en taal hebben Jan Moeyaert en Willy Tibergien een nieuwe editie van het Kunstenfestival Watou neergezet. In het kielzog van 28 Poëziezomers worden hier nu al voor de zesde keer  'Verzamelde Verhalen' opgevoerd.

Een zomers evenement dat reeds 34 jaar beeldende kunst en poëzie aan elkaar klikt, heeft zijn strepen al verdiend en vertoont zo te zien geenszins de neiging om op zijn lauweren te rusten.

 

Dit jaar wordt letterlijk voor een nieuwe start gekozen. De wandeling begint niet langer in het Douviehuis op de hoek van de Douvieweg en de Moenaardestraat, maar krijgt het Huis Lenoir in de diagonaal tegenoverliggende hoek van het Watouplein als uitgangspunt.

Hier bevindt zich het onthaal en de festivalshop, maar meteen ook de eerste locatie op een parcours dat de inmiddels klassieke plekken aanvult met een paar nieuwe ontdekkingen naar het einde van de wandeling toe.

Waar het vorig jaar ging 'over de liefde die we niet begrijpen' (en alle inspanningen van toen ten spijt wellicht nog steeds niet), gaat Watou 2014 'over klein geluk in tijden van overvloed'. 

Maar wat is eigenlijk geluk? Laten we het zo gebald mogelijk omschrijven als 'tevredenheid met wat het leven ons te bieden heeft'. Dat maakt het begrip natuurlijk bijzonder rekbaar. Zoals mijn vader het altijd zei: "Te is nooit goed, behalve tevreden". Daar zit de kern van ons geluksbesef, maar ook dat zal door verschillende mensen op andere manieren ervaren worden.

Hoe moeten we dan die 'tijden van overvloed' interpreteren ?

We leven in onze consumptiemaatschappij met overvolle winkelrekken, uitpuilend van nuttige, maar ook  volstrekt onnodige artikels. Als (consu)mens(t) worden we dag in dag uit via allerlei boodschappen aangespoord om steeds nieuwe producten te verwerven en oude af te stoten, waardoor niet alleen een probleem van overconsumptie ontstaat, maar tevens een milieuprobleem.

Die overvloed laat zich ook voelen in de informatiestromen waarmeer we letterlijk van minuut tot minuut (zelfs per seconde) overstelpt worden via alle mogelijke media waarop we als het ware ingeplugd zijn. Nieuwsbericht bereiken ons constant en wat het ene moment 'hot news' is, blijkt even later achterhaald door nog 'hotter'. Grote waarheden blijken plots gigantische leugens. Meningen worden voortdurend tegen elkaar uitgespeeld.

Het wordt hoe langer hoe moeilijker om al die waarnemingen te verwerken en 'door het bos de bomen nog te zien'.

 

Daniëlle Van Ark, When will it end?, 2013,

keramiek, gouden vernis, 130 x 85 x 25 cm

@ Huis Lenoir

Die vaststelling geldt ook voor het actuele artistieke landschap. De massa tentoonstellingen is niet te overzien en zo gaan ongetwijfeld heel wat interessante initiatieven quasi ongemerkt voorbij.

Het 'Kunstenfestival Watou' kan men moeilijk negeren. In Watou aankomen geeft altijd een beetje het gevoel dat je in een oase terecht komt.

Maar laten we onze wandeling beginnen. Dan zal meteen duidelijk worden waarom WATOU na zoveel jaar de kunst- en poëzieliefhebbers nog steeds gelukkig maakt. Het parcours bedraagt ca. 2 km. verdeeld over 11 locaties, waar beeld en taal zich meer dan ooit aan elkaar spiegelen.

Tijdens de weekends zijn bovendien verschillende evenementen gepland. Raadpleeg hiervoor de website van het Kunstenfestival.

Ik neem u mee langs de verschillende locaties en een aantal werken die bleven 'hangen', maar u hebt natuurlijk de kans om ter plekke nog veel meer te ontdekken.

Op en rond het Huis Lenoir worden we begroet door een reeks kleurrijke duiven en net wanneer we voorbijkomen, vliegen een aantal van hun echte soortgenoten vrolijk over het dak. Straks ontmoeten we er nog veel meer en komen we het nodige te weten over deze 'reizigers' met hun ingebouwde zin voor richting en thuisgevoel.

Kruisdijk/Kuilboer, 50° 51' 30.037 , 2° 37' 11.91

2014, opgezette ezel, kunstwerken Kruisdijk/Kuilboer,

diverse materialen en objecten, verkeersbord,

187 x 70 x 145 cm, diameter 99 cm

@ Huis Lenoir

In de onthaalruimte wacht ons een vriendelijk welkom. Een grote poster met een ons welbekende tekst van Leonard Cohen zorgt achteraan in de festivalshop meteen voor een thuisgevoel: 'THERE IS ACRACK IN EVERYTHING . THAT'S HOW THE LIGHT GETS IN'.

Op de lange tafel vlakbij liggen honderden poëziebundels te wachten. Ons oog valt ook hier op Leonard Cohen, al mag Alvaro de Campos (alias Fernando Pessoa) eveneens op onze aandacht rekenen. En verder is er ... l'embarras du choix.

Marijke VIJFHUIZEN houdt ons met het grote drieluik 'Swinging Moods' (stemmingswisselingen) een eerste beeldende spiegel voor. De uitwerking in zeefdruk op linnen doet aan Warhol denken, maar deze gezichtsloze portretten in felle kleuren graven diep in de menselijke psyche.

In het eigenlijke woonhuis Lenoir heerst, afgezien van Sophie CALLE, SCHELLEKENS en Merlyn PARIDAEN een Nederlandse beeldende invasie. Maar eerst stelt SCHELLEKENS ons met zijn kleurrijk ballenbad (van klein geluk gesproken) meteen gerust: 'Falen is een optie' (Het moet niet allemaal perfect zijn in ons leven).

Aan de overkant van de hal voeren Erwin OLAF en Daniëlle VAN ARK een intens fotografisch gesprek over ouderdom, aftakeling en waardigheid. De gigantische gouden ringen van VAN ARK roepen, in combinatie met hun titel 'When will it end', aanvankelijk enig cynisme op, maar verwijzen door hun onderlinge plaatsing naar oneindigheid.

Roger Raveel, Claussilhouet, 1993

@ Marktplein

Poëzieliefhebbers kunnen in de achterkamer naar de 'Poëzierama', waar je een compleet filmisch overzicht van alle poëzie voor Watou krijgt.

De verdieping is geheel het terrein van Conny KUILBOER & Ben KRUISDIJK. Laat u inpakken door het speelse en kleurrijke karakter van haar of hun gezamenlijk werk. Droom weg bij de 'omgekeerde' wereldbol of op hun eiland met palmboom, vlieg mee in het tuinzeteltje met ballonnen of verschuil u onder haar kleurrijke deken. Reis mee met hun 'avant garde' ezel, die een deel van hun werk en inspiratiebronnen overal meeneemt.

Op het Watouplein verdient het 'Heilig Hart' van Hugo Claus zeker een groet (met dank aan Roger Raveel).

Het gemeentehuis biedt boven een zaalvullende installatie 'Follow me' met papier en gigantische foto's van Wang QINGSONG. De sculptuur 'Row' van Paul ADRINGA krijgt in het geheel een onverwachte, maar geknipte rol.

Pascale Martine Tayou, Plastic Bags, 2008

plastiek zakjes, net, aluminium structuur,

variabele dimensies

Courtesy the artist and GALLERIA CONTINUA,

San Gimignano / Beijing / Les Moulins

&

Maurizio Cattelan, Less than ten items, 1997

staal, rubber, plastic,

120 x 220 x 60 cm

Coutesy Andrea Thuile and Heinze Peter Hager, Bolzano

@ Douviehoeve

Nu wacht ons een wandeling tot net over de dorpsrand, naar de Douviehoeve. Hier steelt Pascale Martine TAYOU de show met zijn gigantische, hangende sculptuur: 'Plastic Bags'. In combinatie met de buitenmaatse winkelkar ('Less than ten items') van Maurizio CATTELAN is dit de perfecte illustratie van de uitwassen die de consumptiemaatschappij ons geleverd heeft, maar tegelijk een uitmuntende esthetische ervaring.

Verlies bovendien de grote foto van Diego NIGRO niet uit het oog, een beeld uit Brazilië dat we tijdens de voorbije 'voetbalorgie' niet te zien kregen.

Laat u in de smalle zijruimte onderdompelen in de poëtische, muzikale en beeldende wereld van Leonard COHEN... that's how the light gets in.

Vergeet de stalletjes op het erf van de Douviehoeve niet: LABland, Valentijn GOETHALS & Tim BYRON hebben er een stek.

Thomas Ehgartner,

Meaning Minus Thruth Conditions #4, 2014

mixed media installatie, 920 x 600 x 550 cm

@ Graanschuur

We keren terug richting dorp. In de 'Graanschuur' worden we begroet door Johan DE WIT met werken die we onlangs nog in Waterschoenen voorstelden. Zijn bewerking met Tipp-Ex van bladen uit het kunsttijdschift 'De Witte Raaf' zoekt hier als drieluik een plaats in de kleine ruimte, terwijl zijn video van het meisje met het vogeltje de perfecte setting vindt in het achterkamertje.

Laat u door de (zeker bij ons enthousiaste en onderlegde) suppoost van dienst inleiden in de beknellende symboliek van Ans REPKES en leef u uit in de overweldigende boekenkamer van Thomas EHGARTNER: de papieren informatiestroom met ontsnappingsluik naar boven...

In de marge schrijft Jo Gisekin:

'Als ik het boek niet had zou ik

Anders leven. In de spiegels van het

blad...'

Even verder in het Parochiehuisje wachten David NUUR en Hervé MARTIJN en onderzoekt Sanne AVENHUIS wel heel letterlijk de 'Human Nature' tot in de kleine hoekjes van de achterkamer.

In de vlakbij gelegen Parochiezaal reserveert het Kunstenfestival een plek voor de samenwerking  via de organisatie FEVLADO - DIVERSUS vzw, die met de Kunstkring Ogenblik een project voor doven en/of slechthorende opzet.

Felix Gonzales Torres,

Untitled (Blue Placebo), 1991

130 kg snoep, individueel verpakt in blauwe cellofaanwikkels,

variabele afmetingen

Courtesy Astrup Fearnley Collection, Oslo, Norway

& Untitled, 1993, print op papier, 100 x 140 cm

@ Kelder Brouwerij

Op naar de Kelder van de brouwerij, dit jaar het schijnbaar lichtvoetige, maar zwaar beladen terrein van Félix GONZALEZ - TORRES, de in 1996 aan de gevolgen van aids overleden kunstenaar van Cubaanse origine. De installatie met blauwe snoepjes is overigens een verwijzing naar nepmedicatie ('Blue Placebo'). De tekst achteraan is duidelijk: THE SHOW IS OVER...  De bezoeker wordt uitgenodigd om snoepjes op te eten, mee te nemen of te verplaatsen en op die manier actief deel te nemen aan het artistieke proces.

In het Klooster kunnen we dankzij Matsuri YAMANA ons hoofd in de wolken steken, maken we met Chema ALVARGONZALEZ een treinreis 'A travès de las nubes' (net zoals onlangs in Maison Particulière), zoeken we ons plekje in de zon met Wim Jan Jaak HERMANS en zetten we samen met Stefaan VAN BIESEN enkele stappen in de 'Spaziergangwissenschaft'.

Het huisje even voorbij de Kleine Markt is het decor voor de expanderende, maar tegelijk in zichzelf besloten, kleurrijke, sculpturale installaties van Tinka PITTOORS.

In het achterkamertje voeren Lucas VAN DEGHINSTE en Finn PEDERSEN een frivole dialoog vol verwondering en blauwe dromen.

Patrick Murphy, Belonging / In Persuit of Happiness, 2012 - 2014,

plastiek, 300 x 30 x 20 x 20 cm

@ Kleine Markt

 Kijk, daar zijn die felgekleurde duiven in groten getale terug. Ze palmen de Kleine Markt in dankzij hun ontwerper Patrick MURPHY.

Duiven zorgen in steden dikwijls voor overlast door hun massale aanwezigheid. Maar de duiven van Patrick MURPHY doen precies het tegenovergestelde. Ze creëren met hun kleurrijke aanwezigheid een gevoel van aanvaarding en dragen bij tot het 'klein geluk' van bewoners en bezoekers. Op de Kleine Markt staat een witte container met individuele duivenhokjes, waarin de vogels hun ringen achtergelaten hebben (als teken van vrijheid).

Ontmoeting in Watou

Onze laatste halte is de Kerk (het klinkt een beetje dramatisch).

We komen terecht in 'A PLACE BEYOND BELIEF', aldus Nathan COLEY in zijn centrale lichtinstallatie.

Michelangelo PISTOLETTO visualiseert met zijn installatie 'Rem(a)inders' de 'strijd' tussen boedhisme en consumentisme. Het lijden van de mens komt volgens het boedhisme voort uit een teveel aan verlangens.

Een zoektocht naar klein geluk in tijden van overvloed is dus meer dan ooit op zijn plaats.

Watou is een mooi startpunt.

Nathan Coley, A Place Beyond Belief, 2012,

steiger, gloeilampen, 5 m x 2,5 m x 2,5 m

@ Kerk

*

Waterschoenen bracht ook in 

2011, 2012 en 2013 

verslag uit van de artistieke wandelingen in Watou.

*

Kunstenfestival Watou

 Verzamelde Verhalen #6

tot 31 augustus 2014

ONTHAAL

Huis Lenoir

Watouplein 12

8978 WATOU

maandag en dinsdag gesloten

woensdag, donderdag en vrijdag: 14 - 19 uur

zaterdag, zondag en feestdagen: 11 - 19 uur

www.kunstenfestivalwatou.be

© Art Spotter voor WATERSCHOENEN