Zoeken in deze blog

woensdag 11 november 2015

'So let's retread memory lane' in Villa De Olmen (Wieze)



Vorige week vrijdag namen we u al even mee voor een 'Sneak preview in Villa De Olmen' in de aanloop naar de tentoonstelling die er afgelopen zondag de deuren opende.

In een korte mix van herinnering en sfeerschepping wilden we u introduceren in de wereld van Reniere&Depla, hun onconventionele keuze van kunstenaars en hun werk in confrontatie met het al even onconventionele kunstenhuis dat Villa De Olmen is.

Misschien was u er vorige zondag zelf bij voor de vernissage, is Villa De Olmen met al zijn kamers allang een vertrouwde plek, kent u het kunstenaars- en curatorenkoppel Reniere&Depla van vroegere activiteiten. Zowel Villa De Olmen als Reniere&Depla  zijn trouwens meermaals in WATERSCHOENEN aan bod gekomen.

Niets belet u om samen met ons (nog eens) op stap te gaan door de tentoonstelling, op zoek naar de 'her-denkende' en 'gekleurde' herinneringen uit de wereld van verschillende kunstenaars, bladerend door een gevarieerde beeldende wereld die zich aandient als een fijnproeversmenu in 8 gangen. 



Didier Verriest, uit de serie 'CEUX QUI PERSEVERENT''

***
memory lane 

'A set of recollections available to be reviewed,

especially accompanied by a 

feeling of nostalgia.'

***

°   SO LET'S RETREAD MEMORY LANE   °

onderzoekt het pad waarlangs kunstenaars bewust of onbewust hun herinneringen aan feiten of gebeurtenissen uit de kleine of grote geschiedenis in eigen vormen gieten.



Jonas Van Steenkiste_Veerle Michiels, Gobelin, 2015
In de kast: foto's van Vincent Descotils uit de serie 
'MUSEUM', 2015


Hoewel de curatoren opnieuw een kleine 80 kunstwerken verzameld hebben, getuigt de accrochage als geheel van een onwaarschijnlijke lichtheid. Het ruimtegevoel wordt tot het uiterste gerespecteerd, mede door de relatief beperkte afmetingen van de getoonde werken. Elk werk verwerft een grote onafhankelijkheid, maar nodigt tegelijk uit tot een intimistische benadering.

De grote hall die we zo meteen gaan 'betreden' levert al meteen een sprekend bewijs van die aanpak. Ik gebruik hier bewust het (wellicht wat archaïsche) woord betreden om het binnenkomen in dit huis te omschrijven. Het suggereert een mengeling van nieuwsgierigheid en schroom, een combinatie die niet alleen het huis (met zijn eigen geschiedenis en dus herinneringen van de betrokkenen), maar ook de gepresenteerde kunst betreft.

Met twee gobelin-zandzakjes verbeelden Jonas Van Steenkiste_Veerle Michiels voor mij de dualiteit tussen de ultieme ambachtelijke, artistieke schoonheid en de vernietigende kracht van de eerste wereldoorlog met zijn loopgraven van zandzakjes. In hun samenwerking hebben ze dat onderzoek naar de wisselwerking tussen bescherming en vernietiging al tot het uiterste doorgetrokken. In de kelder en op de verdieping werken ze het thema verder uit in subtiele installaties en sprekende 'cuttings'.



Reniere&Depla, Le silence d'un monde, 2015



We blijven nog even in de hall waar de kast met de glazen deuren altijd al een verzamelpunt voor relieken of herinneringen geweest is. Met de vijf foto's uit de serie 'Museum' door Vincent DESCOTILS  wordt die functie eens te meer op subtiele wijze bevestigd.
De foto's werden met een simpele telefoon (amper 2GB en dus dito kwaliteit) gemaakt in de afdeling anatomie en paleontologie, zodat ze (mede mits grafische bewerking) de indruk wekken uit een ver verleden te komen. De barrière van de glazen deuren zorgt bovendien voor een verdubbeling van het spiegeleffect. Als benadering van het tentoonstellingsthema lijkt het de perfecte eenvoud zelve: let's retread memory lane...

Dat herinneringsprincipe wordt ook al jaren toegepast door de andere hoofdrolspelers. RENIERE&DEPLA zijn niet alleen de curatoren, maar laten ons eens te meer genieten van hun kleine, intieme taferelen die als  stillevens ten volle het spel van licht en donker benutten om herinneringen aan ontmoetingen op hun talrijke uitstappen in culturele omgevingen te herdefiniëren. In het verleden hebben we reeds meermaals het genoegen gehad hun schilderijen, hun inspiratiebronnen en hun techniek te bekijken en in WATERSCHOENEN te beschrijven.
In hun meestal kernachtig uitgesneden voorstellingen scheppen ze, schijnbaar uit de losse pols, hun intimistische taferelen.
Voor het eerst ziet u straks in verschillende kamers op de bovenverdieping ook hun kleine tekeningen opduiken. Sommige daarvan (maar ook een aantal schilderijen) hebben ze als volleerde setdressers gecombineerd met objecten uit de geschiedenis van Villa De Olmen. 



Renato Nicolodi, Personal Museum, collectie van
de kunstenaar




Maar laten we nu eerst even een blik werpen in de studiekamer, waar Didier VERRIEST een deel van zijn fotoserie 'CEUX QUI PERSEVERENT' presenteert. Laat u in eerste instantie 'vangen' door de suggestieve foto op de schouw, in combinatie met de tekst 'In Godes zegen is alles gelegen'. Herinnering, verleden, familiegeschiedenis, ...



Didier Verriest begeleidt u verder doorheen verschillende kamers van dit huis. Zijn foto's in zwart-wit, genomen in overheidsgebouwen (waaronder 'vergeten' museumcollecties) balanceren tussen afstandelijkheid en warme betrokkenheid. De confrontatie met Renato Nicolodi in de 'Speelkamer' (garage links) is bijzonder geslaagd. In de groene kamer op het einde van het tentoonstellingscircuit voegt hij eerst een paar kleurtoetsen toe en 'barst' tot slot uit in een harmonische kleurexplosie.


Ook in de salon aan de tuinzijde krijgt de soberheid alle aandacht. Reniere&Depla laten in vier kleine schilderijen letterlijk en figuurlijk hun licht schijnen, maar reserveren de centrale plaats op de tafel van Le Corbusier voor Renato NICOLODI, die ook al geen onbekende is binnen het bestek van onze kunstblog. U kon hem in WATERSCHOENEN reeds eerder ontmoeten in Watou (2011), in Middelburg tijdens 'Façade' , bij galerie Van De Weghe (2012) en in galerie D'Apostrof naar aanleiding van 'La joie de se perdre' (2013).

Dan kent u hem ongetwijfeld van zijn monolitische, architecturale sculpturen, waarvan u er hier ook twee gepresenteerd krijgt. Toch ligt de nadruk in deze expositie veeleer op de familiale voedingsbodem van zijn kunst.



Renato Nicolodi, Videomontage uit Super 8 films van
grootvader Alessandro Nicolodi


De monolitische sculpturen heten dan ook niet toevallig 'Personal Museum'. Het eerste staat dus in de salon op de glazen tafel van Le Corbusier, wat meteen voor een enorm 'lichtvoetig' tegengewicht zorgt. Het tweede staat in de Speelkamer (garage links) waar het een nieuw type open sokkel gekregen heeft.

In de Witte Kamer (garage rechts) wordt een doorlopende videomontage gepresenteerd op basis van de Super 8 films die zijn grootvader maakte. Daarin ontdekt u een aantal inspiratiebronnen zoals de tunnels als open donkere gaten die ook in zijn sculpturen opduiken. Die Italiaanse grootvader, Allesandro Nicolodi, is overigens de figuur waar zijn deels Italiaanse familiale geschiedenis vastloopt. U leest er alles over in het schitterende 'zwartboek' N I C O L O D I, dat in de galerie ter beschikking ligt.

Tijdens de vernissage maakte het teveel aan zonlicht het kijken naar de filmpjes wel nogal moeilijk. Maar ook dat kan een deel zijn van de 'fading' herinneringen. Hopelijk wordt het de komende weken nu eens echt herfst met wat meer grijze, donkere luchten. Zoniet zal enige artificiële verduistering van de Witte Kamer zich misschien alsnog opdringen zodat de visuele herinneringen voor de bezoekers niet helemaal in het niets verdwijnen.



Jonas Vansteenkiste_Veerle Michiels, FRONT IV, typologie


De kelder heeft genoeg aan drie bijdragen van Jonas Vansteenkiste_Veerle Michiels om te overtuigen. Maar ook van het zoldertje (meteen links) op de eerste verdieping maakten ze simpelweg HUN ruimte.


Marie Verboven, Sans titre, 2013


Op weg naar de verdieping staan we op de overloop eerst oog in oog met de familiale fotografische en andere  herinneringen van Renato Nicolodi, op onverwachte wijze gepresenteerd op zijn 'schoorsteenmantel' en geflankeerd door twee van zijn vroege schilderijen (hij is oorspronkelijk als schilder opgeleid).

In de gang boven worden we gegrepen door de even eenvoudige als subtiele collages van Marie VERBOVEN, die oude illustraties van hun oorspronkelijke verhalende inhoud ontdoet en omvormt tot abstracte beelden met een hoog poëtisch gehalte. In de Spiegelkamer presenteert ze een quasi monochrome selectie van een verbluffende, maar efficiënte eenvoud.



Reniere&Depla, Nu à contre-jour, 2015


Reniere&Depla ontplooien zich als setdressers rond hun eigen tekeningen en schilderijen in de Grote Kamer en de Donkere Kamer. Let in die laatste op de kussens en de dekens. Hier bleven ze ook overnachten gedurende de week van de opbouw.
Ook de badkamer zetten ze naar hun hand met vooral dat ene schilderij naast het venster dat wel voor deze plek gemaakt lijkt.



Isabel Marin, Jamais pour toujours, Video 8', 2011


In de Spiegelkamer verwacht Isabel MARIN u voor een videogesprek 'met' Frédérique Tisson, muze van de schilder Balthus tijdens de periode van zijn verblijf in het kasteel van Chassy in de Morvan(1953-1961). Frédérique Tisson houdt zich bewust buiten beeld, in tegenstelling tot andere zijdelings betrokkenen. Aan de hand van herinneringen wordt een beeld geschetst dat ongetwijfeld door de tijd gekleurd is.
Balthus (1908-2001) of Balthasar Klossowski, was een Pools-Franse kunstenaar. Frédérique Tison is de stiefdochter van zijn broer Pierre Klossowski, eveneens kunstenaar en auteur. Ze werd als zestienjarige zijn muze en model... en speelde als dusdanig een niet te onderschatten rol in zijn werk.



In de Groene Kamer hebben Reniere&Depla nog een (geschilderd) konijn uit hun artistieke hoed getoverd als antwoord op de opgezette dieren uit de foto's van Didier Verriest.

Tegelijk is deze kamer door de curatoren omgetoverd tot een soort fotomuseum van de familie Callebaut. Memory lane is levendiger dan ooit.

Het donkere zolderkamertje in de hoek vlakbij heeft met zijn bloemetjesbehang altijd al een speciale plaats bekleed in het eclectische decor van dit huis. In het voorjaar van 2015 heersten hier onder andere de duistere crimescenes ('Motelroom') van UCAD (United Couple Action Doll).

Nu heeft Sarah WESTPHAL op meticuleuze wijze haar stempel gedrukt op deze ruimte. Deze blauwe kamer was ooit de kinderkamer van de huidige eigenares en galeriehoudster.
Voor Sarah Westphal is dit het gedroomde uitgangspunt, want zij onderzoekt in haar werk de relatie tussen personen, voorwerpen en hun omgeving.
Centraal staat de vraag hoe we beïnvloed worden door een locatie.
Hoe verwijst een ruimte naar haar vorige bewoners? Wat vertelt een voorwerp over zijn gebruikers? Welke sporen zijn er achtergelaten en welke verhalen kunnen uit de gelaagde geschiedenis van een ruimte afgelezen worden.

Zonder u al te veel het plezier van de eigen ontdekking te ontnemen, wil ik u toch attent maken op het behang op de schuine wand vlak boven het bed (zie de foto hierna). De uitzonderlijke precisie in de gedetailleerde aanpak van de hele setting vraagt om uw  onverdeelde aandacht. 
De kunstenares heeft een bepaalde omgeving gevonden en die vervolgens aangepast, zodat de grens tussen werkelijkheid en toegevoegde werkelijkheid haast niet meer te trekken valt.

Eén ding is zeker: het is allemaal zo perfect dat het claustrofobisch wordt. Ordnung muss sein.

De kleren op de stoel en op het rekje in de hoek liggen heel precies opgeplooid. Ontsnappen aan het  alom tegenwoordige bloemetjesmotief is onmogelijk. Het herhaalt zich tot op de kussens en lakens en op het gesloten gordijn voor het piepkleine raam. Op het bed blijft een oude pick-up op het einde van de plaat Lost in a dream draaien. 




Begin september was Sarah Westphal ook al te gast in WATERSCHOENEN naar aanleiding van ENAME RITUALIA.



Sarah Westphal, Blauwe kamer, site-specific installation (detail), 2015



SO LET'S RETREAD MEMORY LANE

tot 6 december 2015
in
VILLA DE OLMEN
Nieuwstraat 83
9280 WIEZE

zaterdag en zondag: 11 tot 17 uur



© Art Spotter voor WATERSCHOENEN

Geen opmerkingen: