Zoeken in deze blog

zondag 22 november 2015

'POP ART in BELGIUM' in ING Art Center (Brussel)



Het ING ART CENTER ligt op een bijzonder strategische plek, bovenaan de Brusselse Kunstberg en kijkt uit op het Magrittemuseum en het Muziekinstrumentenmuseum aan de overkant van het Koningsplein. Tussen die twee musea ligt het zicht op de Brusselse benedenstad volledig open.

Nog tot en met 14 februari 2016 opent ING België de deuren van dat ING Art Center voor de tentoonstelling Pop Art in Belgium! 







Deze tentoonstelling brengt vijftig jaar na de opening van de eerste grote popart tentoonstelling in België een uitgebreid overzicht van zowel de Belgische als internationale popart. Commissarissen Patricia De Peuter en Carl Jacobs tonen aan de hand van meer dan 140 topkunstwerken hoe internationale popart België in een mum van tijd veroverde dankzij de allerte blik van critici en verzamelaars en hoe Belgische kunstenaars die internationale popart approprieerden in een korte, maar intense periode (van 1963 tot 1970). Een uniek verhaal dat tot nu toe onderbelicht bleef en vooral getuigt van een dynamische creatieve periode die uitdrukking geeft aan de vernieuwingen van haar eigen tijd en misschien wel de fundamenten legt voor alle kunst die daarna komt. 



Andy Warhol, Campbell's Soup (Tomato-Beef-Noodle), 1968
Zeefdruk op papier, 89 x 59 cm
Privéverzameling, België
© ARS, Foto Dirk Pauwels


Al van in het prille begin is popart een ontzettend populaire kunststroming. Ze dook voor het eerst op in Engeland in het midden van de jaren 1950, maar kende haar grote doorbraak toen in 1962 de tentoonstelling New Realists te New York een groep jonge kunstenaars samen bracht waarvan de namen, waaronder Andy Warhol en Roy Lichtenstein, tot op vandaag zouden blijven resoneren.

Na het serieuze en cerebrale abstract expressionisme werd de deur open gegooid voor het optimisme dat de opkomende consumptie-maatschappij met zich mee bracht. Alles waarvoor de kunstenaars uit de tweede helft van de jaren 40 en de jaren 50 gevochten hadden, zijnde de kunst-voor-de-kunst, de schilderkunst pur sang, kunst zonder inhoud, kortom de abstractie, werd in een mum van tijd door grootmeesters als Roy Lichtenstein, Andy Warhol, Claes Oldenburg, James Rosenquist en Tom Wesselmann omvergegooid en uitgedaagd. En met succes!

Dankzij o.a. de commerciële ingesteldheid van de Amerikaanse galeries - en meer bepaald de galeries van Leo Castelli en Ileana Sonnabend maakte ook de Belgische kunstwereld snel kennis met de popart. Voor de eerste maal slaagde een honderd procent Amerikaanse kunststroming invloed uit te oefenen op de Europese kunst - iets wat tot dan du jamais vu was. Popart luidde het moment in waarop de Amerikaanse kunstscène de Europese overvleugelde... 

De ontdekking van George Segal bij Sonnabend in 1963 te Parijs was het begin van een korte maar hevige pop-romance die een sleutelmoment werd voor verschillende prominente Belgische kunstenaars. Het eerste kunstwerk waarmee u in deze tentoonstelling oog oog staat is dan ook niet toevallig een sculptuur van George Segal (Lovers on a Bench, 1962).

In dit eerste compartiment duiken onder de overkoepelende titel 'NEW YORK, PARIS, BRUXELLES... Let's go POP!'  rond George Segal al meteen Broodthaers, Arman en Van Hoeydonck op.
Via de het tentoonstellinsplan en de uitleg in de BEZOEKERSGIDS die u ter plaatse ontvangt, krijgt u er meteen heel wat info bovenop.

Evelyne Axell, Jef Geys, Pol Mara, Raoul De Keyser, Roger Raveel, maar ook Marcel Broodthaers, Panamarenko, Pol Bury, Paul van Hoeydonck, Hugo Heyrman en Wout Vercammen, zijn slechts enkele van onze kunstenaars die zich in die periode door popart lieten inspireren. Allen gaven ze op hun manier invulling aan de nieuwe beeldtaal die uit de VS kwam. Het gevolg was een kleurrijk maar conceptueel vaak erg uiteenlopend momentum waar België kennis maakte met de cultuur uit New York. 



Evelyne Axell, Le Désir, 1969
Email op Perspex, Formica, 90 x 61 cm
Privéverzameling, België
© ADAGP,SABAM, Photo d'art Speltdoorn & Fils


Een speciale figuur met een heel apart oeuvre is ongetwijfeld Evelyn AXELL.

Laat me ook even wijzen op de fotografisch-realistische schilderijen met surrealistische tint van Guy DEGOBERT.

En dan is er ook Pol MARA die na zijn lyrisch-abstracte periode in de jaren '50 de overstap naar de pop art maakte.

Ook in verschillende Belgische verzamelingen vond popart snel een plaats. Dat was onder meer het geval bij Dr. Hubert Peeters, Roger Matthijs, baron Léon Lambert, Pierre Janlet en vele anderen. In een veranderende wereld waarin vliegtuigreizen meer betaalbaar werden en reizen tussen de continenten steeds makkelijker werd, hielpen zij dankzij hun contacten met de Belgische kunstenaars en hun brede en gedurfde artistieke interesse de Amerikaanse popart voet aan de grond te krijgen in ons land. Zo schreven ze mee aan een stukje geschiedenis waarin België Amerika ontdekte. Critici en filmmakers als Jean Antoine (echtgenoot van Evelyne Axell) , Jef Cornelis en Jean Dypréau verdedigden de popart in televisiereportages en tentoonstellingskritieken in de vroege jaren ’60. 



Guy Degobert, Jeux de lampes, Buitoni, 1971
Olieverf op doek, 90 x 70 cm
Galerie Tom Gerrits
© P. Degobert, Foto Daniel de Kievith



De tentoonstelling tracht een antwoord te bieden op twee pertinente vragen: “Hoe is de internationale pop in België geraakt?” en “Hoe zijn onze eigen kunstenaars met deze schat aan nieuwe inzichten aan de slag gegaan?” Aan de hand van topwerken uit verschillende musea en tientallen privéverzamelingen worden de Belgische en buitenlandse popart zij aan zij in een vijftal grote thema’s samengebracht. Die thema’s zijn geen nieuwigheden binnen de kunstwereld, integendeel zelfs, het zijn thema’s die sinds mensenheugenis deel uitmaken van de kunst maar onderworpen zijn aan het scherpe en kritische oog van de popart.


Thema’s


Consumptie / het nieuwe dagelijkse leven



Met uitzonderlijke werken van o.a. Claes Oldenburg, Andy Warhol, James Rosenquist ... en voor de Belgen : Marcel Broodthaers, Jef Geys, Panamarenko, Pol Mara, Guy Degobert

Liefde / erotiek

Met werken van o.a. Jim Dine, Tom Wesselman, Allen Jones, Martial Raysse... en voor de Belgen: Evelyne Axell, Jef Geys, Hugo Heyrman & Panamarenko, Pol Mara



Landschap / verstedelijking / de ruimte / de ‘modernisering’ / het nieuwe interieur 

Met werken van o.a. Tom Wesselman, Ed Ruscha, Robert Rauschenberg, Martial Raysse, Roy Lichenstein, Antoon De Clerck, Raoul De Keyser, Roger Raveel, Paul Van Hoeydonck, Louis- Marie Londot

Portret / media / stars

Met werken van o.a. Andy Warhol, Robert Indiana, Peter Phillips, Hugo Heyrman, Evelyn Axell, Balder



Agressie / Oorlog / Revolte / Feminisme / de verhouding Amerika versus België

Met werken van o.a. Andy Warhol, Wout Vercammen, Evelyne Axell, Paul Van Hoeydonck



Kunstenaarsprojecten, happenings, verzamelaars en art critica 

Met werken van o.a. Marcel Broodthaers, Panamarenko, Jef Geys, Evelyne Axell



Pol Mara, Dent'elles, 1963
Olieverf op doek, 195 x 130 cm
Voormalige verzameling JJ Baeten
Privéverzameling Caroline & Maurice Verbaet
© M. Mara, SOFAM, Foto Vesna Faassen


De kelderverdieping van het ING Art Center wordt voor deze gelegenheid een bijzondere info- en documentatieruimte met foto’s, films, objecten en documenten van de kunstenaars, critici en verzamelaars die getuigen van deze creatieve periode in België. 
Net voor de trap naar de kelderverdieping wacht u Roger RAVEEL met zijn 'Karretje om de hemel in te vervoeren' (1968). Beneden word ik ontvangen door een stem die me bekend in de oren klinkt. Roland JOORIS geeft er op een televisietoestel uitleg bij de beelden van de geschilderde ingrepen door Raveel en Co in de Kelders van Beervelde

Maar die kelder heeft nog meer onverwachte presentaties, zoals de vitrine van de Antwerpse galerie Wide White Space en helemaal op het einde wacht u een uitvergrote muurversie van de collage waarmee Richard Hamilton de Britse popart aankondigde: 
'Just what is it that makes today's homes so different, so appealing ?''


Zoals steeds voorziet ING België een rijk geïllustreerde
wetenschappelijke publicatie (het boek Pop Art in Belgium ! van de hand van Carl Jacobs en uitgegeven bij Mercatorfonds (het eerste volledige boek dat aan dit onderwerp gewijd is), een didactische brochure voor alle bezoekers en geleide bezoeken op aanvraag.

Verder worden er speciale kindertours met ateliers voorzien en worden er didactische dossiers online geplaatst voor alle leerkrachten zodat zij hun schoolbezoeken kunnen voorbereiden. 



Raoul De Keyser, Kraantje en tuinslang (Groen, Zerp), 1965
Olieverf op doek, 153,5 x 122 x 4 cm
Verzameling Vlaamse Gemeenschap
Langdurige bruikleen S.M.A.K. Gent
© SABAM, Foto Dirk Pauwels


Er wacht u een flinke portie

POP ART IN BELGIUM

tot 14.02.2016

Open van dinsdag tot zondag, inclusief alle feestdagen, bank holidays en maandagen 2 november, 21 & 28 december en 8 februari.

Van 10 tot 18 uur. 
Elke woensdag laatavondopening tot 21 uur.


ING Art Center


Koningsplein 6
B-1000 Brussel


Bereikbaarheid

Bus: 27, 38, 71, 95 (halte Royale)
Tram: 92, 94 (halte Royale)
Metro: lijn 2 (halte Naamsepoort)
Trein: Centraal Station Brussel



Art Spotter voor WATERSCHOENEN

Geen opmerkingen: