Of ze bij Maison Particulière hun dertiende tentoonstelling speciaal wilden laten samengaan met de titel 'OBSESSIE' weet ik niet, maar voor wie in geluks- of ongeluksgetallen gelooft is dat begrip in elk geval op zijn plaats. De tentoonstelling loopt tot 29 maart 2015 en laat me u alvast vertellen dat zowel 13 februari als 13 maart een vrijdag is. Doch dit geheel ter zijde...
'OBSESSIE'
laat zich definiëren als:
dwangvoorstelling, bezetenheid, wat iemand onophoudelijk in gedachten houdt, dwingende interesse.
De term krijgt meestal een negatieve connotatie. Nochtans mogen we het in verband met kunst, kunstenaars en kunstverzamelaars als een bijna onontbeerlijke, positieve eigenschap beschouwen. Zonder 'obsessie' ontstaat geen kunst en worden geen collecties opgebouwd.
In de bezoekersgids bij deze tentoonstelling omschrijven Myriam en Amaury de Solages, als initiatiefnemers van Maison Particulière zelf gepassioneerde kunstverzamelaars, het als volgt:
"Obsessie vindt haar oorsprong in de aandoening die eigen is aan kunstverzamelaars: verslaving."
Elizabeth Garouste, Cache Cache, coffee tables, Lacquered wood
and weathered bronze, Courtesy of the artist and Avant Scène, Paris
Shouchiku Tanabe, Enso, 2013, Bamboo, Private collection (r)
Gérard Garouste, Logique, 2007, Oil on canvas, triptyck, Courtesy of the
artist and Galerie Daniel Templon, Paris (m)
Akiyama Yo, Untitled, Ceramic, 2012, Private collection (l)
Gérard GAROUSTE, de centrale kunstenaar van deze tentoonstelling stelt een en ander als volgt:
"Zoals een slang zich in zijn eigen staart bijt" gaan de kunstverzamelaar en de kunstenaar, de één door te kopen, de ander door te creëren, op zoek naar datgene dat zin zou kunnen geven aan de wereld die hen omringt, want "wie kan beweren de cirkel te verlaten die hij denkt te hebben gekozen?"
Deze tentoonstelling is gestoeld op het inmiddels gekende stramien van Maison Particulière. Het verzamelaarsechtpaar de Solages nodigt enkele andere verzamelaars, een centrale kunstenaar en één of meer literaire genodigden uit rond een vooropgesteld thema.
De kamers van het schitterende huis worden telkens op evenwichtige wijze gevuld met 90 à 100 kunstwerken. Uiteraard speelt het centrale thema een bepalende rol, maar ook de manier waarop kleuren, vormen en deelthema's zich als een microkosmos in bepaalde kamers ontwikkelen.
De intimiteit van de verschillende kamers, elk met hun eigenheid, maar niettemin met een warme openheid die zich langs trappen en verdiepingen slingert, zorgt voor het ongeëvenaarde thuisgevoel waarin deze presentaties tot leven komen.
De bezoekers krijgen hier een hartelijk welkom en genieten verder van een huiselijke vrijheid op hun ontdekkingstocht.
Michaël Borremans, One, 2003, Oil on canvas
Courtesy of the artist and Zeno X Gallery
De Franse schilder en beeldhouwer Gérard GAROUSTE mag hier niet alleen zijn eigen werk tonen, maar krijgt ook een rol als denkbeeldig verzamelaar toebedeeld. In dat verband koos hij onder andere voor bovenstaand schilderij van Michaël BORREMANS in de bibliotheek. In diezelfde ruimte presenteert hij bovendien Neo RAUCH. Maar ook Sigmar POLKE, Thierry DE CORDIER en Marcel BROODTHAERS krijgen een plek in zijn 'gedroomde' verzameling.
Met die keuzes staat hij vormelijk ver van zijn eigen schilderijen en sculpturen, hoewel ook hij steeds terugplooit op de menselijke aanwezigheid, zij het meestal in nogal exuberante afwijkingen en composities. Hij vindt veel van zijn thema's in de literatuur, de religie, bij de oude meesters en bovenal in het leven zelf.
Met hem is ook zijn echtgenote Elizabeth GAROUSTE hier vertegenwoordigd met haar 'levende' meubelsculpturen. Neem nu de salontafels meteen bij het binnenkomen (zie eerste foto) of de lamp in combinatie met een schilderij van Giorgio DE CHIRICO. Maar verder begeleidt ze ons doorheen het huis met haar wonderlijke design.
Alvin Booth, Digital Print, 2011, Silicone, Plexiglas, steel and led lamps
Private collection
Als gerenommeerde kunstverzamelaars waren Chris en Lieven DECLERCK hier een jaar geleden al eens te gast in de tentoonstelling 'Gemoedstoestanden'. Ook toen lieten ze zich kennen als bijzonder gepassioneerd in hun relatie ten opzicht van beeldende kunst in zijn breedste zin.
Op de vraag om ook nu weer mee te werken onder de titel 'Obsessie' hoefden ze niet lang na te denken. Zij zijn zich ten volle bewust van hun obsessioneel bezig zijn met het verzamelen van kunst. Noem het obsessie, passie, of gedrevenheid... voor hen is het een 'noodwendigheid' waaruit ze positieve energie putten, een bron van intense vreugde.
Elizabeth Garouste, Oz, Floor lamp, Wrought iron, Courtesy of the artist
Giorgio de Chirico, Les deux masques, 1959-1971, oil on canvas,
Private collection
THE EKARD COLLECTION werd opgericht door een koppel met een passie voor actuele kunst.
Zij trekken de lijn van de 'obsessie' duidelijk door van de verzamelaar naar de kunstenaar, zoals we dat zelf in het begin van dit artikel reeds stelden. Eigenlijk komt het hierop neer: zonder 'obsessie' (of noem het 'passie') is er geen kunst en bijgevolg ook geen kunstverzameling.
De kunstverzamelaars bestaan dus ontegensprekelijk bij de gratie van de kunstenaars. Natuurlijk is ook de omgekeerde redenering van tel, want hoewel kunstenaars perfect autonoom kunnen creëren , zijn verzamelaars-kopers toch een niet te versmaden factor in de bestaansreden. Zo houden ze elkaar in evenwicht !
Kunstenaars kunnen obsessief bezig zijn met hun onderwerp, voor iemand als Sophie CALLE is dat in wezen met zichzelf, de 'verbouwing' van haar eigen lichaam. Neem nu haar werk 'The Breasts' (foto en tekst) (Salon jardin op de tweede verdieping)
Chiharu Shiota, State of being, 2012, Mixed media, Private collection
Verder is er ook de collectie van Hélène DAVID-WEILL, tot 2013 Directeur van het Musée des Arts Décoratifs in Parijs. Ook zij is zich bewust van de mogelijk obsessieve achtergrond, al wordt die volgens haar gevoed door nieuwsgierigheid, verlangen en de drang om zich goed te voelen.
Tussen een kunstwerk en een verzamelaar (maar ook voor een gewone toeschouwer) ontwikkelt zich een dialoog die zowel brutaal, kwellend, frustrerend, afwijzend als lieflijk of zacht kan zijn.
Maar uiteindelijk definieert zij de kunst en haar relatie ermee als volgt:
"L'art n'est pas une obsession, c'est une rencontre, un partage qui étend à l'infini notre champ de perception'
Dit is in elk geval de positieve insteek waarover we het reeds in het begin hadden.
Tal R, Adieu intéressant (red), 2005-2008, Mixed media, The Ekard collection
Myriam en Amaury DE SOLAGES omschrijven hun collectie als gebouwd rond een veelheid aan obsessies. Een ervan is de ronde vorm.
Gérard Garouste had het hier eerder over 'de slang die in zijn eigen staart bijt'. We leerden die 'Ouroboros' vroeger kennen bij Sjoerd Buisman (de slang die in haar eigen staart bijt en op die manier naar onsterfelijkheid en een nieuw begin wijst).
De ronde vorm is voor Myriam en Amaury de Solages de absolute metafoor voor Obsessie.
De 'Pièce à conviction' (2012) en 'To go around' (2013 van Michel FRANCOIS (in Salon Châtelain aan de tuinzijde op de eerste verdieping) zijn zonder enige twijfel perfecte voorbeelden, net zoals de twee sculpturen die in de Grand Salon op de gelijkvloerse verdieping het drieluik van Gérard Garouste flankeren: Souchiku TANABE met 'Enso' in bamboe en Akiyama YO met 'Untitled' in keramiek.
Hoog tegen de wand claimt BEN voor zichzelf: "JE PEUT TOUT ME PERMETTRE"
Maar dan hebt u vlakbij inmiddels ook Jan FABRE ontmoet en komt u zo meteen in de ban van de wandelende 'streepjes' die Michal ROVNER op zijn videoscherm te voorschijn tovert.
In de bibliotheek laat het schilderijtje van Gérard GAROUSTE (meteen om de hoek rechts) een stukje beeldtaal à la Chagall zien.
Een verdieping hoger staan we meteen bij obsessieve 'verzamelaars' als ARMAN, Alvin BOOTH of Lionel ESTEVE. Een bijzonder esthetisch en sterk tafereel wordt in de volgende kamer aan de straatkant gevormd door een tafeltje (Feuillage) van Elizabeth GAROUSTE; dat dienst doet als drager voor een keramiek van Takayuki SAKIYAMA met daarboven een pastel in zwart van Francesco CLEMENTE.
Laat in deze kamer ook Giorgio DE CHIRICO niet aan uw aandacht ontsnappen.
Rachel Kneebone, To think of one's life is to destroy it,
to make it sterile, 2012, Porcelain, Private collection
Helmut Newton, La Parisienne, 1994, Photograph,
Verdec collection
En verder wringen de figuren van Gérard GAROUSTE zich, zowel in zijn schilderijen als sculpturen, in alle mogelijke bochten, terwijl hoog boven de vide Chiharu SHIOTA in zijn eigen web verstrikt raakt.
Aan de tuinzijde krijgen de reeds vermelde cirkels van Michel FRANCOIS het gezelschap van Wim DELVOYE met zijn cirkelzagen in Delfts blauw.
Op de tweede verdieping domineert de gigantische collage/mixed media van Tal R. met zijn wereld vol obsessies de kamer.
De donkere kamer 'might not be suitable for children'. Met de expliciete etsen van Hans BELLMER en de duidelijke overgave van 'Dina' bij Gérard GAROUSTE is 'parental guidance' misschien wel 'recommended'.
In de laatste grote salon langs de tuinzijde zijn eros en thanatos sterk aanwezig. De straffe naaktfotografie van Helmut NEWTON en de woelige, zwarte zee van Thierry DE CORDIER vinden een extra verbindende factor in de wriemelende, wit-porceleinen mensenmassa door Rachel KNEEBONE.
Maar natuurlijk is er meer dat we u graag zelf laten ontdekken...
OBSESSIE
tot 29 maart 2015
in
MAISON PARTICULIERE
Kasteleinsstraat 49
1150 BRUSSEL
dinsdag tot zondag: 11 tot 18 uur
© Art Spotter voor WATERSCHOENEN
